Οι μύθοι και οι αλήθειες περί καλοκαιρινής διατροφής

13:27 10/7/2020 - Πηγή: ΕΡΤ

Όταν πιάνει η ζέστη στις αρχές κάθε καλοκαιριού, όλοι και όλες ζητάμε συμβουλές από τους ειδικούς για την πιο σωστή, υγιεινή και light διατροφή. Ο αναπληρωτής καθηγητής Οργάνωσης και Διαχείρισης Μονάδων Διατροφής του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, Γεώργιος Μπόσκου, μιλάει στο ert.gr για τους μύθους και τις αλήθειες περί καλοκαιρινής διατροφής.

Είναι αλήθεια ότι:τα αναψυκτικά ξεδιψούν;

Τα αναψυκτικά δροσίζουν κυρίως και ξεδιψούν επαρκώς, αρκεί να είναι χωρίς ζάχαρη. Πρέπει να είναι

κρύα αλλά όχι παγωμένα. Τα πικρά αναψυκτικά ξεδιψούν πιο πολύ από τα γλυκά. Όλα τα αναψυκτικά έχουν χαμηλό pH οπότε μπορεί να προκαλέσουν απώλεια ηλεκτρολυτών.

τα παγωτά δροσίζουν;

Δροσίζουν στην αρχή αλλά μας ζεσταίνουν μετά γιατί η ζάχαρη προκαλεί θερμογένεση. Τα λιπαρά δε, αποτίθενται στον λιπαρό ιστό. Προτιμούμε αυτά χωρίς πολύ ζάχαρη και λιπαρά (π.χ. γρανίτες, σορμπέ). Τα σεμιφρέντο είναι και αυτά παγωτά και δεν είναι καθόλου light ούτε σε ζάχαρη ούτε σε λιπαρά.

τα αλκοολούχα ποτά βοηθούν στο να μην αφυδατωθούμε κάτω από τον ήλιο;

Μόνο ελάχιστα και εξαρτάται από τον αλκοολικό βαθμό. Τα κοκτέιλ έχουν συνήθως 10-20% αλκοόλ. Το υπόλοιπο είναι νερό το οποίο μας ενυδατώνει. Το αλκοόλ όμως μεταβολίζεται ως πηγή ενέργειας (1 γραμμ. αλκοόλ δίνει 7 θερμίδες) η οποία είναι πιο προσιτή στον οργανισμό από τους υδατάνθρακες. Άρα το αλκοόλ προκαλεί θερμογένεση. Με μέτρο λοιπόν!

το καλοκαίρι η κατανάλωση των φρούτων είναι περιττή, δεδομένου ότι οι ιώσεις δεν είναι σε έξαρση;

Και το καλοκαίρι υπάρχουν πολλές ιώσεις! Αλλά τα φρούτα δεν τα χρειαζόμαστε μόνο για αυτό το σκοπό. Τα φρούτα είναι πηγή ενυδάτωσης (έχουν πάνω από 80% νερό), είναι ισοτονικά, είναι πηγή φυτικών ινών και ωφέλιμων φρουκτολιγοσακχαριτών, είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά (ιδίως τα κόκκινα) και φυσικά καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα από βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Φυσικά δεν ξεχνάμε την εποχική διαθεσιμότητα.
Σημείωση: Η ντομάτα είναι φρούτο, όχι λαχανικό, και ίσως είναι το καλύτερο φρούτο του καλοκαιριού.

οι σαλάτες το καλοκαίρι μπορούν να αντικατασταθούν από τηγανιτά μεζεδάκια;

Όχι βέβαια! Πρέπει να συνοδεύουμε πάντα τα τηγανιτά και τα ψητά με μια εποχική σαλάτα. Θα έλεγα μάλλον το αντίθετο, να συνοδεύουμε τη σαλάτα με κάποιο μεζεδάκι.

το πρόχειρο φαγητό ενδείκνυται στη ζέστη ώστε να μην βαραίνουμε;

Εξαρτάται από το πόσο πρόχειρο είναι και πόσο συχνά το τρώμε. Ανάλογα με τη φυσική δραστηριότητα που κάνουμε διαφοροποιείται η ανάγκη σε συχνά μικρά γεύματα. Άλλο είναι άμα είμαστε αραχτοί σε μια παραλία ή μια πισίνα και άλλο είναι εάν ασχολούμαστε με θαλάσσια ή ορεινά σπορ.

το μαγειρεμένο φαγητό πρέπει να αποφεύγεται το καλοκαίρι;

Καλό είναι να έχουμε ένα πλήρες γεύμα με μαγειρεμένο φαγητό την ημέρα. Το μαγειρεμένο φαγητό προκαλεί μεγαλύτερη αίσθηση κορεσμού από το πρόχειρο φαγητό. Τα φαγητά του καλοκαιριού είναι τα «ζουμερά», δηλαδή της κατσαρόλας, του βαθιού ταψιού ή της γάστρας, με εποχικά λαχανικά κυρίως.

τα παιδιά, επειδή είναι παιδιά, δεν χρειάζεται να προσέχουν τι τρώνε;

Εξαρτάται από τη φυσική τους δραστηριότητα. Εάν παίζουν εκτός σπιτιού, κολυμπούν, τρέχουν και κάνουν έντονη φυσική δραστηριότητα τότε ναι. Εάν είναι κολλημένα πίσω από μια οθόνη υπολογιστή, τηλεόρασης ή παιχνιδοκονσόλας τότε πρέπει να τους μεταπείσουμε να πάνε στην πρώτη κατηγορία

οι ηλικιωμένοι μπορούν να χαλαρώσουν το διατροφολόγιό τους καθώς το καλοκαίρι δεν κινδυνεύουν από ιώσεις;

Πρέπει να τρώνε γενικότερα πιο ελαφριά γιατί η ζέστη επιβαρύνει την καρδιακή λειτουργία και το κυκλοφορικό. Μικρές μερίδες, συχνά γεύματα. Από ιώσεις κινδυνεύουν πάντοτε ,οπότε ας προσέχουν. Αλλά ας προσέχουν και στο φαγητό, γιατί ύστερα από κάποια ηλικία θα έχει ατονίσει η αίσθηση της γεύσης και θα αρχίσουν να επιζητούν τα γλυκά και τα αλμυρά πιο πολύ.

υπάρχουν τροφές που βοηθούν στο μαύρισμα;  

Γενικότερα το κόκκινα φρούτα και λαχανικά, όπου υπάρχει αρκετό β-καροτένιο (προβιταμίνη Α), μπορούν να βοηθήσουν στο μαύρισμα. Προσοχή όμως! Μπορεί από την άλλη να οδηγήσουν και στον καρκίνο του δέρματος, ιδίως όταν γίνεται υπερβολική χρήση συμπληρωμάτων διατροφής.

υπάρχουν τροφές που μας αδυνατίζουν συγκεκριμένα το καλοκαίρι, ενώ μας παχαίνουν τον χειμώνα;

Όχι δεν είναι αλήθεια. Τα φαγητά του καλοκαιριού έχουν περισσότερο νερό, λιγότερες θερμίδες και πιο πολλές φυτικές ίνες. Άρα προκαλούν πιο εύκολα κορεσμό και ενυδάτωση ενώ ταυτόχρονα αυξάνουν τη συχνότητα για διούρηση και εντερική εκκένωση.

Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν τροφές που μας προστατεύουν το καλοκαίρι από τις ουρολοιμώξεις οι οποίες ευνοούνται το καλοκαίρι λόγω ζέστης, θάλασσας και άμμου;Τα γαλακτομικά ζύμωσης, π.χ. το γιαούρτι, το ξινόγαλα, το κεφίρ, το αριάνι αλλά και η φέτα. Αυτό όμως είναι ανεξάρτητο από την εποχή.Αξίζει να γνωρίζουμε: Πίνουμε νερό δροσερό και όχι παγωμένο, γουλιά-γουλιά και όχι μονορούφι.Οι «βασίλισσες» του τραπεζιού είναι οι σαλάτες, κυρίως η χωριάτικη και η Κρητική, αλλά και τα βραστά χόρτα.Δοκιμάστε τις κρύες σούπες, κρύα γιαουρτόσουπα (σαν νερωμένο τζατζίκι χωρίς πολύ σκόρδο), κρύα παντζαρόσουπα, κρύα ντοματόσουπα (σαν την ισπανική γκασπάτσο).Τα κόκκινα και τα πικρά φρούτα ή λαχανικά είναι πιο πλούσια σε αντιοξειδωτικά.Χρησιμοποιείστε μόνο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και όχι σπορέλαια. Κι επειδή είναι ακριβό βάλτε μόνο λίγο στο τέλος, ωμό.Φάτε πέντε ελιές την ημέρα (ή και παραπάνω), όποιες σας αρέσουν. Κολλάνε σε κάθε γεύμα της ημέρας.

Συνέντευξη στην Τζένη Χαραλαμπίδου

www.ert.gr