Τα Τάματα του Σπύρου Βασιλείου και η γενιά του ’30

17:50 16/12/2016 - Πηγή: ΕΡΤ

Ολοκληρώνεται την Κυριακή στο Zonars η έκθεση αφιέρωμα στη Γενιά του ‘30 και η πρώτη παρουσίαση σκηνικών του Σπύρου Βασιλείου από την παράσταση «Λειτουργία κάτω από την Ακρόπολη» σε επιμέλεια Δρ Σωζήτας Γκουντούνα.

Τα Τάματα, από τη Συλλογή Πόπης και Μανόλη Τσακίρη, αποτελούν μέρος του πρωτότυπου σκηνικού από την παράσταση του θεατρικού έργου του Νικηφόρου Βρεττάκου που ανέβηκε στο Ηρώδειο το 1982, σε σκηνοθεσία Νίκου Χαραλάμπους, από τον θίασο του Μάνου Κατράκη.

Τα

έργα που φιλοτέχνησε ο Βασιλείου είναι πέντε αναρτημένα τάματα: ο «Στρατιώτης των Βαλκανικών Πολέμων» που παρουσιάστηκε στην έκθεση του Μουσείου Μπενάκη με τίτλο «Ο Σπύρος Βασιλείου και το θέατρο» (2011) και τα έργα «Xρυσό Kαράβι,», «Γοργόνα – Ακρόπρωρο», η «Παναγιά η Βρεφοκρατούσα» και ο «Άγιος Αθανάσιος» που εκτίθενται για πρώτη φορά.
Η συμβολή του Σπύρου Βασιλείου στην οικοδόμηση της καλλιτεχνικής και ιδεολογικής ταυτότητας των εικαστικών της Γενιάς του ’30 υπήρξε καταλυτική μέσω της συμμετοχής του στις ομάδες Τέχνη (1930) και Στάθμη (μετεμφυλιοπολεμικά χρόνια). Παράλληλα, ο ρόλος των Ελλήνων ζωγράφων υπήρξε καθοριστικός στη διαμόρφωση του ελληνικού θεάτρου, του σκηνικού ύφους της γενιάς του ’30, καθώς και για την αφετηρία της καλλιτεχνικής σκηνογραφίας στην Ελλάδα. Ο όρος «Γενιά του Τριάντα» χρησιμοποιήθηκε από την ομάδα των νεωτεριστών ποιητών και μυθιστοριογράφων που συνεργάστηκαν στην έκδοση του περιοδικού Τα Νέα Γράμματα (1935-1944) και πειραματίστηκαν ενεργά με τη σχέση εικαστικών και λογοτεχνίας στο βαθμό που θεμελίωσαν τη διττή ιδιότητα λογοτέχνη-εικαστικού ή εικαστικού-λογοτέχνη.

Για τη Γενιά του ’30 παράδοση και νεωτερισμός λειτούργησαν ως αμφίδρομοι καταλύτες στη σύνθεση μιας εθνικής σκηνογραφικής αισθητικής που ενσωμάτωσε μορφοπλαστικά στοιχεία της ελληνικής αισθητικής πέραν από σχηματικές αντιλήψεις και βεβαιότητες περί ελληνικότητας. Όπως επεσήμανε ο Ο Γιώργος Θεοτοκάς «η Εθνική Σκηνή της Ελλάδας θα πρέπει να καταλάβει την αξία του χρώματος και ότι η καινούργια αυτή σκηνογραφική εργασία φέρνει επιτέλους χρώμα θερμό, ζωηρό, μεσογειακό σε μια σκηνή όπου επικρατούσε ένας μουντός γκριζωπός τόνος». Η γενιά του ’30 υπήρξε το απαραίτητο μεταίχμιο, σύμφωνα με την Ίλια Λακίδου, «ανάμεσα στην απουσία ενός αυθεντικού και γηγενούς σκηνογραφικού λόγου και στη σημερινή πολυμορφία που συνομιλεί άνετα και ισότιμα με τη θεατρική πρωτοπορία παγκοσμίως.»
Η εκδήλωση επιδιώκει να εξετάσει κριτικά τους αισθητικούς δεσμούς του έργου του Βασιλείου με τη σκηνογραφία, σε σχέση με το όραμα λιτότητας, αφαίρεσης και άρνησης του ρεαλισμού της Γενιάς του ’30 και να προκαλέσει την επανατοποθέτηση κάποιων στοχαστικών διακηρύξεων της γενιάς του 30, καθώς και τη συζήτηση περί εντοπιότητας/ ελληνικότητας και του αιτήματος διεθνικότητας με σύγχρονους όρους. Η αποφυγή εξιδανικευμένων αντιλήψεων για τη γενιά του ’30 θα έχει ως στόχο την εξεύρεση σημείων επαφής με τα σύγχρονα καλλιτεχνικά αιτήματα και τις αισθητικές αναζητήσεις.