Τι θα φέρει η Σύνοδος της Βιέννης

00:30 24/9/2016 - Πηγή: ΕΡΤ

Toυ Πολυδεύκη Παπαδόπουλου

Στην αποτελεσματικότερη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ αναμένεται να εστιάσει η Σύνοδος των ηγετών των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων που πραγματοποιείται στην Βιέννη, το Σάββατο 24/9. Κι αυτό γιατί ενώ ο «δρόμος των Βαλκανίων», που ακολουθούσαν χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες από τη Μ. Ανατολή, την Ασία και την Αφρική, για να φτάσουν στη βόρεια και την κεντρική Ευρώπη, έχει κλείσει από τον Μάρτιο, εκατοντάδες άνθρωποι συνεχίζουν να προσπαθούν καθημερινά να περάσουν με κάθε τρόπο στη Δ. Ευρώπη.

Τη Σύνοδο καλεί ο ομοσπονδιακός καγκελάριος της Αυστρίας και αρχηγός των Σοσιαλδημοκρατών, Κρίστιαν Κερν και σ’ αυτήν θα πάρουν μέρος ο Αλέξης Τσίπρας, η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, ο Επίτροπος Μεταναστευτικής Πολιτικής της ΕΕ, Δημήτρης Αβραμόπουλος, καθώς και οι πρωθυπουργοί Αλβανίας, Βουλγαρίας, Κροατίας, Ουγγαρίας, ΠΓΔΜ, Σερβίας και Σλοβενίας.

Το διαφορετικό στήσιμο της Συνόδου από τη Διάσκεψη του Φεβρουαρίου

Η εν λόγω Σύνοδος, αν και γίνεται στη Βιέννη, είναι διαφορετικά στημένη από την αμφιλεγόμενη «Διάσκεψη για τα Δυτικά Βαλκάνια», που είχε συγκληθεί τον περασμένο Φεβρουάριο, πάλι στην αυστριακή πρωτεύουσα. Η συνάντηση εκείνη είχε προκαλέσει τις έντονες διαμαρτυρίες της Αθήνας, που δεν είχε προσκληθεί, αλλά και των Βρυξελλών και του Βερολίνου, που επίσης δεν μετείχαν, λόγω του εξωθεσμικού χαρακτήρα της. Την δε πρωτοβουλία για τη διοργάνωσή της και την τροπή που της δόθηκε είχε λάβει ο υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς, από κοινού με την τότε υπουργό Εσωτερικών, Γιοχάνα Μικλ-Λάιτνερ. Και οι δύο αυτοί πολιτικοί να σημειωθεί ότι προέρχονται από το Λαϊκό Κόμμα, που συγκυβερνά με τους Aυστριακούς Σοσιαλδημοκράτες.

Τώρα την απόφαση για τη σύγκληση αυτής της «μίνι» Συνόδου Κορυφής για το Προσφυγικό/Μεταναστευτικό έχει λάβει ο ίδιος ο καγκελάριος της Αυστρίας Κρίστιαν Κερν. Με την κίνηση αυτή ο καγκελάριος δείχνει να αφαιρεί τις σχετικές πρωτοβουλίες από τον Υπουργό Εξωτερικών. Επίσης, η σύνθεση των χωρών και των θεσμών που προσκλήθηκαν έχει αλλάξει. Έτσι, τη φορά αυτή, έχουν προστεθεί η Ελλάδα, η Γερμανία, καθώς και οι εκπρόσωποι της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Από τις υπόλοιπες χώρες της Βαλκανικής και της Κ. Ευρώπης, θα μετέχουν μόνον αυτές που βρίσκονται πάνω στην κίνηση των προσφύγων και μεταναστών. Ακόμη, τη φορά αυτή από τις «χώρες του Βίζεγκραντ» έχει προσκληθεί λόγω συνόρων μόνον η Ουγγαρία, αλλά όχι η Πολωνία, η Τσεχία και η Σλοβακία. Τέλος, δεν πρόκειται να παρευρίσκονται η Βοσνία, το Μαυροβούνιο και το Κόσοβο, που είχαν συμμετάσχει στη Διάσκεψη του Φεβρουάριου.

Η σημασία της Συνόδου, η Ελλάδα, η κατάσταση σε Βουλγαρία και Σερβία

Οι παρατηρητές των ευρωπαϊκών θεμάτων διατύπωναν τις προηγούμενες ημέρες σειρά εκτιμήσεων και προβλέψεων για το εάν μπορεί να καταλήξει σε κάτι συγκριμένο η Σύνοδος της Βιέννης. Πάντως, μια πρόγευση για το τι μπορεί να αποφέρει η Σύνοδος της Βιέννης έδωσαν ο καγκελάριος Κρίστιαν Κέρν και ο υπουργός Εξωτερικών του Σεμπάστιαν Κουρτς, δηλώνοντας στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη ότι «έχει γίνει πλέον κατανοητό στην ΕΕ ότι θα πρέπει να σταματήσουν οι ροές παράτυπων μεταναστών και ότι είναι αναγκαίοι οι συνοριακοί έλεγχοι στα εξωτερικά σύνορα». Άλλωστε, να θυμηθεί κανείς ότι η Διάσκεψη του Φεβρουαρίου, αν και είχε επικριθεί για τον εξωθεσμικό χαρακτήρα της και τη σύνθεσή της, ήταν αυτή που είχε αποφασίσει το κλείσιμο της διαδρομής των Βαλκανίων. Η εν λόγω απόφαση εξακολουθεί να ισχύει, έχοντας ως συνέπεια τον εγκλωβισμό χιλιάδων προσφύγων στην Ελλάδα.

Από την άποψη αυτή θα φανεί αν η παρουσία νέων πλευρών και η απουσία ορισμένων από τις προηγούμενες θα δημιουργήσει διαφορετικά αποτελέσματα. Πάντως, η συμμετοχή του Αλέξη Τσίπρα στην Σύνοδο της Βιέννης θεωρείται σημαντική, ενώ η παρουσία της Γερμανίδας καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ φαίνεται πως ενισχύει τις θέσεις του Αυστριακού ομολόγου της, Κρίστιαν Κερν, στην προσφυγική κρίση.

Ακόμη, να σημειωθεί ότι τις προηγούμενες ημέρες αρκετά ευρωπαϊκά ΜΜΕ αφιέρωναν ξανά ρεπορτάζ και αναλύσεις στην κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα με τους πρόσφυγες, σε συνέχεια και της πυρκαγιάς στο hotspot στη Μόρια της Λέσβου.

Τα δημοσιεύματα σημείωναν ότι ο συνωστισμός προσφύγων και μεταναστών, ιδίως στα ελληνικά εδάφη συμβαίνει και επιδεινώνεται επειδή ένα σκέλος της συμφωνίας με την Τουρκία για το προσφυγικό δείχνει να καρκινοβατεί. Και εξηγούν ότι οι επαναπροωθήσεις στην Τουρκία, -που η συμφωνία προβλέπει- πραγματοποιούνται με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς λόγω των γραφειοκρατικών διατυπώσεων. Και τούτο διότι οι αιτούντες άσυλο προσφεύγουν στην ελληνική δικαιοσύνη για να προσβάλουν τις σχετικές αποφάσεις, με αποτέλεσμα να μην επιστρέφει κανείς τους στην Τουρκία, τη στιγμή που καταφθάνουν καθημερινά εκατοντάδες άλλοι πρόσφυγες από τα τουρκικά παράλια.

Να αναφερθεί ότι η Σύνοδος της Βιέννης λαμβάνει χώρα λιγότερο δύο εβδομάδες πριν την «πρεμιέρα» για το Ευρωπαϊκό Σώμα Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, που έχει προγραμματισθεί να γίνει τις 6 Οκτωβρίου στην Βουλγαρία. Οι σχετικές αποφάσεις ήταν από τις λίγες που είχαν ληφθεί στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής των 27 στη Μπρατισλάβα. Οι Βρυξέλλες θα παράσχουν επίσης οχήματα, προσωπικό και άλλα μέσα για να ενισχύσουν τις δυνατότητες φιλοξενίας των προσφύγων στη Βουλγαρία.

Επίσης, μια άλλη βαλκανική χώρα που πιέζεται ολοένα και περισσότερο από κύματα προσφύγων και μεταναστών που προσπαθούν να διέλθουν από το έδαφός της και η οποία δεν διαθέτει καν την ομπρέλα μια της ΕΕ είναι η Σερβία.

Σήμερα στη Σερβία ζουν τουλάχιστον 6.000 πρόσφυγες και μετανάστες, σε καταυλισμούς όπου οι συνθήκες υγιεινής συχνά είναι επισφαλείς. Σύμφωνα με το Βελιγράδι, από τις αρχές του έτους έχουν καταγραφεί στο σερβικό έδαφος 102.000 πρόσφυγες και μετανάστες. Η Σερβία ενίσχυσε το καλοκαίρι τους ελέγχους στα σύνορά της και ο στρατός συμμετέχει πλέον στις περιπολίες. Η χώρα έχει επίσης ζητήσει μια συνολική λύση του προβλήματος, προειδοποιώντας ότι δεν διαθέτει τα μέσα για να φιλοξενήσει μεγάλο αριθμό ανθρώπων.

Να σημειωθεί ότι τις προηγούμενες ημέρες η Αντιπροσωπεία της ΕΕ στο Βελιγράδι και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης υπέγραψαν συμφωνία ύψους 1 εκατ. € που προβλέπει κυρίως την ανάπτυξη ενός συστήματος επιτήρησης των συνόρων με σταθερές και κινητές θερμικές κάμερες. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του γραφείου της ΕΕ, στη συμφωνία περιλαμβάνονται επίσης η εκπαίδευση του προσωπικού και διοικητική βοήθεια στις σερβικές αρχές, όπως επίσης η ανάπτυξη 50 αξιωματικών από χώρες-μέλη της ΕΕ για να βοηθήσουν τη σερβική αστυνομία στα σύνορα της χώρας.