Ήρθε η ώρα να πούμε «όχι».

17:39 16/6/2022 - Πηγή: iPop

«Νιώθω ότι βάλλομαι από παντού», είπε η Κιμ κι έκρυψε το πρόσωπό της ανάμεσα στα χέρια της. Είχε ξεκινήσει συνεδρίες μαζί μου δύο εβδομάδες αφότου είχε επιστρέψει από τον μήνα του μέλιτος. Ήταν νιόπαντρη και διέπρεπε στην καριέρα της, περηφανευόταν ότι με ό,τι κι αν καταπιανόταν το έκανε τέλεια, όμως οι ανησυχίες της για το αν θα τα κατάφερνε όλα είχαν αρχίσει να την κατατρώνε. 

Η ενέργειά της είχε στερέψει κι εκείνη τρόμαζε κάθε πρωί στη σκέψη ότι έπρεπε να σηκωθεί από το κρεβάτι. Δεν ήταν απλώς αποφασισμένη να είναι η καλύτερη για τον εαυτό της, αλλά πάντα ήθελε να είναι και «η καλύτερη»

για τους άλλους: η καλύτερη φίλη, η καλύτερη κόρη, η καλύτερη αδελφή, η καλύτερη συνάδελφος. Τώρα ήθελε να γίνει η καλύτερη σύζυγος. Και κάποια μέρα η καλύτερη μητέρα.

Το να είναι η καλύτερη για την Κιμ σήμαινε να λέει πάντα ναι.

Το να λέει όχι ήταν κακόβουλο. Το να λέει όχι ήταν εγωιστικό. Ήρθε σε εμένα ελπίζοντας να βρει έναν τρόπο να κάνει περισσότερα χωρίς να νιώθει τόση εξάντληση. Καθισμένη στον καναπέ μου, η Κιμ απαρίθμησε τη λίστα με όλα όσα είχε συμφωνήσει να κάνει για τους άλλους την επόμενη εβδομάδα. Επέμενε ότι η φίλη της χρειαζόταν τη βοήθειά της για να μετακομίσει. Ο συνάδελφός της δεν θα μπορούσε να διαχειριστεί το πρότζεκτ του χωρίς τη δική της βοήθεια. Η Κιμ ήταν πρόθυμη να βρει λύσεις. Προσπαθούσε να δημιουργήσει περισσότερο χρόνο για να κάνει όλα όσα είχε συμφωνήσει ότι θα κάνει. Καθώς έλεγε απνευστί όλα εκείνα για τα οποία προσπαθούσε να βρει λύσεις, της ζήτησα να σταματήσει.

Της τόνισα ευγενικά ότι ήταν αδύνατο να δημιουργήσει περισσότερο χρόνο. Στην αρχή φάνηκε ξαφνιασμένη. «Μην ανησυχείς», είπα. «Μπορώ, αντί για αυτό, να σε βοηθήσω να ελαφρύνεις το φορτίο σου». Από την έκφραση του προσώπου της κατάλαβα ότι αυτή η προσέγγιση ήταν κάτι που δεν είχε περάσει ποτέ από το μυαλό της. Δεν μου προκάλεσε έκπληξη. Συναντώ πολλούς ανθρώπους –κυρίως γυναίκες– που έχουν συνηθίσει να δίνουν συνεχώς τόσο πολλά, με αποτέλεσμα να νιώθουν εξαντλημένοι ή ακόμα και να πέφτουν σε κατάθλιψη.

Αυτός είναι ο λόγος που ζούμε σε μια κουλτούρα επαγγελματικής εξάντλησης (burnout). Για αρχή προέτρεψα την Κιμ να φτιάξει μια λίστα με όλα όσα έπρεπε να κάνει στη δουλειά και στο σπίτι εκείνη την εβδομάδα. Είχε ήδη οργανώσει με απόλυτη λεπτομέρεια όλη την εβδομάδα της (φυσικά και το είχε κάνει!). Έφτιαξε ένα χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση κάθε δουλειάς. Διαπίστωσε γρήγορα ότι απλώς δεν υπήρχε αρκετός χρόνος για να κάνει όλα όσα είχε προγραμματίσει.

Τη ρώτησα: «Τι είναι αυτό που πραγματικά χρειάζεται να κάνεις και τι είναι αυτό που μπορείς να αναθέσεις σε άλλους; Πιστεύεις ότι η φίλη σου ίσως μπορέσει να βρει κάποιον άλλο να τη βοηθήσει να μετακομίσει;». Το σκέφτηκε σοβαρά και είπε ναι, όμως επέμενε ότι ήθελε να βοηθήσει. Εκείνη τη στιγμή κατάλαβα ότι η Κιμ είχε πρόβλημα με το να θέτει όρια σχετικά με το πόσο πολύ και πόσο συχνά ήταν πρόθυμη να βοηθήσει τους άλλους και αυτό συνέβαλε στο άγχος της.

Μην πιέζεσαι άλλο! Μίλα για τις ανάγκες σου και βάλε τα όριά σου

Είχε καλές προθέσεις, σωστά; Το μόνο που ήθελε ήταν να βοηθάει τους άλλους.

Όμως ήταν αδύνατο να διατηρηθεί το επίπεδο της προθυμίας της να τους βοηθήσει. Χρειαζόταν απεγνωσμένα να κάνει λιγότερα. Όταν της ανέφερα τη δυνατότητα να αναθέσει αρμοδιότητες σε άλλους, η Κιμ απέρριψε αμέσως την ιδέα. Ήξερε μόνο έναν τρόπο να βοηθάει τους άλλους και αυτός ήταν να λέει ναι στο να το κάνει η ίδια. Η άρνηση της Κιμ να πει όχι ήταν αυτή που την είχε οδηγήσει στο γραφείο μου και ήταν η αιτία της έγνοιας, του στρες και της ανησυχίας που την παρέλυε. 

Δούλεψα με την Κιμ για να ξεδιαλύνω την ανάγκη της να είναι παρούσα για όλους τους άλλους. Τη βοήθησα να καταλάβει ότι το να λέει όχι θα της έδινε τον χρόνο που αναζητούσε. Το να λέει όχι θα της έδινε την ελευθερία να αφοσιωθεί στον ρόλο της συζύγου. Το να λέει όχι θα μείωνε την ανησυχία της, έτσι ώστε να κατάφερνε να σηκωθεί από το κρεβάτι και να αντιμετωπίσει τη μέρα χωρίς να νιώθει αμέσως ότι συντρίβεται από τις υποχρεώσεις.

Τα όρια είναι προσδοκίες και ανάγκες που σας βοηθούν να νιώθετε ασφάλεια και άνεση μέσα στις σχέσεις σας. Οι προσδοκίες στις σχέσεις σάς βοηθούν να διατηρείτε πνευματική και ψυχική υγεία. Το να μάθετε πότε να λέτε όχι και πότε να λέτε ναι είναι επίσης ένα ουσιαστικό κομμάτι του να νιώθετε άνεση στις αλληλεπιδράσεις σας με άλλους.

Σημάδια ότι χρειάζεστε πιο υγιή όρια

Το να αμελούμε να φροντίσουμε τον εαυτό μας είναι το πρώτο πράγμα που συμβαίνει όταν μας παρασέρνει η επιθυμία να βοηθήσουμε τους άλλους. Δεν μπορώ να σας πω πόσο πολλοί άνθρωποι καταφθάνουν στο γραφείο μου παραπονούμενοι: «Δεν έχω χρόνο να κάνω τίποτα για τον εαυτό μου». Μετά από μια σύντομη εκτίμηση καθίσταται σαφές ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν βρίσκουν καθόλου χρόνο για τον εαυτό τους. Στην πραγματικότητα συχνά φαίνεται ότι έχουν ξεχάσει πώς να φροντίζουν τον εαυτό τους. Αυτό το είδος της έλλειψης ισορροπίας είναι ένα άμεσο σημάδι ότι έχουν πρόβλημα με τα όρια που θέτουν.

Αν το καλοσκεφτείτε, η φροντίδα του εαυτού σας πηγάζει από το να θέσετε όρια: σημαίνει το να λέτε όχι σε κάτι, έτσι ώστε να πείτε ναι στη δική σας ψυχική, σωματική και πνευματική υγεία.

*Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο Βάλε τα όρια σου της Nedra Glover Tawwab. Κυκλοφορεί σε όλα τα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Διάβασε πρώτος όλα τα θέματα του iPop.gr στο Google News

Το άρθρο Ήρθε η ώρα να πούμε «όχι». εμφανίζεται στο iPop.