Σύντομες σημειώσεις για καθημερινή ευτυχία, αυτοπεποίθηση και ηρεμία

20:11 4/6/2022 - Πηγή: iPop

Η φράση «Να είσαι απλώς ο εαυτός σου» είναι κάτι που ακούμε συχνά από καλοπροαίρετους κοντινούς μας ανθρώπους πριν από μία συνέντευξη για δουλειά ή πριν από ένα ραντεβού. Είναι όμως μια φράση που προσωπικά με προβλημάτισε πολύ, αφού το να είσαι ο εαυτός σου μπορεί να είναι δύσκολο, αν δεν είσαι βέβαιος ποιο είναι αυτό το άτομο.

«Να είμαι ο εαυτός μου;» Μα τι γίνεται αν οι άλλοι δεν συμπαθούν αυτό το άτομο; Αν δεν θέλουν να προσλάβουν αυτό το άτομο; Αν δεν θέλουν να βγαίνουν με αυτό το άτομο; Έχω καλύτερο σχέδιο: θα διερευνήσω τι τύπος πιστεύω ότι θέλουν να είμαι και αυτό θα τους δώσω!

Καλή ιδέα, έτσι;… Εμένα πάντως μου φαινόταν σπουδαία.

Μου πήρε αρκετό καιρό να συνειδητοποιήσω ότι το «να είμαι ο εαυτός μου» δεν σημαίνει να μεταμορφώνω την προσωπικότητά μου για να ταιριάζει με το άτομο που συναντώ κάθε φορά. Μη με παρεξηγήσετε, μπορεί να μην τρέχει τίποτα αν ισχυριστούμε σε μια συνέντευξη ότι κατέχουμε όλες τις λεπτομέρειες για το Excel ή το Adobe, αν ξέρουμε ότι αυτό κρίνεται απαραίτητο, αλλά θέτουμε σε μεγαλύτερο κίνδυνο τη βαθύτερη αίσθηση του εαυτού μας αν είμαστε πρόθυμοι να αλλάζουμε τις βασικές αρχές και τη συμπεριφορά μας ανάλογα με την εκάστοτε παρέα μας.

Το να είμαστε ο εαυτός μας δεν είναι κάτι που μπορούμε να «βάλουμε μπροστά» έτσι ξαφνικά. Δεν ξυπνάμε ένα πρωί και παίρνουμε την απόφαση «Χμ… λέω σήμερα ν’ αρχίσω να είμαι ο πλήρης, αυθεντικός εαυτός μου», λες και κρεμόταν στο βάθος της ντουλάπας μας και περίμενε απλώς τις κατάλληλες καιρικές συνθήκες. 

Είναι μάλλον μία συνεχής διαδικασία που βασίζεται σε πολλές επιλογές που κάνουμε καθημερινά, οπότε μην αγχώνεστε αν δεν νιώθετε ακόμα ότι έχετε ξεκαθαρίσει τα πάντα. Από την πείρα μου ως ψυχοθεραπεύτριας μπορώ να πω ότι σχεδόν κάθε μέρα έρχεται στο γραφείο μου κάποιος με αυτή την ανησυχία. Δεν είστε επ’ ουδενί ο μόνος που «δεν μπορεί να τα βάλει σε τάξη» τη στιγμή που όλοι οι άλλοι τα καταφέρνουν.

Τι είναι ο εαυτός;

Πριν εμβαθύνουμε περισσότερο στην έννοια της αυτοανακάλυψης, ας εξετάσουμε για λίγο την αντίληψή μας για το τι είναι τελικά ο «εαυτός». Η αίσθηση του εαυτού εδραιώνεται μέσα μας από την πρώιμη ηλικία, όπου διαμορφώνεται και επηρεάζεται από πληθώρα βιωμάτων, στα οποία περιλαμβάνονται:

Πρώιμες αλληλεπιδράσεις με αυτούς που μας φροντίζουνΠόση τρυφερότητα και ασφάλεια περιείχαν οι σχέσεις αυτέςΠόση αυτεπίγνωση είχαν οι πρώτοι άνθρωποι που μας φρόντιζανΟι προσδοκίες και οι ευχές εκείνων που μας περιστοίχιζανΤο περιβάλλον στο οποίο μεγαλώσαμεΗ συναισθηματική σταθερότητα της οικογένειας στην οποία μεγαλώσαμεΗ εκπαίδευση που ίσως λάβαμεΑλληλεπιδράσεις με συνομηλίκους μαςΗ κοινωνική αξιολόγηση ορισμένων ταυτοτήτων έναντι άλλων, όπως του επιχειρηματία, του αθλητή, του μοντέλου κ.λπ.5 λεπτά θεραπεία

Από την καλλιέργεια της επικρατούσας έννοιας της αυτό-ανάπτυξης και από μία διαρκώς εντεινόμενη τάση να είμαστε η όσο πιο παραγωγική (βλ.«επιτυχημένη») εκδοχή του εαυτού μας, γεννήθηκε η ιδέα ενός ιδανικού εαυτού: ενός ατόμου που

διαθέτει τέτοια αυτεπίγνωση, ώστε είναι υπεράνω άγχους, δεν ανατρέπεται από τίποτα, ξυπνάει καθημερινά στις 5 τα ξημερώματα για να διαλογιστεί και είναι γενικά πάνσοφος.

Αλλά η ιδέα αυτή ενός «τέλειου», αμετάβλητου εαυτού είναι μύθος. Ένας φανταστικός εαυτός παγιωμένος, προβλέψιμος και αμετακίνητα σταθερός.

Δεν ξέρω για σας, αλλά για μένα ηχεί κάπως βαρετό, ρομποτικό… Και σίγουρα μη ρεαλιστικό! Κι όμως, πολλοί από μας μπορεί να παλεύουμε με αυτή την ιδέα του μυθικού εαυτού, λες και είναι αυτό που πρέπει να πετύχουμε. Όταν το αναλύουμε, είναι ακατανόητο το ότι μπορεί να το πιστεύουμε. Σε τελική ανάλυση, πώς ξέρουμε ποια κομμάτια μας είναι ή θα μπορούσαν να είναι ο πραγματικός εαυτός μας και ποια είναι επίκτητα κατασκευάσματα που δημιουργήθηκαν ως ανταπόκριση στις μέχρι τώρα εμπειρίες μας στη ζωή;

Ο εαυτός δεν είναι ένα πράγμα μόνο· συγκροτείται από πολλά και μη σταθερά μέρη. Και ναι, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι ο άγαρμπος εφηβικός εαυτός μας είναι εξίσου «εμείς» όσο και ο ώριμος, ενήλικος εαυτός. Δεν θα μάθουμε ούτε θα κατανοήσουμε ποτέ τα πάντα για τον εαυτό μας –αν και σε μια εποχή που φαντάζει μάλλον να έχει εμμονή με την παραγωγικότητα και τη βελτιστοποίηση εύκολα αισθάνεται κανείς την πίεση να επιδιώξει αυτόν τον στόχο.

Με αυτά τα δεδομένα, μπορεί να είναι χρήσιμο να αφιερώνετε, κάθε τόσο, λίγο χρόνο για να ελέγχετε απλώς ποιες προσδοκίες αυτό-ανακάλυψης θέτετε στον εαυτό σας. Μήπως χρειάζονται μικροδιορθώσεις ώστε να είναι πιο ρεαλιστικές;

Σε τελική ανάλυση, δεν πλαστήκατε για να χωράτε στα στενά πλαίσια ενός καλουπιού, είτε είναι δικό σας δημιούργημα είτε κάποιου άλλου.

Μπορεί αρχικά να αντιστέκεστε στην αντίληψη ότι ορισμένα κομμάτια του εαυτού σας θα παραμείνουν για πάντα ένα μυστήριο. Οπότε ίσως χρειάζεστε χρόνο να συμφιλιωθείτε με την ιδέα ότι δεν ξέρετε κάθε πτυχή του ποιος είστε.

Απ’ αυτή την άποψη, είναι χρήσιμο να θυμάστε ότι έχουμε όλοι πεπερασμένη ενέργεια, κι όταν επιμένουμε πεισματικά να είναι τα πράγματα με έναν συγκεκριμένο τρόπο, σπαταλάμε μεγάλο μέρος της ενέργειας αυτής· ενέργειας που θ’ αξιοποιούσαμε πολύ καλύτερα βγαίνοντας έξω και εξερευνώντας τον κόσμο.

Για ν’ ανακαλύψουμε και ν’ αποκαλύψουμε ποιοι είμαστε, είναι σημαντικό να απορρίψουμε την ιδέα του εαυτού ως προορισμού ή ως μίας παγιωμένης, παντοδύναμης, απολύτως θετικής οντότητας. Όλοι μας είμαστε απλώς άνθρωποι, γεμάτοι τόσο από φως όσο και από σκοτάδι. Θα κάνουμε λάθη. Ακόμα περισσότερο, είναι απαραίτητο να κάνουμε λάθη.

Το να μάθουμε να είμαστε ο εαυτός μας μπορεί να είναι ένα από τα πιο δύσκολα και τολμηρά πράγματα που καλούμαστε να κάνουμε. Είναι κάτι που πολλοί από εμάς σκεφτόμαστε πολύ καθώς συνεχίζουμε να γνωρίζουμε, να αντιμετωπίζουμε

και να δημιουργούμε διαφορετικές πλευρές του εαυτού μας κάθε μέρα. Οπότε, είναι σκόπιμο να βλέπουμε τη διαδικασία της διαρκούς ανακάλυψης ως ευλογία αντί ως κατάρα· ως λύτρωση αντί ως βάσανο.

Κάθε μέρα μας παρουσιάζεται ένα πλήθος ευκαιρίες είτε να κάνουμε βήματα προς τον αληθινό εαυτό μας είτε να επιδείξουμε δισταγμό και να πάρουμε τον δρόμο της ελάχιστης αντίστασης. Μερικές φορές η επιλογή είναι ξεκάθαρη, όπως το να αποφασίσει κανείς τι θα ακούσει, ποια καινούρια σειρά θα παρακολουθήσει στο Netflix, τι θα διαβάσει ή θα φάει. Αυτές είναι αποφάσεις που δεν αποτελούν κίνδυνο για την αίσθηση του εαυτού, ιδίως αν τις παίρνουμε όταν είμαστε μόνοι.

Ωστόσο, άλλες ευκαιρίες συνιστούν πολύ μεγαλύτερες προκλήσεις από την άποψη της εμβάθυνσης στο ποιοι είμαστε πραγματικά, οπότε φαντάζουν πιο τρομακτικές. Για παράδειγμα, μπορεί να έχουμε διαφορετική άποψη από τον σύντροφό μας πάνω σε ένα θέμα και να αμφιταλαντευόμαστε για το αν πρέπει να «πάμε με τα νερά του» ή να εκφράσουμε τη γνώμη μας. Μπορεί να διαφωνούμε με τη συμπεριφορά ενός γονιού, αλλά να αισθανόμαστε ότι δεν έχουμε δικαίωμα να πούμε κάτι.

Οι προσδοκίες κάποιου άλλου μπορεί να συγκρούονται με τη δική μας άποψη για τον εαυτό μας, αλλά νιώθουμε ένα είδος πίεσης να συμβιβαστούμε. Πάρτε το χρόνο σας, ακούστε τον εαυτό σας και απελευθερωθείτε από το βάρος της γνώμης των άλλων!

*Απόσπασμα από το βιβλίο 5 λεπτά θεραπεία της Sarah Crosby. Κυκλοφορεί σε όλα τα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Διάβασε πρώτος όλα τα θέματα του iPop.gr στο Google News

Το άρθρο Σύντομες σημειώσεις για καθημερινή ευτυχία, αυτοπεποίθηση και ηρεμία εμφανίζεται στο iPop.