Καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου: Που κολλάνε οι συζητήσεις και δεν κλεινει το deal

07:01 13/9/2024 - Πηγή: Emea.gr

Σε σταυρόλεξο για γερούς λύτες τείνει να εξελιχθεί το μέγα ενεργειακό ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας και Κύπρου.

Οι δυσκολίες φάνηκαν να ξεκινούν το βράδυ της περασμένης Δευτέρας, όταν σε συνάντηση στην Κύπρο των υπουργών ενέργειας των δύο χωρών, Γιώργου Παπαναστασίου και Θόδωρου Σκυλακάκη, παρουσία και του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο λευκός καπνός δεν βγήκε.

Σύμφωνα

με το ΚΥΠΕ (Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων), ο κ. Σκυλακάκης ανέφερε στο τέλος της συνάντησης: «Όπως είπε και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η συνάντηση αυτή ήταν εποικοδομητική. Η δουλειά συνεχίζεται». Ερωτηθείς αν πιστεύει ότι μπορούν να βρεθούν οι κοινές συνισταμένες και να υπάρξει εξασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας του έργου βάσει του ρυθμιστικού πλαισίου, ο Έλληνας Υπουργός είπε ότι δεν έχει να προσθέσει κάτι άλλο και ότι «αυτά που είπαμε αρκούν για σήμερα». Απαντώντας σε άλλη ερώτηση αν είναι αισιόδοξος ότι μπορεί να βρεθεί η λύση, ο κ. Σκυλακάκης επανέλαβε ότι δεν έχει να προσθέσει κάτι.

Τι δήλωσε ο Νίκος Χριστοδουλίδης

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης προήδρευσε της σύσκεψης στο μεγαλύτερο μέρος της και εξερχόμενος για να μεταβεί σε άλλη υποχρέωση είπε ότι η συζήτηση που έγινε ήταν εποικοδομητική. Το ίδιο επανέλαβε κατά την επιστροφή του στο Προεδρικό, προσθέτοντας ότι η σύσκεψη ήταν μια καλή ευκαιρία να ακούσουν οι πλευρές η μία την άλλη και να διευκρινιστούν διάφορα θέματα.

Συνάντηση με Μητσοτάκη

Ο Κύπριος πρόεδρος, Νίκος Χριστοδουλίδης, δήλωσε ότι υπάρχει πρόοδος σε σχέση με τις συζητήσεις για την ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας με τον αγωγό Great Sea Interconnector (GSI), ενώ σημείωσε και το ενδιαφέρον που υπάρχει από άλλες χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπως διαπίστωσε κατά την χθεσινή επίσκεψη του εκεί.

Παράλληλα, ανέφερε ότι στις 19 Σεπτεμβρίου θα συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στην Αθήνα για να συζητήσουν το έργο.«Είμαστε σε καθημερινή επαφή. Και χθες και προχθές για το θέμα αυτό», είπε.

Το project του καλωδίου

Δεν έχουν περάσει πολλές μέρες από την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη , όπου, από το βήμα της 88ης ΔΕΘ ο Έλληνας πρωθυπουργός έδωσε τον τόνο της κυβερνητικής πολιτικής αναφέροντας ότι «το έργο θα γίνει αν εξασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα και οι όποιοι γεωπολιτικοί κίνδυνοι θα ξεπεραστούν», αφήνοντας να εννοηθεί ότι το γεωπολιτικό ρίσκο μπορεί να εξεταστεί σε δεύτερο χρόνο.

Σκυλακάκης: Το καλώδιο έχει σημαντικά κέρδη για τους Κύπριους

Όπως ανέφερε ο υπουργός Ενέργειας κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, κατά τη γνώμη της ελληνικής κυβέρνησης, «το έργο δεν αντιμετωπίζει κανένα θέμα οικονομικής σκοπιμότητας, από πλευράς ωφελειών που παρέχει, προπαντός στους Κυπρίους καταναλωτές».

Όπως επεσήμανε ο ίδιος, με βάση τα στοιχεία της μελέτης του ΑΔΜΗΕ και τα δημόσια διαθέσιμα στοιχεία για τη λειτουργία των δύο αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Ελλάδας – Κύπρου, οι διαφορές τιμών είναι τόσο μεγάλες (το 2024 η κυπριακή αγορά είναι ακριβότερη κατά 72 ευρώ/μεγαβατώρα από την ελληνική) ώστε «σε όλα τα πιθανώς ρεαλιστικά σενάρια το καλώδιο έχει σημαντικά κέρδη για τους Κύπριους καταναλωτές».

Το κυπριακό αγκάθι

Η κυπριακή πλευρά ωστόσο δεν προχωρά στη διευθέτηση των ρυθμιστικών εκκρεμοτήτων -συνδέονται με τον γεωπολιτικό κίνδυνο που μπορεί να επηρεάσει την υλοποίηση του έργου και με τον χρόνο ανάκτησης του κόστους- οι οποίες αποτελούν προαπαιτούμενο για να μην αναστείλει η κατασκευή του καλωδίου από τη γαλλική εταιρεία Nexans.

Πάντως, το μεγαλύτερο «αγκάθι» που δημιουργεί τριβές στις διαπραγματεύσεις Ελλάδας- Κύπρου για το έργο του Great Sea Interconnector φαίνεται ότι είναι το κόστος και πώς αυτό θα επιμεριστεί στις δύο πλευρές και λιγότερο το γεωπολιτικό ρίσκο.

Θα πάει στο 50-50 η συμμετοχή των δύο χωρών;

Και ερχόμαστε στη σημερινή ημέρα. Σύμφωνα με δημοσίευμα πρωινής εφημερίδας της Κύπρου, προωθείται η ανάληψη ευθύνης από τον ΑΔΜΗΕ και την ελληνική Κυβέρνηση, ώστε το κόστος που θα επιμεριστούν οι καταλωτές Κύπρου – Ελλάδας σε περίπτωση διακοπής, ή μη λειτουργίας του έργου, να πάει στο 50-50.

Με τη σημερινή ρυθμιστική απόφαση, το κόστος επιμερίζεται σε 63 (Κύπρος) – 37% (Ελλάδα), για όλες τις φάσεις του έργου, δηλαδή για ανάκτηση δαπανών του ΑΔΜΗΕ για τις κατασκευές αλλά και για το γεωπολιτικό ρίσκο ή άλλον απρόβλεπτο παράγοντα για τον οποίο δεν θα ευθύνεται ο φορέας υλοποίησης.

Με τη φόρμουλα που συζητείται μεταξύ τις δύο πλευρές, ο επιμερισμός θα πάει στο 50-50 (αν υπάρξει τελική συμφωνία) αλλά μόνο για την περίπτωση διακοπής του έργου από απρόβλεπτο εξωτερικό παράγοντα. Για την ανάκτηση του κόστους κατασκευής θα συνεχίσει να ισχύει το 63-37%.

Παρέμβαση Ισραήλ για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου

Μόνο τυχαία δεν μπορεί να θεωρηθεί η σημερινή (12/9) εμπλοκή, του υπουργού Ενέργειας του Ισραήλ Έλι Κοέν, ο οποίος και υπογράμμισε τ ην υψηλή αξία του Great Sea Interconnector για τη χώρα του.

Αυτό έγινε σε σε συζήτηση που είχε με τον Κύπριο υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γιώργο Παπαναστασίου.

Σύμφωνα με ανάρτηση Κοέν στο X, οι δύο υπουργοί «τόνισαν την ισχυρή σχέση και συνεχιζόμενη συνεργασία μεταξύ Ισραήλ και Κύπρου». «Εγώ έδωσα έμφαση στη σπουδαία σημασία του έργου του Great Sea Interconnector για το Ισραήλ. Το έργο θα συνδέει το ηλεκτρικό δίκτυο του Ισραήλ με το ευρωπαϊκό μέσω της Κύπρου και της Ελλάδας και θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή», σημείωσε ο ίδιος.

Στην ανάρτησή του επισημαίνει ακόμα ότι «αυτό το πρωτοποριακό έργο είναι κορυφαία προτεραιότητα για το Ισραήλ, καθώς ενισχύει την περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια, παρέχει πρόσβαση σε ενεργειακές αγορές και ενδυναμώνει την ενσωμάτωση του Ισραήλ στο ευρωπαϊκό δίκτυο ενέργειας.

I spoke with the Minister of Energy, Trade, and Industry of Cyprus, Mr. George Papanastasiou.

We underscored the strong relationship and ongoing cooperation between Israel and Cyprus, and I emphasized the great importance of the “Great Sea Interconnector” project to Israel. The… pic.twitter.com/ZHtOVV3k56

— אלי כהן | Eli Cohen (@elicoh1) September 12, 2024

Τοποθέτηση Νόαμ Κατζ

Την ίδια στιγμή θέση επί του ζητήματος πήρε και ο Πρέσβης του Ισραήλ, Νόαμ Κατζ. Αναδημοσιεύοντας την ανάρτηση Κοέν, ο κ. Κατζ δήλωσε «Ο Great Sea Interconnector είναι η πρώτη υλοποίηση της εξέχουσας ιδέας στο σκεπτικό μας σε ό,τι αφορά τη διασυνδεσιμότητα και τους διαδρόμους», σχολίασε.

Συνάντηση με Μητσοτάκη

Ο Κύπριος πρόεδρος, Νίκος Χριστοδουλίδης, δήλωσε ότι υπάρχει πρόοδος σε σχέση με τις συζητήσεις για την ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας με τον αγωγό Great Sea Interconnector (GSI), ενώ σημείωσε και το ενδιαφέρον που υπάρχει από άλλες χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπως διαπίστωσε κατά την επίσκεψη του εκεί.
Παράλληλα, ανέφερε ότι στις 19 Σεπτεμβρίου θα συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στην Αθήνα για να συζητήσουν το έργο.«Είμαστε σε καθημερινή επαφή. Και χθες και προχθές για το θέμα αυτό», είπε.