Ντόναλντ Τραμπ: Η πολιτική «αφύπνιση» του μεγιστάνα επιχειρηματία

07:01 8/11/2024 - Πηγή: Emea.gr

Η άνοδος του Ντόναλντ Τραμπ στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμαπριν από περίπου μια δεκαετία σηματοδότησε μια περίοδο βαθιών αλλαγών και ανακατατάξεων στις θέσεις, τις αξίες και τη στρατηγική του κόμματος, έτσι όπως το γνωρίζαμε δεκαετίες πριν από την εποχή του Νίξον και του Ρέιγκαν.

Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα

Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα έχει τις ρίζες του στη δεκαετία του 1850 όταν όλοι οι πολιτικοί που αντιδρούσαν στην δουλεία και ένωσαν τις δυνάμεις τους για να εμποδίσουν την επέκτασή της στις περιοχές του Κάνσας και της Νεμπράσκα όπως υποχρέωνε ο νόμος Κάνσας-Νεμπράσκα-Ακτ

που είχε ψηφίσει η κυβέρνηση του Δημοκρατικού Κόμματος. Οι Αντιρατσιστές πολιτικοί αποφάσισαν στις συναντήσεις τους να δημιουργήσουν ένα νέο κόμμα το Ρεπουμπλικανικό το οποίο και δημιούργησαν στο Μίσιγκαν τον Ιούλιο του 1854 και το οποίο μέσα σε λίγο χρόνο απέκτησε πολλούς οπαδούς και ουσιαστικά εκτόπισε το μέχρι τότε αντιπολιτευόμενο τους Δημοκρατικούς κόμμα, τους Γουίγκς.

Η γενική κατεύθυνση του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος βασίζεται στον Αμερικανικό συντηρητισμό (ο οποίος βρίσκεται στο πεδίο του συντηρητισμού), εν αντιθέσει με τον μοντέρνο Αμερικανικό φιλελευθερισμό (ο οποίος βρίσκεται στο πεδίο του σύγχρονου φιλελευθερισμού) που πρεσβεύει κυρίως το Δημοκρατικό Κόμμα.

Ούτως ειπείν, πριν από την έλευση του Τραμπ, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα ήταν γνωστό για τη δέσμευσή του στις παραδοσιακές συντηρητικές αξίες, όπως η περιορισμένη κυβερνητική παρέμβαση, η υποστήριξη της ελεύθερης αγοράς και η ισχυρή εθνική άμυνα. Ωστόσο, η άνοδος του Τραμπ το 2016 έφερε στο προσκήνιο μια νέα προσέγγιση, η οποία βασίστηκε κυρίως στη λαϊκιστική ρητορική, τον έντονο εθνικισμό και τον αποδοκιμαστικό λόγο ενάντια στους «ελίτ».

Μεταστροφή στη Ρητορική και τις Πολιτικές Θέσεις

Ας εξηγήσουμε λοιπόν όσο πιο απλά μπορούμε την έλευση της παρουσίας του νέου προέδρου των ΗΠΑ, ο οποίος, ας μην ξεχνάμε έλκει την καταγωγή του από τη Γερμανία. Επίσης με τη βοήθεια του κ. Νίκου Γκοντούλα, πρώην υποψήφιου ευρωβουλευτή και εκπροσώπου τύπου της «Δημιουργίας Ξανά», θα εντοπίσουμε και να καταδείξουμε τους λόγους για τους οποίους το Ρεπουμπλικανικό κόμμα υπέστη αυτό τον μετασχηματισμό και φτάσαμε στην δεύτερη εκλογή του Τραμπ.

 Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, διαφοροποιήθηκε σημαντικά από τους παραδοσιακούς Ρεπουμπλικανούς πολιτικούς με τον αυθόρμητο, συχνά προκλητικό του λόγο και την έμφαση που έδωσε σε ζητήματα όπως η μετανάστευση, η προστασία της αμερικανικής βιομηχανίας και η αντιπαράθεση με το πολιτικό κατεστημένο. Το σύνθημα «Make America Great Again» (Ας κάνουμε την Αμερική σπουδαία ξανά) υπογράμμισε μια επιστροφή σε μια παραδοσιακή Αμερική που ο Τραμπ θεωρούσε ότι είχε αποδυναμωθεί λόγω της παγκοσμιοποίησης, της πολιτικής ορθότητας και της απομάκρυνσης από τα «παραδοσιακά» αμερικανικά ιδανικά.

Αλλαγή ρότας

Η στροφή αυτή οδήγησε στη σταδιακή απομάκρυνση του Κόμματος από τις ιδέες του οικονομικού φιλελευθερισμού και του ελεύθερου εμπορίου. Το κόμμα του Νίξον και του Ρέιγκαν υιοθέτησε πολιτικές έντονου προστατευτισμού και επένδυσε στη ρητορική ενάντια στους ξένους ανταγωνιστές. Έτσι, ο Τραμπ τάχθηκε ενάντια σε παραδοσιακές εμπορικές συμφωνίες, όπως η Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής, την περίφημη NAFTA με τον Καναδά, ενώ εισήγαγε δασμούς σε κινεζικά προϊόντα, κίνηση που άλλαξε τη δυναμική των εμπορικών σχέσεων της Αμερικής με τον υπόλοιπο κόσμο.

Λαϊκίστική Ρητορική και Πόλωση

Ο Τραμπ υιοθέτησε μια έντονα λαϊκίστική προσέγγιση, η οποία ανέδειξε το δίλημμα «εμείς εναντίον αυτών», προσπαθώντας να συσπειρώσει τους οπαδούς του με μια αφήγηση που απευθυνόταν σε Αμερικανούς που ένιωθαν απογοητευμένοι ή παραγκωνισμένοι από το πολιτικό κατεστημένο και συγκεκριμένα από το αντίπαλο δέος των Δημοκρατικών. Η ρητορική του χαρακτηρίστηκε από «επιθέσεις» στα ΜΜΕ, που θεωρούσε μεροληπτικά, και στους πολιτικούς αντιπάλους του, ενώ κατηγορούσε το πολιτικό σύστημα για διαφθορά. Η στάση αυτή επηρέασε τους υποστηρικτές του, οι οποίοι άρχισαν να αποστασιοποιούνται από τα παραδοσιακά ΜΜΕ και να εμπιστεύονται περισσότερο τις θέσεις του Τραμπ, ακόμα κι όταν αυτές αμφισβητούνταν έντονα από τις συνήθεις πηγές ενημέρωσης.

Σύμφωνα με τον κ. Γκοντούλα, ‘Ελληνα πολιτικό που ανήκει στον συντηρητικό χώρο : «Το κύριο χαρακτηριστικό του Ντόναλντ Τραμπ είναι η αναγνωρισιμότητά του, η επαγγελματική του επιτυχία και το θάρρος του, που πολλοί μεταφράζουν ως θράσος. Κατά τη γνώμη μου αυτά τα χαρακτηριστικά είναι που τον έφεραν να εκπροσωπεί το Ρεπουμπλικανικό κόμμα, αφού πίσω στο 2016 υπήρχε η ανάγκη για έναν υποψήφιο πρόεδρο που θα μπορούσε να είναι εξίσου ή πιο “λαμπερός” από τον Μπάρακ Ομπάμα και ταυτόχρονα να μπορεί να αντιμετωπίσει τη “συστημική” Χίλαρι Κλίντον. Η εποχή μας φέρνει τεράστιες αλλαγές στο πεδίο της πολιτικής επικοινωνίας, αφού το διαδίκτυο και τα social media έχουν λάβει μεγάλη βαρύτητα στις προεκλογικές εκστρατείες. Θα μπορούσαμε να πούμε πως αυτή η συνθήκη είναι κομμένη και ραμμένη στα χαρακτηριστικά του Ντ. Τραμπ και την προσπάθειά του να φέρει νέους ψηφοφόρους στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα. Ουσιαστικά, αν το σκεφτούμε καλά, πριν την έλευση του Τραμπ, οι Ρεπουμπλικανοί θεωρούνταν πως έχουν στις τάξεις τους κυρίως λευκούς άνδρες της μεσαίας και ανώτερης τάξης των Η.Π.Α. Με τον Τραμπ στο τιμόνι τους κατάφεραν να προσελκύσουν τόσο την εργατική τάξη της Αμερικής όσο και Λατίνους και λοιπές μειονότητες. Αυτό λοιπόν έφερε τον πλήρη μετασχηματισμό του εκλογικού τους κοινού προσελκύοντας ψηφοφόρους που μέχρι πρότινος ανήκαν παραδοσιακά στους Δημοκρατικούς. Αυτό που άλλαξε λοιπόν είναι κυρίως τα δημογραφικά  χαρακτηριστικά του κοινού στο οποίο απευθύνεται το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και όχι τόσο η σύνθεση του ίδιου του κόμματος».

Η πολιτική του πόλωση αποτέλεσε βασικό χαρακτηριστικό της πρώτης θητείας του Τραμπ και επηρέασε βαθιά το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, οδηγώντας σε μια νέα προσέγγιση για τα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα. Αντί της αναζήτησης συμβιβασμών με τους Δημοκρατικούς, το κόμμα επί Τραμπ εστίασε στην ενίσχυση της κομματικής αφοσίωσης και στην κινητοποίηση της βάσης του μέσω της εντεινόμενης πολιτικής σύγκρουσης. Ας μην ξεχνάμε το «πόλεμο» που επί μήνες είχε με την Νάνσι Πελόζι – σημαίνων μέλος των Δημοκρατικών και Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων.

Μεταβολή των Κοινωνικών Θεμάτων

Επί Τραμπ, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα υιοθέτησε πιο σκληρές θέσεις σε κοινωνικά ζητήματα, όπως η μετανάστευση και η ασφάλεια των συνόρων. Ο Τραμπ έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην κατασκευή τείχους στα σύνορα με το Μεξικό, ενώ υιοθέτησε αυστηρές πολιτικές κατά της παράνομης μετανάστευσης, οι οποίες στόχευαν στη διασφάλιση της εσωτερικής ασφάλειας της χώρας. Αυτές οι πολιτικές επιδοκιμάστηκαν έντονα από τη συντηρητική βάση του κόμματος, η οποία θεώρησε ότι ο Τραμπ ανταποκρινόταν στις ανησυχίες της για τις επιπτώσεις της μετανάστευσης στην αμερικανική κοινωνία και οικονομία.

Παράλληλα, ο Τραμπ χρησιμοποίησε την εξουσία του για να διορίσει συντηρητικούς δικαστές στο Ανώτατο Δικαστήριο, καθορίζοντας την πορεία του δικαστικού σώματος προς μια πιο συντηρητική κατεύθυνση, ειδικά σε θέματα όπως η άμβλωση, τα δικαιώματα των LGBTQ+ ατόμων και οι θρησκευτικές ελευθερίες. Αυτές οι ενέργειες επηρέασαν βαθιά το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, που πλέον υιοθετεί ακόμα πιο σκληρές θέσεις στα κοινωνικά ζητήματα.

Ρόλος των Θεωριών Συνωμοσίας και των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης

Ο Τραμπ αξιοποίησε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ειδικά το τέως Twitter και νυν Χ, του φίλου του και πανίσχυρου υποστηρικτή του, Ίλον Μάσκ, για να επικοινωνήσει άμεσα με τους υποστηρικτές του και να παρακάμψει τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Επίσης δημιούργησε ο ίδιος το truth social, μια πλατφόρμα αντίστοιχης ενημέρωσης με αυτή του Χ, όπως επίσης βγήκε στο πασίγνωστο popcast του Joe Rogan, το οποίο εκτόξευσε τη δημοφιλία τόσο του ίδιου του Τραμπ, όσο και του αντιπροέδρου του Βάνς. Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και η βοήθεια του CEO και προέδρου του UFC  (Ultimate Fighting Championship ), Dana White. Αυτή η προσέγγιση τον βοήθησε να εδραιώσει μια αμεσότητα με το κοινό του και μάλιστα το κοινό που ένιωθε «παραμελημένο» από τους Δημοκρατικούς, αλλά και τους «παλαιούς» Ρεπουμπλικάνους.

Συνοψίζοντας, η έλευση του Τραμπ στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα έφερε αλλαγές που επαναπροσδιόρισαν τις αξίες του κόμματος και τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει τα πολιτικά ζητήματα και το εκλογικό του κοινό. Οι αλλαγές αυτές συνεχίζουν να επηρεάζουν τη στρατηγική και τη φιλοσοφία του κόμματος, το οποίο μετατοπίστηκε από τον παραδοσιακό συντηρητισμό σε μια πιο λαϊκίστική και διχαστική κατεύθυνση.