Συρία: «Στοίχημα» η σταθερότητα μετά την πτώση Άσαντ

09:54 9/12/2024 - Πηγή: Emea.gr

Μέσα σε διάστημα 11 ημερών το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ κατέρρευσε. Σχεδόν 14 χρόνια μετά το ξέσπασμα της εξέγερσης στη Συρία, ο χρόνος άρχισε να «τρέχει» και ο χάρτης της Μέσης Ανατολής ίσως και να δημιουργηθεί ξανά από την αρχή. Η πτώση Άσαντ ακολούθησε δύο ακόμη κατακλυσμιαία γεγονότα, τα οποία και οδήγησαν στην κατάρρευση του στρατοπέδου που πρόσκειται στο Ιράν.

Το πρώτο ήταν ο αποκεφαλισμός του στρατιωτικού επιτελείου της Χεζμπολάχ από το Ισραήλ, το δεύτερο ήταν η δολοφονία στο Ιράν του Ισμαήλ Χανίγια, ηγέτη της Χαμάς, που αποδόθηκε

και αυτή στο Ισραήλ, καίριας σημασίας συμμάχων του έκπτωτου πλέον Σύρου πρόεδρου. 

Τι κι αν ο Άσαντ έμοιαζε αμετακίνητος, η ισχύς των μεγαλύτερων συμμάχων του, του Ιράν, της Ρωσίας αλλά και της Χεζμπολάχ είχε αρχίσει να μειώνεται, θα έλεγε κανείς να γνωρίζει ακόμα και τη συντριβή.  Μάλιστα ο πρόεδρος της Συρίας είχε αρχίσει διαδικασίες εξομάλυνσης των σχέσεων με άλλες αραβικές χώρες, ωστόσο μέσα σε μερικά 24ωρα όλα αυτά εξανεμίστηκαν και τον γύρο του κόσμου κάνουν εικόνες με οργισμένους Σύρους να ποδοπατούν αγάλματα του Χάφεζ αλ Άσαντ, με τον Μπασάρ αλ Άσαντ να τρέπεται σε φυγή. 

Έκτακτη συνεδρίαση του ΟΗΕ – Στη Μόσχα ο Άσαντ

Οι παγκόσμιοι ηγέτες ελπίζουν ότι μπορεί να διατηρηθεί η σταθερότητα στη Συρία, μετά την ανατροπή του καθεστώτος, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν να υπόσχεται υποστήριξη στους εταίρους στην περιοχή, διπλωματία και -αν χρειαστεί- στρατιωτική βοήθεια, για να αποτραπεί η επικράτηση χάους στη χώρα. 

Ο Άσαντ βρίσκεται στη Μόσχα, που του παρείχε άσυλο, μετά τη φυγή του από τη Δαμασκό, σύμφωνα με ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης, όταν επιτέθηκε στη συριακή πρωτεύουσα η αντάρτικη ομάδα Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS), ο ηγέτης της οποίας, Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζαουλάνι αργότερα, μέσα από ένα τζαμί απευθύνθηκε στα πλήθη. 

Από τότε που ανέλαβαν την εξουσία, οι αντάρτες απελευθερώνουν κρατούμενους από τις φυλακές της Συρίας, ενώ πολλοί άλλοι φέρονται να βρίσκονται ακόμη υπόγεια υπό αιχμαλωσία.  Οι HTS μαζί με συμμαχικές φατριές ισλαμιστών, ανταρτών, έριξαν το καθεστώς, δίνοντας τέλος στην 50χρονη διακυβέρνηση της οικογένειας Άσαντ, μετά από 12 μέρες επιθέσεων.  
Δύο μεγάλες πόλεις να έπεσαν στα χέρια των ανταρτών το Σαββατοκύριακο και η  Χομς, η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας, καταλήφθηκε το Σάββατο μετά από μόλις μία ημέρα μάχης.

Στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών θα συνεδριάσει εκτάκτως σήμερα Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου, για να συζητήσει την πτώση του καθεστώτος αλ Άσαντ στη Συρία, συνάντησ ητν οποία ζήτησε η Ρωσία, που έχει προσφέρει άσυλο στον Σύρο πρόεδρο και την οικογένειά του στη Μόσχα.

Αντιδράσεις από τους παγκόσμιους ηγέτες

Η κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Συρία αφορά αρκετές χώρες, που επιθυμούν να παίξουν ρόλο στην υποστήριξη μίας νέας κυβέρνησης, καθώς έχουν κατοχυρωμένα συμφέροντα για το μέλλον της Συρίας, συμπεριλαμβανομένων και των συμμάχων του προέδρου Άσαντ. 

Η Ρωσία, η οποία φέρεται να έχει δώσει άσυλο στον Άσαντ και την οικογένειά του στη Μόσχα, έχει πει ότι οι στρατιωτικές της βάσεις στη χώρα είναι σε «υψηλό συναγερμό», αλλά μια ανώνυμη πηγή του Κρεμλίνου είπε στα ρωσικά ΜΜΕ ότι η ασφάλειά τους έχει εγγυηθεί οι αντάρτες. Η Μόσχα ζητά έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ προκειμένου να συζητηθεί τι θα συμβεί στη συνέχεια.

Το Ιράν, το οποίο επίσης υποστήριξε το καθεστώς Άσαντ, δήλωσε ότι αναμένει να συνεχιστούν οι «φιλικές» σχέσεις με τη Συρία. Σε ανακοίνωσή του, το υπουργείο Εξωτερικών του ζητά «την έναρξη εθνικού διαλόγου με τη συμμετοχή όλων των τμημάτων της συριακής κοινωνίας για τη δημιουργία μιας δομής διακυβέρνησης χωρίς αποκλεισμούς που θα εκπροσωπεί όλους τους Σύρους».

Η Τουρκία, η οποία υποστηρίζει ορισμένες από τις ομάδες ανταρτών, λέει ότι θα «εντείνει» τις προσπάθειες για να βοηθήσει στη διασφάλιση του ειρηνικού και σταθερού μέλλοντος της Συρίας τις επόμενες ημέρες. Ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν λέει ότι αυτό περιλαμβάνει την αναζήτηση τρόπου επαναπατρισμού εκατομμυρίων Σύριων που διέφυγαν κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου – πολλοί από τους οποίους έχουν καταλήξει στην Τουρκία.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, εν τω μεταξύ, δήλωσε ότι η Συρία αντιμετωπίζει μια στιγμή «ιστορικής ευκαιρίας», αλλά η Αμερική ανησυχεί επίσης για ένα πιθανό κενό εξουσίας και έχει ήδη χτυπήσει περιοχές στην ανατολική Συρία όπου η τρομοκρατική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος αποκαθίσταται. .

Η Κίνα δήλωσε ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις. 

Η στάση της Ελλάδας

Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών συντασσόμενο με τη θέση και άλλων ευρωπαϊκών χωρών, ζητάει την διασφάλιση της ειρήνης και την προστασία όλων των αμάχων με ανακοίνωση που εξέδωσε. 

«Η Ελλάδα χαιρετίζει την πτώση του αυταρχικού καθεστώτος Άσαντ στη Συρία. Θα πρέπει, ωστόσο, άμεσα να διασφαλιστεί η ειρήνη στη χώρα και η ομαλή μετάβαση εξουσίας σε μια δημοκρατικά νομιμοποιημένη κυβέρνηση, με βάση την απόφαση 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η Ελλάδα υποστηρίζει την ενότητα, την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Συρίας.

Ιδιαίτερη μέριμνα θα πρέπει να υπάρξει για την προστασία όλων των αμάχων, συμπεριλαμβανομένων των θρησκευτικών μειονοτήτων καθώς και των θρησκευτικών μνημείων και της πλούσιας πολιτιστικής της κληρονομιάς. Η επιστροφή στη δημοκρατική ομαλότητα θα πρέπει να σημάνει το τέλος των προσφυγικών ροών από την πολύπαθη χώρα και να ανοίξει το δρόμο για την ασφαλή επιστροφή των Σύρων προσφύγων στις εστίες τους. Η Ελλάδα, από τη θέση του μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, καθώς και με τους ισχυρούς δεσμούς που διαθέτει στον αραβικό κόσμο, θα συμβάλλει στην κατά το δυνατόν συντομότερη αποκατάσταση της ειρήνης και της ευημερίας στη Συρία.»