Η φιλαναγνωσία δεν είναι πολυτέλεια, είναι χρέος!

07:21 3/4/2014 - Πηγή: Matrix24

Κάθε χρόνο στο Μόντρεαλ πυροσβέστες, αστυνομικοί, πολίτες, φοιτητές ξεχύνονται στους δρόμους πουλώντας εφημερίδες προκειμένου να συγκεντρώσουν έσοδα για να υποστηριχθεί το Ίδρυμα Νέων Αναγνωστών.

Οι δύο μεγάλες εφημερίδες του Μόντρεαλ , η αγγλόφωνη The Gazette και η γαλλόφωνη Le Devoir αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να χρηματοδοτήσουν την εκστρατεία, που αποβλέπει στη δημιουργία νέων περιφερειακών βιβλιοθηκών ανά το Μόντρεαλ με σκοπό την προσέλκυση ανήλικων αναγνωστών. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει δημιουργία λεσχών ανάγνωσης καθώς και αγορά 500.000 βιβλίων ετησίως για να καλύπτονται

οι ανάγκες φιλανάγνωσης των παιδιών στην καναδική μεγαλούπολη.

Η διαπίστωση πως όλο και λιγότερα παιδιά διαβάζουν εξωσχολικά βιβλία είναι θλιβερή όχι μόνο σε τούτη την πλευρά του Ατλαντικού, αλλά και στην απέναντι. Η αποπλάνηση των ανηλίκων από τη νέα ηλεκτρονική εποχή αλλά και η έλλειψη οικονομικών πόρων φτωχαίνουν αυξητικά και επικίνδυνα τη λογοτεχνική παιδεία των ανηλίκων.Το φαινόμενο παρατηρείται όχι μόνο στον Καναδά και στις ΗΠΑ αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τα παιδιά, αντί να καθοδηγούνται από τους κατά πλειοψηφία εγγράμματους γονείς τους στην φιλαναγνωσία και την ανακάλυψη του λογοτεχνικού γαλαξία, οδηγούνται με μαθηματική ακρίβεια στην απομάκρυνση από την παραδοσιακή μορφή της διεύρυνσης του ορίζοντός τους.

Στην Ελλάδα το πρόβλημα είναι οξύτερο, καθώς η καταναλωτική κοινωνία προσανατολίζει τους ανήλικους στις πάσης φύσεως εξωσχολικές δραστηριότητες, που πόρρω απέχουν από το διάβασμα.

Πώς μπορεί όμως να καμφθεί αυτή η θλιβερή πραγματικότητα στη μικρή πατρίδα, που γέννησε φιλόσοφους, ιστορικούς, ρήτορες, ποιητές, λογοτέχνες; Πώς μπορεί να ανατραπεί το σκηνικό σε μια χώρα που κατέκτησε μεταπολεμικά δύο βραβεία Νομπελ στη λογοτεχνία;

Προσωπικά πιστεύω πως η μύηση στο διάβασμα ξεκινάει από τα προσχολικά χρόνια. Τα παιδιά, αντί να αποκοιμιούνται μπροστά στην τηλεόραση των κινούμενων σχεδίων, (εύκολη λύση για τους γονείς της καθημερινής ταλαιπωρίας) θα πρέπει να σφαλίζουν τα ματάκια τους με ένα παραμύθι που διαβάζει η μητέρα, ο πατέρας , η γιαγιά ή ο παππούς. Έτσι μαθαίνουν πως μέσα στα βιβλία υπάρχει ένας κόσμος μαγικός, που όταν θα μάθουν να διαβάζουν, θα μπορούν να ανακαλύψουν και τα ίδια.

Η δημοτική εκπαίδευση μπορεί δυναμικά και ελκυστικά να βάλει τα παιδιά στο ταξίδι της ανάγνωσης. Οι δάσκαλοι οφείλουν να ωθήσουν τα παιδιά στο διάβασμα εξωσχολικών βιβλίων της ηλικίας τους, προτείνοντας καταλόγους της ελληνικής παιδικής λογοτεχνίας (και είναι πλούσιοι αυτοί!) αλλά και της ξένης κλασικής λογοτεχνίας του είδους. Τα παιδιά στο τέλος κάθε μήνα θα είναι υποχρεωμένα να μοιράζονται τις εντυπώσεις τους από την ανάγνωση κάποιων βιβλίων της προτίμησής τους με τους δασκάλους και τους συμμαθητές σε μια ελεύθερη συζήτηση, που θα προβάλει τη λογοτεχνία μέσα από τους ακατέργαστους κώδικες της αθωότητάς τους.

Η μέση εκπαίδευση, που συμπίπτει με την εφηβεία και τα μεγάλα υπαρξιακά ερωτήματα του μεταλλασσόμενου νέου, πρέπει αναντίρρητα να παίξει το σκληρό επιθετικό παιχνίδι της φιλαναγνωσίας. Το υπουργείο παιδείας θα πρέπει επιτέλους να καταρτίσει λίστα με Έλληνες κλασικούς συγγραφείς , τους οποίους θα διαβάσουν και θα αξιολογήσουν οι έφηβοι στα φυτώρια της μάθησης. Το σώμα των Ελλήνων φιλολόγων ας κληθεί να συμμετάσχει στη μεταλαμπάδευση αυτής της μοναδικής γνώσης.

Δε νοείται ελληνική εκπαίδευση χωρίς υποχρεωτική ανάγνωση έργων του Παπαδιαμάντη, του Καζαντζάκη, του Καραγάτση, του Λουντέμη , του Ξενόπουλου και όλων των σπουδαίων Ελλήνων συγγραφέων του 19ου και 20ου αιώνα. Η Γαλλία, η Αγγλία και αυτή ακόμη η νεοσύστατη Αμερική υποχρεώνουν το σχολικό σύστημα να επιβάλει τα βιβλία των κλασικών συγγραφέων τους ανά τους αιώνες , για να γίνουν οι έφηβοι κοινωνοί της κουλτούρας και της λογοτεχνικής ιστορίας τους.

Επιτέλους, ήγγικεν η ώρα για την ελληνική παιδεία να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων. Αντί για σπασμωδικές κινήσεις στα βιβλία της ιστορίας, αντί για ανώφελα κυνήγια εντυπώσεων, ας καταρτίσει το Υπουργείο παιδείας ένα συμπαγές πρόγραμμα υποχρεωτικής ανάγνωσης μιας σειράς Ελληνικών βιβλίων προορισμένων να σχηματίσουν συνειδήσεις νέων Ελλήνων αναγνωστών.

*Η Ιουστίνη Φραγκούλη-Αργύρη είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.