Υγεία: Σμίκρυνση ή καταμερισμός του κόστους

07:29 17/2/2014 - Πηγή: Matrix24

Η τρέχουσα ρητορική «ενοχοποίησης» της υγειονομικής δαπάνης ως υπαίτιας – μεταξύ άλλων – της δημοσιονομικής κρίσης πάσχει – επιστημονικά και πολιτικά- βαρέως.

Είναι προφανές ότι δι” αυτού του τρόπου επιχειρείται αφ” ενός η «νομιμοποίηση» των εκτεταμένων περικοπών που επιβάλλει η πολιτική της διεθνούς επιτήρησης, και αφ” ετέρου η προσπάθεια μετακύλισης του κόστους στα νοικοκυριά.

Υπό την επιστημονική οπτική, η αύξηση της δαπάνης υγείας, στη χώρα μας και διεθνώς, οφείλεται στις μείζονες δημογραφικές εξελίξεις

(γήρανση του πληθυσμού), τις εκτεταμένες και επιδημιολογικές μεταβολές (χρόνια και εκφυλιστικά νοσήματα), καθώς επίσης και στις διαρκώς διευρυνόμενες ανάγκες και απαιτήσεις του κοινού.

Τα σχετικά διαθέσιμα μεγέθη καταδεικνύουν ότι η δαπάνη για την υγεία -κατά τη διάρκεια της τελευταίας εικοσαετίας-αυξάνεται με ρυθμό μεγαλύτερο του αντίστοιχου του ακαθάριστου προϊόντος(όπως συμβαίνει διεθνώς) και κυμαίνεται περί τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ.

Όμως, αξίζει να σημειωθεί ότι η δημόσια δαπάνη κινείται σε χαμηλά (αναλογικά) επίπεδα σε σχέση με την αντίστοιχη ιδιωτική, πράγμα το οποίο επισημαίνει τις προτεραιότητες στις προτιμήσεις των καταναλωτών.

Όμως, η ενδελεχής διερεύνηση των μεγεθών στέλνει μηνύματα τα οποία δείχνουν ότι η αύξηση της δαπάνης δεν οφείλεται στην αύξηση των τιμών ή του όγκου κατανάλωσης των υπηρεσιών αλλά στην καινοτομική έκρηξη της βιοϊατρικής και φαρμακευτικής τεχνολογίας και συνακόλουθα στην «αυτόματη» ασφαλιστική κάλυψη, φαινόμενα τα οποία εκδηλώθηκαν-σε άλλοτε άλλο χρόνο και άλλοτε σε άλλο βαθμό-σε πολλές βιομηχανικές χώρες.

Συμπερασματικά, οι εξελίξεις στην οικονομία της υγείας από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 μέχρι σήμερα έχουν συνεχή και σύνθετο χαρακτήρα και παράγουν αποτελέσματα στη βάση των οποίων εδράζεται το βιοϊατρικό, τεχνολογικό κύμα και η ολοκλήρωση της συγκρότησης του ιατροτεχνολογικού συμπλέγματος υπό την επικυριαρχία του ιατρικού συλλογικού μονοπωλίου.

Κατά συνέπεια, η ρητορική περί «σπατάλης» μπορεί να υπηρετεί τις ανάγκες του συνήθους πολιτικού ανταγωνισμού αλλά δεν τεκμηριώνεται επιστημονικά και δεν εδράζεται στην αλήθεια.

Ομοίως, η προσπάθεια «περιορισμού» αυτών των φαινομένων σε συγκεκριμένα ημερολογιακά δεδομένα τα οποία συμπίπτουν με την πολιτική συγκυρία δεν είναι έγκυρη και συμβάλλει στη θεμελίωση μιας εποικοδομητικής ανάλυσης για την εθνική υγειονομική πολιτική.

Είναι βέβαιο ότι η χώρα χρειάζεται μια καλύτερη (κριτική) προσέγγιση, δεδομένου ότι η επικρατούσα συντείνει στη συσκότιση και απόκρυψη του πραγματικού πολιτικού και κοινωνικού χαρακτήρα των σύμπλοκων αυτών φαινομένων.

Ανεξαρτήτως αυτών των παρατηρήσεων,η ρητορική της «σπατάλης» στην υγεία-τα τελευταία χρόνια- δεν είναι επιπροσθέτως «a la mode» επειδή αντιστρατεύεται αφ” ενός την ανάπτυξη, την καινοτομία και την πρόοδο και αφ” ετέρου παρεμποδίζει τη προσπάθεια για τη ανασυγκρότηση της εθνικής βιομηχανίας ιατρικής περίθαλψης.

Επιπροσθέτως και υπό το πολιτικό πρίσμα, η ρητορική αυτή εκτρέπει από την πραγματική βάση του προβλήματος το οποίο έγκειται στην ανασυγκρότηση του υγειονομικού τομέα μέσω ευρέων διαρθρωτικών αλλαγών με επίκεντρο την καθολική κάλυψη του πληθυσμού.

Ως εκ τούτου, το πραγματικό δίλημμα στην υγεία-όπως επίσης και σε άλλους τομείς του οικονομικού και κοινωνικού βίου- δεν είναι μια «συνετή» (αντί της «σπάταλης») διαχείριση η οποία υποκρύπτει την ιδιωτικοποίηση του υγειονομικού τομέα, η οποία επιχειρείται σταδιακά δια της σμίκρυνσης μέσω της (ψεύδο)κρατικοποίησης.

Εξ άλλου, σε διεθνή κλίμακα, η προβληματική (πλην των χωρών που υπόκεινται στην διεθνή επιτήρηση) διαμορφώνεται από τη μετάβαση από τις πολιτικές ελέγχου του κόστους και συγκράτησης της δαπάνης στις πολιτικές ανάπτυξης και καταμερισμού του κόστους.

Υπό το πλαίσιο αυτό και εξ αιτίας των δραματικών εξελίξεων της τελευταίας περιόδου, στη χώρα, καθίσταται εμφανές ότι η επιστημονική προσέγγιση που οφείλει να υπηρετεί την αλήθεια και η πολιτική προσπάθεια που οφείλει να αποσκοπεί στο δημόσιο συμφέρον είναι αναγκαίο να συνυπάρχουν αμοιβαία και παραγωγικά με απαντήσεις στα πραγματικά προβλήματα.

Εν κατακλείδι, ο υγειονομικός τομέας αποτελεί μια αποτελεί μια από τις «ατμομηχανές» της ανάπτυξης και της καινοτομίας διεθνώς και υπό την έννοια αυτή οι περιοριστικές πολιτικές εγκαταλείπονται και αντικαθίστανται από αντίστοιχες, οι οποίες αποσκοπούν στον καταμερισμό του κόστους ανάμεσα στο κράτος και στην ασφάλιση και τους χρήστες με κριτήριο την κατανομή του κοινωνικού και ιδιωτικού οφέλους.