Μονοπάτι ελπίδας για τα ΑΜΕΑ

15:17 17/2/2013 - Πηγή: Παρασκηνιο

Του ΧΑΡΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ

Δυστυχώς, το Ελληνικό Σύστημα Υγείας ούτε είναι τόσο προηγμένο ούτε μπορεί φυσικά να συγκριθεί με τα αντίστοιχα των αναπτυγμένων χωρών της Ευρώπης. Ευτυχώς, όμως, αυτό δεν ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις! Η Νευροχειρουργική Κλινική του Γ.Ν.Α. «Ευαγγελισμός», όχι μόνο λειτουργεί με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα, αλλά αποτελεί η ίδια πρότυπο για πολλές κλινικές στο εξωτερικό.
Όσον αφορά, μάλιστα, στην αντιμετώπιση της σπαστικότητας με τη μέθοδο της ενδοθηκικής χορήγησης μπακλοφένης με αντλία, η κλινική κάνει πραγματικά θαύματα έχοντας πληθώρα επιτυχημένων επεμβάσεων.

Το «Παρασκήνιο» συνάντησε τον διευθυντή της μονάδας και καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Δαμιανό Σακκά, καθώς και τον επιστημονικό συνεργάτη της κλινικής και διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Μάριο Θεμιστοκλέους, που μίλησαν για τη Νευροχειρουργική Κλινική και την αντιμετώπιση της σπαστικότητας.

ΔΑΜΙΑΝΟΣ ΣΑΚΚΑΣ
«Τον Ιανουάριο του 2000 ανέλαβα τη διεύθυνση της κλινικής και αρχικά η προσπάθεια ήταν να οργανωθούν υπηρεσίες της μικρονευροχειρουργικής, αλλά πάντα υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον από εμένα στο πεδίο της λειτουργικής νευροχειρουργικής που περιλαμβάνει τομείς όπως η σπαστικότητα ή η επιληψία. Για να υλοποιηθεί αυτό, μιας και η πολιτεία και το υπουργείο προσέφεραν τα ‘‘πολύ βασικά’’, χρειάστηκε να απευθυνθούμε στα κοινωφελή ιδρύματα Λεβέντη, Ωνάση και Κόκκαλη για χορηγίες. Χάρη σε αυτές, αποκτήθηκε τόσο προηγμένος εξοπλισμός και ανακαινίστηκε σε τέτοιο βαθμό η νευροχειρουργική αίθουσα, που τολμώ να πω πως πλέον αποτελεί πρότυπο ακόμα και για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Σήμερα, ο κ. Λυκουρέντζος μας παρέχει αμέριστη υποστήριξη σε διοικητικό πεδίο, στην κοστολόγηση και στον εξορθολογισμό του συστήματος Υγείας. Πράγματα βασικά, ώστε να συνεχιστεί η καλή λειτουργία των υπηρεσιών, καθώς οι Έλληνες σε αυτό πάσχαμε ανέκαθεν, στην οργάνωση.
Η ιδέα τώρα της αντλίας για την αντιμετώπιση της σπαστικότητας είναι πολύ απλή. Η σπαστικότητα χαρακτηρίζεται από αυξημένη και ασύμμετρη σύσπαση των μυών του σώματος, κάτι που κάνει δύσκολη τη λειτουργικότητα του ασθενούς. Η μπακλοφένη επηρεάζει κατευναστικά τη μετάδοση των μηνυμάτων από τον εγκέφαλο για την ασύμμετρη αυτή λειτουργία και γι’ αυτό θέλουμε να τη χορηγούμε κοντά στον νωτιαίο μυελό. Το σημείο αυτό, όμως, είναι δύσκολα προσβάσιμο και επικίνδυνο κι έτσι η αντλία, που είναι και δεξαμενή του φαρμάκου, τοποθετείται με καθετήρα στο προσιτό σημείο κάτω από το δέρμα της κοιλίας και συνδέεται από εκεί με τον νωτιαίο μυελό. Χονδρικά, μπορεί να γίνει ο παραλληλισμός της μπακλοφένης με τη βενζίνη, όπου μπορεί από το ντεπόζιτο να είναι ιδιαίτερα εύκολο να τη ρίξουμε μέσα, αλλά το πού η βενζίνη πραγματικά καταλήγει είναι απρόσιτο με άλλον τρόπο.
Μολονότι απλή και αποτελεσματική, η μέθοδος αυτή είναι αρκετά αμελημένη από τη διεθνή ιατρική κοινότητα, με αποτέλεσμα ακόμα και στις προηγμένες χώρες να μην απαντάται συχνά. Στον ‘‘Ευαγγελισμό’’ έχουμε εγχειρήσει Έλληνες που μένουν στη Γερμανία ή τη Σουηδία και είχαν επισκεφθεί γιατρούς εκεί που δεν τους πληροφόρησαν για τη μέθοδο αυτή. Όταν τελικά έμαθαν για εμάς από τα ΜΜΕ, ήρθαν στην Ελλάδα να θεραπευθούν κι αφού επέστρεψαν, οι ξένοι γιατροί τούς είπαν πως πολύ καλά έπραξαν!».

ΜΑΡΙΟΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ
«Σπαστικότητα μπορούμε να έχουμε σε πάρα πολλές παθήσεις, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, το κεφαλικό τραύμα, η εγκεφαλική παράλυση από την οποία πάσχει μεγάλη κατηγορία ασθενών κι άλλες απομυελινωτικές νόσους. Ουσιαστικά, αποτελεί ένα κοινό σύμπτωμα πολλών νευρολογικών κινητικών διαταραχών κι όχι μια ασθένεια αυτή καθεαυτή. Η Νευροχειρουργική Κλινική του Γ.Ν.Α. ‘‘Ευαγγελισμός’’ καλύπτει την αντιμετώπιση όλων αυτών των κινητικών διαταραχών.
Όσον αφορά τώρα στην ενδοθηκική χορήγηση μπακλοφένης, να πούμε πως έχει ένα πολύ μεγάλο πλεονέκτημα. Ο ασθενής, προτού να προχωρήσει σε οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση, μπορεί με έναν εύκολο τρόπο να διαπιστώσει κατά πόσο είναι κατάλληλος υποψήφιος για εμφύτευση αντλίας μπακλοφένης ή όχι. Αυτό γίνεται με τη λεγόμενη ‘‘δοκιμασία της μπακλοφένης’’. Γίνεται, δηλαδή, μια εισαγωγή στο νοσοκομείο και βάζουμε δοκιμαστικά στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό την μπακλοφένη. Στη συνέχεια, παρατηρούμε για τις επόμενες ώρες το πώς αντιδρά ο οργανισμός, καθώς και το αν έχει βελτιωθεί η σπαστικότητα αλλά και ο ασθενής, τόσο κινητικά όσο και λειτουργικά. Η εκτίμηση αυτή γίνεται τόσο με τη γνώμη των γιατρών όσο και με αυτή του οικείου και συγγενικού περιβάλλοντος, αλλά και του ιδίου του ασθενή, προκειμένου να έχουμε μια καλύτερη άποψη για το τι μπορεί να προσφέρει η χειρουργική επέμβαση. Με λίγα λόγια, ο ασθενής, προτού καν υποβληθεί στην επέμβαση, μπορεί να έχει μια γνώμη για το αν αξίζει να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο της διαδικασίας.
Ακριβώς, λοιπόν, επειδή ο ασθενής μπορεί να ελεγχθεί πριν να προβεί στη χειρουργική επέμβαση, το ποσοστό επιτυχίας της επέμβασης κυμαίνεται σε πολύ υψηλά ποσοστά, επειδή από αυτήν γνωρίζουμε ήδη τους ασθενείς που μπορούμε να έχουμε ένα θετικό αποτέλεσμα. Επομένως, σχεδόν σε όλους όσους εμφυτεύεται η αντλία έχουμε συνήθως από πολύ ικανοποιητικά έως εξαιρετικά αποτελέσματα, όσον αφορά στην κινητικότητα και τη λειτουργικότητά τους».

Το δικό μου ευχαριστώ…
Καταθέτω σήμερα αυτές τις λίγες κουβέντες από ηθική υποχρέωση και από εσωτερική ανάγκη. Σε μια κοινωνία ελάχιστα εκπαιδευμένη στο να αποδέχεται τη συνύπαρξη με την «παράξενη φυλή των ΑΜΕΑ» κι αβασάνιστα τα περιθωριοποιεί, εγώ, ένα μέλος αυτής της κοινότητας που πιστεύω ότι έχω καταφέρει να βγάλω το κεφάλι πάνω από τα βαλτωμένα νερά του περιθωρίου, νιώθω την ανάγκη να πω πως αυτή η νίκη ήθελε αγώνα μεγάλο και συμμάχους στέρεους. Κι αν η οικογένεια και οι φίλοι χρόνων είναι το ένα χέρι που νίκησε την πραγματικότητα του βάλτου, το άλλο σίγουρα ήταν ο Δαμιανός Σακκάς, ο Μάριος Θεμιστοκλέους και η ομάδα των άξιων Ελλήνων επιστημόνων που έδωσαν την ώθηση για την τελική νίκη, όχι κατά ενός απλού σωματικού προβλήματος, αλλά επί του κινδύνου περιθωριοποίησης. Καμία διάθεση διαφήμισης δεν κρύβεται κάτω από αυτές τις αράδες. Μονάχα η ανάγκη για ένα μεγάλο ευχαριστώ, με την ένταση που σπάνια μου βγήκε στα 20 χρόνια της έως τώρα δημοσιογραφικής μου «βόλτας». Κι ένα μήνυμα σε πολλά ΑΜΕΑ πως το πρόβλημα νικιέται και η συνέχεια ανοίγεται διάπλατα μπροστά. Τούτοι εδώ οι γιατροί μού το απέδειξαν. Με μια πίστη στην επιστημονική τους μέθοδο, μια μέθοδο όχι ακριβή που, όμως, διασφαλίζει μια συνέχεια πολύτιμη…
Γιάννης Βασιλακόπουλος