ΥΠΟΙΚ: Ύφεση 4,7% το 2020 στην Ελλάδα – Προβλέπει ανάκαμψη 5,1% το 2021

14:09 1/5/2020 - Πηγή: BankWars

Ύφεση 4,7% το 2020 και ανάπτυξη 5,1% το 2021 προβλέπει το βασικό σενάριο του υπουργείου Οικονομικών για την ελληνική οικονομία μετά το χτύπημα της πανδημίας, με παράλληλη βουτιά της ιδιωτικής κατανάλωσης και των επενδύσεων.

Παράλληλα, φέτος η ανεργία αναμένεται να αγγίξει το 20%, ενώ λόγω του lockdown προβλέπεται μεγάλη πτώση στην ιδιωτική κατανάλωση, στις επενδύσεις, στις εισαγωγές και στις εξαγωγές.

Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων 2020 που εστάλη από

το οικονομικό επιτελείο στις Βρυξέλλες, το βασικό μακροοικονομικό σενάριο, λαμβάνοντας υπόψη την επίδραση των ληφθέντων μέτρων κατά της πανδημίας, υποθέτει ότι η υγειονομική κρίση σταδιακά θα εξομαλυνθεί στο πρώτο μισό του 2020 και η μεγαλύτερη οικονομική επίπτωση θα είναι ορατή στο δεύτερο τρίμηνο του έτους.

Σύμφωνα με το υπουργείο, η οικονομία υφίσταται ένα τριπλό σοκ, το οποίο έχει ως εξής:

*Ένα προσωρινό, αλλά πολύ ισχυρό, σοκ προσφοράς.
*Ένα πολύ ισχυρό σοκ ζήτησης, καθώς, εκτός από τα εισοδήματα, το lockdown έχει μειώσει τις δυνατότητες κατανάλωσης.
*Ένα ισχυρό σοκ αβεβαιότητας, διότι δεν είναι γνωστές ούτε η διάρκεια, ούτε η ένταση του φαινομένου.

Ειδικότερα, οι προβλέψεις αναφέρουν:

1.Ύφεση στο 4,7% το 2020, με τον οικονομικό αντίκτυπο να μην μπορεί να εκτιμηθεί καθώς θα καθοριστεί από την έκταση της εξάπλωσης του κορoνοϊού και τη διάρκειά της.
Για το 2021 εκτιμάται ότι θα υπάρξει ανάπτυξη 5,1%.
2.Ανεργία στο 19,9% φέτος για να υποχωρήσει το 2021 στο 16,4%.
3.Κατανάλωση στο -4,1% σε ετήσια βάση/2,7 μονάδες αρνητική συμβολή στο ΑΕΠ, αντικατοπτρίζοντας τις απώλειες εισοδήματος από το κλείσιμο επιχειρήσεων
4.Πληθωρισμός στο -0,3% το 2020 και στο 0,6% το 2021
5.Ιδιωτικές επενδύσεις στο -4,6% και +15,3% το 2021
6.Πρωτογενές πλεόνασμα κάτω από το στόχο του 3,5% του ΑΕΠ για το 2020
7.Εισαγωγές στο -14,2% και εξαγωγές στο -19,2% το 2020, αλλά αύξηση εξαγωγών κατά 19,2% και των εισαγωγών κατά 15,6% το 2021
Αναλυτικά οι προβλέψεις της έκθεσης

Το 2020, η διακοπή της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας που προκλήθηκε από την πανδημία του κορωνοϊού, σε συνδυασμό με την απότομη αύξηση της αβεβαιότητας, προβλέπεται να ανατρέψει την αρχικά αναμενόμενη επιτάχυνση της οικονομικής ανάκαμψης της Ελλάδας.
Ο οικονομικός αντίκτυπος εξακολουθεί να μην μπορεί να εκτιμηθεί με ακρίβεια και θα καθοριστεί από την έκταση της εξάπλωσης του κορωνοϊού και τη διάρκειά της, εν μέρει εξαρτώμενος από την αποτελεσματικότητα των μέτρων περιορισμού.
Μέχρι τώρα, το βασικό μακροοικονομικό σενάριο λαμβάνοντας υπόψη την επίδραση των ληφθέντων μέτρων κατά της πανδημίας, υποθέτει ότι η υγειονομική κρίση σταδιακά θα εξομαλυνθεί στο πρώτο μισό του 2020 και η μεγαλύτερη οικονομική επίπτωση θα είναι ορατή στο δεύτερο τρίμηνο του έτους.
Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, το πραγματικό ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα συρρικνωθεί κατά 4,7% σε ετήσια βάση, λόγω της μεγάλης συρρίκνωσης του εμπορίου (ιδίως των υπηρεσιών), της απότομης πτώσης της οικονομικής δραστηριότητας και της συμπίεσης της καταναλωτικής ζήτησης.
Η Ελληνική οικονομία αναμένεται να επηρεαστεί κυρίως από ένα έντονο αρνητικό σοκ στην πλευρά της ζήτησης και σε μικρότερο βαθμό, στην πλευρά της προσφοράς λόγω των περιοριστικών μέτρων και της διακοπής των αλυσίδων παραγωγής.
Από την πλευρά της εγχώριας ζήτησης, η ιδιωτική κατανάλωση εκτιμάται ότι θα σημειώσει τη μεγαλύτερη συρρίκνωση (4,1% σε ετήσια βάση/2.7 μονάδες αρνητική συμβολή στο ΑΕΠ), αντικατοπτρίζοντας τις απώλειες εισοδήματος από το κλείσιμο επιχειρήσεων ή από επιχειρήσεις που λειτουργούν με μειωμένα επίπεδα παραγωγής, την αναβολή της καταναλωτικής δαπάνης λόγω των μέτρων περιορισμού των κοινωνικών επαφών και τη συμπίεση των πωλήσεων, με εξαίρεση τα τρόφιμα, τα φαρμακευτικά/ιατρικά προϊόντα (π.χ. φάρμακα, ατομικός προστατευτικός εξοπλισμός) και τις ηλεκτρονικές αγορές.
Ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου αναμένε ται να επιστρέψει σε αρνητικό πρόσημο (4,6%) λόγω της διακοπτόμενης οικονομικής δραστηριότητας, των πιο δυσμενών συνθηκών χρηματοδότησης και της υψηλής αβεβαιότητας που λειτουργούν επιβαρυντικά στα επενδυτικά σχέδια.
Αντίθετα, η δημόσια κατανάλωση προβλέπεται να παρουσιάσει επέκταση (1,0%) εν μέσω αύξησης των κρατικών δαπανών για υγειονομική περίθαλψη.

Σε απότομη πτώση ο τουρισμός

Παράλληλα, οι επιπτώσεις του κορωνοϊού αναμένεται να ασκήσουν καθοριστικά αρνητική επίδραση στον εξωτερικό τομέα της οικονομίας.
Οι περιορισμοί στις μεταφορές, οι ακυρώσεις ταξιδιών, τα κλειστά χερσαία σύνορα και οι μη ομαλά λειτουργούσες αλυσίδες εφοδιασμού αναμένεται να ωθήσουν τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών σε απότομη πτώση ( 19,2%), με τον τουρισμό, τις μεταφορές και τη ναυτιλία να επηρεάζονται περισσότερο.
Ταυτόχρονα, οι εισαγωγές αναμένεται να συρρικνωθούν (14,2%), ανταποκρινόμενες στην υποτονική εγχώρια ζήτηση και τη συρρίκνωση των εξαγωγών.
Αξιοποιώντας την ευελιξία που παρέχεται από το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης μέσω της ενεργοποίησης της ρήτρας γενικής διαφυγής, οι ελληνικές αρχές έχουν λάβει ένα ευρύ φάσμα έγκαιρων και καλά συντονισμένων δημοσιονομικών και χρηματοοικονομικών μέτρων, στοχεύοντας, πρώτα, στον μετριασμό των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας και περαιτέρω, στην καλλιέργεια ευνοϊκών συνθηκών για μια ταχεία εξομάλυνση της οικονομικής δραστηριότητας μετά την υγειονομική κρίση.
Τα μέτρα αυτά αποσκοπούν στη προστασία της δημόσιας υγείας, τη στήριξη του εισοδήματος εργασίας και κεφαλαίου, τη διασφάλιση της απασχόλησης και την τόνωση της ρευστότητας για τη στήριξη των επενδύσεων.
Τα εθνικά μέτρα, τα οποία έχουν ήδη ληφθεί ή σχεδιαστεί, θα συνδυαστούν με νέα και υφιστάμενα μέσα της ΕΕ για τη στήριξη των τομέων που έχουν πληγεί σοβαρά.
Αυτά περιλαμβάνουν δράσεις όπως ο επαναπροσανατολισμός του κοινοτικού προϋπολογισμού για εγγυήσεις δανείων από τα προγράμματα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων για τη στήριξη της ρευστότητας των ΜΜΕ που έχουν πληγεί περισσότερο, η «Πρωτοβουλία επενδύσεων για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού» ( Coronavirus Response Investment Initiative ) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ομίλου της ΕΤΕπ για περαιτέρω χρηματοδότηση στο πλαίσιο των διαρθρωτικών ταμείων (σχετικής με τη στήριξη του συστήματος υγείας, την παροχή ρευστότητας στις ΜΜΕ και τα προγράμματα εργασίας/κατάρτισης βραχείας διάρκειας), η νέα πρωτοβουλία του ομίλου της ΕΤΕπ για τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού ταμείου εγγυήσεων για τις ΜΜΕ, η θέσπιση πιστωτικής γραμμής στήριξης του ESM Pandemic Crisis Support) για την εγχώρια χρηματοδότηση άμεσων και έμμεσων δαπανών υγειονομικής περίθαλψης, θεραπείας και πρόληψης που θα αντιστοιχεί στο 2% του ΑΕΠ των κρατών μελών όπως διαμορφώθηκε στα τέλη του 2019, το μέσο για την παροχή χρηματοδότησης με τη μορφή δανείων για την προστασία της απασχόλησης ( SURE ), η έγκριση πρόσθετων εθνικών μέτρων στήριξης στο πλαίσιο των κρατικών ενισχύσεων ( State Aid framework ) και η πλήρης αξιοποίηση της ευελιξίας που προβλέπει το δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της ενεργοποίησης της «ρήτρας γενικής διαφυγής» (general escape clause) που επιτρέπει την προσωρινή απόκλιση από τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ.
Μέχρι πρόσφατα, η δημοσιονομική πρόβλεψη για το 2020 ήταν ότι η δημοσιονομική επίδοση της Ελλάδας θα ήταν εντός των συμφωνημένων δημοσιονομικών στόχων, υποστηριζόμενη από τις αναληφθείσες δημοσιονομικές παρεμβάσεις για δημόσια οικονομικά φιλικά στην ανάπτυξη καθώς επίσης και για αποτελεσματικό και διαφανή προϋπολογισμό που επιτρέπει την πλήρη αξιοποίηση των διαθέσιμων δημόσιων επενδυτικών πόρων εντός ρεαλιστικών στόχων.

Στο 5,1% η ανάπτυξη το 2021

Ωστόσο, δεδομένου ότι οι αυξημένες νέες δαπάνες έναντι της πανδημίας αναμένεται να φέρουν το πρωτογενές ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης σημαντικά κάτω από τον στόχο του 3,5% του ΑΕΠ για το 2020, η ενεργοποίηση της ρήτρας γενικής διαφυγής και η παροχή της απαιτούμενης δημοσιονομικής ευελιξίας αποτελούν δημοσιονομικά μέτρα υψηλής σημασίας.
Τα μέτρα αυτά, σε συνδυασμό με τις πρωτοβουλίες νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ για τη στήριξη της ρευστότητας και τα νέα μέσα χρηματοδότησης που ανακοινώθηκαν α πό το Eurogroup στις 9 Απριλίου, αναμένεται να επιδράσουν θετικά στην προσπάθεια αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κρίσης.
Η αποφασιστική εθνική πολιτική δράση για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων του ξεσπάσματος του κορωνοϊού, ωφελούμενη ταυτόχρον α από τις πρωτοβουλίες της ΕΕ, θεωρείται ότι θα επιτρέψει την ταχεία ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας μεσοπρόθεσμα.
Υποθέτοντας ότι η υγειονομική κρίση δεν θα επεκταθεί πέραν του δεύτερου τριμήνου του 2020, η αύξηση του ρυθμού μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ αναμένεται να ανέλθει στο 5,1% σε ετήσια βάση το 2021, καθώς θα υπάρχει επαρκής χώρος για την κινητοποίηση της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας της Ελλάδας και για την ανάκαμψη της συνολικής ζήτησης.
Η εγχώρια ζήτηση, μέσω των επενδύσεων και της ιδιωτικής κατανάλωσης, αναμένεται να είναι η κύρια κινητήρια δύναμη πίσω από την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ.
Ο ρυθμός μεταβολής του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου προβλέπεται να ανέλθει σε διψήφιο ποσοστό (15,3%), καθώς θα υλοποιηθούν τα αναβαλλόμενα επενδυτικά σχέδια της προηγούμενης περιόδου, αξιοποιώντας τη φιλική προς την ανάπτυξη δημοσιονομική πολιτική, τις βελτιωμένες συνθήκες ρευστότητας και τις θετικές εξωτερικότητες που δημιουργούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να ανακάμψει σημαντικά (4,2%), υποστηριζόμενη από την άνοδο της απασχόλησης και την αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης για αγαθά και υπηρεσίες, η αγορά των οποίων είχε ανασταλεί κατά την περίοδο της πανδημίας.
Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αναμένεται να επανακτήσουν το χαμένο έδαφος σε μεγάλο βαθμό (19,2%) εν μέσω της σταδιακής εξομάλυνσης του παγκόσμιου εμπορίου και της αποκατάστασης των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού, μολονότι η τουριστική βιομηχανία θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο για να αντισταθμίσει την απώλεια εσόδων του προηγούμενου έτους.
Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών προβλέπεται να αυξηθούν σημαντικά (15,6%), λόγω της βασισμένης στην εγχώρια ζήτηση οικονομικής ανάκαμψης.
Η συνολική απασχόληση (σε εθνικολογιστική βάση), μετά την αναστροφή της δυναμικής της το 2020, αναμένεται να ανακάμψει σημαντικά μεσοπρόθεσμα (3,8% το 2021 από 3,6% το 2020) και το ποσοστό ανεργίας (βάσει της έρευνας εργατικού δυναμικού) να αποκλιμακωθεί περαιτέρω σε σχέση με το 2019 (16,4% το 2021 από 19,9% το 2020), εφ ’ όσον οι προσπάθειες για την υποστήριξη των πληττόμενων επιχειρήσεων και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης αποδειχθούν επιτυχείς.
Μετά από μια σημαντική πτώση το 2020 λόγω των αρνητικών εξελίξεων στην απασχόληση, οι μισθοί αναμένεται να επιστρέψουν σε εύρωστους ρυθμούς ανάπτυξης το 2021, καθώς η εγχώρια ζήτηση θα επιταχύνει την οικονομική ανάπτυξη, αφήνοντας χώρο στη μη μισθολογική διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα να αναπτυχθεί.
Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των εν εργητικών πολιτικών αγοράς εργασίας και η περαιτέρω ενίσχυση του πλαισίου κοινωνικής προστασίας πρέπει να είναι βασικοί παράγοντες για τη διασφάλιση της κοινωνικής ένταξης χωρίς αποκλεισμούς τα επόμενα έτη.
Το 2021, οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό βάσει του ΕνΔΤΚ δείχνουν επιστροφή στα επίπεδα του 2019, κυρίως λόγω της αναμενόμενης αύξησης της εγχώριας ζήτησης, μετά από ένα αρνητικό ποσοστό για το 2020 λόγω της πανδημίας και των χαμηλών τιμών ενέργειας (0,6% το 2021 από 0,3% το 2020).
Μεσοπρόθεσμα, λαμβάνοντας υπόψη τις κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις που ανέκυψαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι προσπάθειες πρέπει να επικεντρωθούν στην παροχή κινήτρων για επενδύσεις (συμπεριλαμβανομένων των άμεσων ξένων επενδύσεων) που προάγουν την παραγωγικότητα και π ροωθούν τη δυνητική ανάπτυξη με κοινωνικά και περιβαλλοντικά βιώσιμο τρόπο , καθώς και η συνέχιση της αναδιάρθρωσης της ελληνικής παραγωγικής βάσης προς τον εμπορεύσιμο τομέα . Αναπόσπαστο μέρος της πολιτικής δράσης αποτελεί η συνέχιση και η εφαρμογή διαρθρω τικών μεταρρυθμίσεων που βελτιώνουν το επενδυτικό περιβάλλον.
Αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την εφαρμογή φιλικής προς την ανάπτυξη δημοσιονομικής πολιτικής, τη βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας μέσω εντατικής μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τη ν ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό των υποδομών, την απεμπλοκή μεγάλων έργων ιδιωτικοποιήσεων, την προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού της οικονομίας, τη μείωση του περιττού διοικητικού φόρτου, την ενίσχυση του συστήματος δικαιοσύνης, την προώθηση φιλικής προς το περιβάλλον ανάπτυξης σύμφωνα με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, την υιοθέτηση νέων μεθόδων εργασίας και διευκολύνσεων (π.χ. τηλεργασία), καθώς και την ενίσχυση της ένταξης στην αγορά εργασίας χωρίς αποκλεισμούς.
Επιπλέον, οι φυσικοί πόροι της Ελλάδας, η πολιτιστική της κληρονομιά, το δυναμικό της σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η γεωγραφική της θέση θα μπορούσαν να δημιουργήσουν επενδυτικές ευκαιρίες για την κινητοποίηση της πλεονάζουσας παραγωγικής της ικανότητας.

Η κυβέρνηση  καταγράφει μία προς μία τις  41 παρεμβάσεις που έχουν τεθεί σε εφαρμογή. Το συνολικό δημοσιονομικό κόστος των παραπάνω μέτρων για το 2020 ανέρχεται σε 9,5 δισ. ευρώ, από τα οποία 1,56 δισ. ευρώ αντιστοιχεί σε αναβαλλόμενα έσοδα. Εκτείνονται σε 3 άξονες:

Δαπάνες

1) Επιπλέον ενίσχυση του συστήματος δημόσιας υγείας με εκτιμώμενο κόστος 273 εκατ. ευρώ, που περιλαμβάνει την πρόσληψη 3.000 επαγγελματιών υγείας.

2) Άδεια ειδικού σκοπού μερικώς χρηματοδοτούμενη (25%) από το δημόσιο για τη διευκόλυνση των γονέων με παιδιά κάτω των 15 ετών που εργάζονται στον ιδιωτικό ή δημόσιο τομέα με εκτιμώμενο κόστος περίπου 15 εκατ. ευρώ.

3) Ειδικό επίδομα 800 ευρώ σε ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και ατομικές επιχειρήσεις που πλήττονται από την κρίση με βάση συγκεκριμένους ΚΑΔ. Το ποσό των 800 ευρώ καλύπτει την περίοδο μέσα Μαρτίου έως τέλος Απριλίου, ενώ το μηνιαίο ισοδύναμο (533 ευρώ) θα χορηγηθεί τον Μάιο. Το συνολικό κόστος εκτιμάται σε 574 εκατ. ευρώ.

4) Ειδικό επίδομα 800 ευρώ σε μισθωτούς εταιριών που πλήττονται από την κρίση με βάση συγκεκριμένους ΚΑΔ και τελούν σε αναστολή της σύμβασης εργασίας τους. Το ποσό των 800 ευρώ καλύπτει την περίοδο μέσα Μαρτίου έως τέλος Απριλίου, ενώ το μηνιαίο ισοδύναμο (533 ευρώ) θα χορηγηθεί τον Μάιο. Το συνολικό κόστος εκτιμάται σε 1.602 εκατ. ευρώ.

5) Ειδικό επίδομα 800 ευρώ σε εργοδότες εταιριών (έως 20 εργαζόμενοι) που πλήττονται από την κρίση με βάση συγκεκριμένους ΚΑΔ. Το ποσό των 800 ευρώ καλύπτει την περίοδο μέσα Μαρτίου έως τέλος Απριλίου, ενώ το μηνιαίο ισοδύναμο (533 ευρώ) θα χορηγηθεί τον Μάιο. Το συνολικό κόστος εκτιμάται σε 73 εκατ. ευρώ.

6) Χρηματοδοτικό σχήμα με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής με 5ετή περίοδο αποπληρωμής και περίοδο χάριτος ενός έτους σε εταιρίες που πλήττονται από την κρίση και έχουν εξυπηρετούμενα δάνεια, με βάση την μείωση του τζίρου ή άλλους παράγοντες. Το κόστος του μέτρου ανέρχεται σε 2 δισ. ευρώ.

7) Συνολικά 113.000 δημόσιοι υπάλληλοι εργαζόμενοι σε νοσοκομεία, στο ΕΚΑΒ, στον ΕΟΔΥ και στην Πολιτική Προστασία θα λάβουν έκτακτο δώρο Πάσχα. Το κόστος του μέτρου ανέρχεται σε 62 εκατ. ευρώ.

8) Για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα που τελούν σε αναστολή της σύμβασης εργασίας τους, το μέρος του δώρου Πάσχα που αντιστοιχεί στην περίοδο αναστολής θα καλυφθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό. Το κόστος εξαρτάται από τον αριθμό των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα, των οποίων έχει ανασταλεί η σύμβαση εργασίας καθώς και από την ακριβή ημερομηνία αναστολής της σύμβασής τους. Το κόστος της μερικής πληρωμής του δώρου Πάσχα από το δημόσιο εκτιμάται σε 187 εκατ. ευρώ.

9) Οικονομική στήριξη 600 ευρώ θα χορηγηθεί σε έξι επιστημονικούς κλάδους (μηχανικοί, οικονομολόγοι/λογιστές, δικηγόροι, ιατροί, εκπαιδευτικοί και ερευνητές). Το μηνιαίο ισοδύναμο του ειδικού επιδόματος των 800 ευρώ (δηλ 533 ευρώ) θα χορηγηθεί τον Μάιο. Το συνολικό κόστος εκτιμάται σε 108 εκατ. ευρώ.

10) Επιπλέον στήριξη του πρωτογενούς τομέα με ανακατανομή 150 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.

11) Παράταση καταβολής τακτικής επιδότησης ανεργίας, του επιδόματος μακροχρονίως ανέργων και του βοηθήματος ανεργίας σε ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους κατά δύο μήνες. Το κόστος εκτιμάται σε 232 εκατ. ευρώ.
12) Μείωση του clawback σε νοσοκομεία με εκτιμώμενο κόστος 19 εκατ. ευρώ.
13) Αποζημίωση σε επιβατηγά πλοία με εκτιμώμενο κόστος 15 εκατ. ευρώ.
14) Αυξημένες δαπάνες που σχετίζονται με την κρίση του κορονοϊού σε Υπουργεία, εκτός του Υπουργείου Υγείας με εκτιμώμενο κόστος 90 εκατ. ευρώ.

15) Επίδομα 400 ευρώ σε 155.000 μακροχρόνια (από τον Απρίλιο 2019) ανέργους με εκτιμώμενο κόστος 65 εκατ. ευρώ.

16) Αποζημίωση θα χορηγήσει το Υπουργείο Πολιτισμού για δράσεις σε κλάδους που πλήττονται από τον κρίση του κορωνοϊού με εκτιμώμενο κόστος 10 εκ ευρώ.

17) Επιδότηση επιτοκίου για δάνεια σε ΜΜΕ. Το μέτρο θα καλύψει τις πληρωμές τόκων ενήμερων δανείων εταιριών που πλήττονται για περίοδο 3 μηνών (Απρίλιος, Μάιος, Ιούνιος) εφόσον οι εταιρίες αυτές διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας τους. Οι ωφελούμενες εταιρίες εκτιμώνται σε 500.000 και το κόστος σε 800 εκ ευρώ.

Φορολογικά μέτρα

1) Αναστολή πληρωμής ΦΠΑ και άλλων φορολογικών υποχρεώσεων με ημερομηνία πληρωμής από 11 Μαρτίου έως 30 Απριλίου για επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες και ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων που πλήττονται από την κρίση του κορωνοϊού με βάση συγκεκριμένους ΚΑΔ. Η περίοδος αναστολής λήγει στο τέλος Αυγούστου, ενώ οι πληρωμές εντός του Μαΐου αναστέλλονται έως το τέλος Σεπτεμβρίου. Η δημοσιονομική επίπτωση για το 2020 εκτιμάται σε 1,218 εκατ. ευρώ.

2) Αναστολή πληρωμής ασφαλιστικών εισφορών με ημερομηνία πληρωμής έως το τέλος Μαρτίου, Απριλίου και Μαΐου για επτά μήνες για επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες και ατομικές επιχειρήσεις που πλήττονται από την κρίση του κορονοϊού με βάση συγκεκριμένους ΚΑΔ. Μετά την περίοδο αναστολής, οι πληρωμές θα γίνουν σε τέσσερις ισόποσες δόσεις χωρίς τόκους και προσαυξήσεις. Η δημοσιονομική επίπτωση για το 2020 ανέρχεται σε 47 εκατ. ευρώ.

3) Για ασφαλιστικές εισφορές και άλλες υποχρεώσεις σε καθεστώς ρύθμισης, παρέχεται τρίμηνη παράταση για την πληρωμή των δόσεων με ημερομηνία πληρωμής μέχρι το τέλος Μαρτίου, Απριλίου και Μαΐου. Οι πληρωμές αυτές θα αρχίσουν από την 1η Ιουνίου 2020. Η δημοσιονομική επίπτωση για το 2020 εκτιμάται σε 278 εκατ. ευρώ.

4) Οι ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων σε εταιρίες που πλήττονται από την κρίση του κορονοϊού με βάση συγκεκριμένους ΚΑΔ και των οποίων έχει ανασταλεί η σύμβαση εργασίας, καθώς και οι εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών που αντιμετωπίζονται ως μισθωτοί για φορολογικούς λόγους που πλήττονται από την κρίση του κορονοϊού με βάση συγκεκριμένους ΚΑΔ θα καλυφθούν από το δημόσιο. Το μέτρο καλύπτει την περίοδο από τα μέσα Μαρτίου (ή από την ημερομηνία αναστολής της σύμβασης εργασίας) έως το τέλος Μαΐου και το εκτιμώμενο κόστος ανέρχεται σε 1,357 εκατ. ευρώ.

5) Παρέχεται έκπτωση 25% σε φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις (εκτός ΦΠΑ) σε ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και εταιρίες που πλήττονται από την κρίση του κορονοϊού, καθώς και στους εργαζόμενους των εταιριών αυτών. Το μέτρο εφαρμόζεται σε όσους είναι δικαιούχοι της αναστολής πληρωμής φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, εάν αποφασίσουν να πληρώσουν τις υποχρεώσεις αυτές εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας. Το κόστος εκτιμάται σε 68 εκατ. ευρώ.

6) Ποσοστό 25% του ΦΠΑ που θα πληρωθεί εμπρόθεσμα θα αντισταθμιστεί σε μελλοντικές φορολογικές υποχρεώσεις. Το μέτρο εφαρμόζεται σε όσους είναι δικαιούχοι της αναστολής πληρωμής φορολογικών υποχρεώσεων και το κόστος εκτιμάται σε 38 εκατ. ευρώ.

7) Μείωση του συντελεστή ΦΠΑ σε 6% από 24% σε προϊόντα ατομικής υγιεινής, που είναι απαραίτητα για την προστασία από τον κορονοϊό, όπως μάσκες, γάντια και αντισηπτικά. Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται ότι θα είναι αμελητέο.

8) Αναβολή του επανυπολογισμού των αντικειμενικών αξιών. Το εκτιμώμενο κόστος ανέρχεται σε 133 εκ ευρώ.

9) Κατάργηση των εισφορών ΟΤΑ για επιχειρήσεις των οπίων η λειτουργία έχει ανασταλεί με κυβερνητική απόφαση. Το εκτιμώμενο κόστος ανέρχεται σε 110 εκατ. ευρώ.

10) Αναστολή πληρωμής φορολογικών υποχρεώσεων για ιδιοκτήτες ακινήτων που έλαβαν μειωμένο ενοίκιο. Η εκτιμώμενη δημοσιονομική επίπτωση για το 2020 ανέρχεται σε 19 εκατ. ευρώ.

Κλαδικά, περιφερειακά μέτρα ή μη δημοσιονομικά μέτρα (πχ εργασία)

1) Δυνατότητα για πρώτη φορά σε εργαζόμενους για παροχή εξ αποστάσεως εργασίας.

2) Δυνατότητα ευέλικτου ωραρίου εργασίας μέσω αναστολής της υποχρέωσης προ-δήλωσης των ωρών στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ.

3) Δυνατότητα παρέκκλισης από τις συνήθεις διαδικασίες δημοσίων προμηθειών με σκοπό την κάλυψης έκτακτων αναγκών που σχετίζονται με την εξάπλωση του COVID-19.

4) Μείωση 40% του ενοικίου επαγγελματικής στέγης εταιριών που πλήττονται από την κρίση του κορονοϊού με βάση συγκεκριμένους ΚΑΔ. Η μείωση ισχύει για τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο και Μάιο και το κόστος ανέρχεται σε 4 εκατ. ευρώ.

5) Μείωση 40% του ενοικίου κύριας και φοιτητικής κατοικίας για εργαζόμενους επιχειρήσεων που πλήττονται από την κρίση του κορονοϊού με βάση συγκεκριμένους ΚΑΔ. Η μείωση ισχύει για τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο και Μάιο.

6) Αναστολή πληρωμών κεφαλαίου ενήμερων δανείων μέχρι το Σεπτέμβριο για επιχειρήσεις που πλήττονται από την κρίση του κορονοϊού. Το μέτρο έχει αποφασιστεί από τις ελληνικές τράπεζες.

7) Οι επιχειρήσεις επιτρέπεται να απασχολούν τους εργαζομένους τους για τουλάχιστον δύο εβδομάδες το μήνα. Στη διάταξη αυτή εντάσσεται τουλάχιστον το 50% του προσωπικού της εταιρίας με ρήτρα μη απολύσεων για το σύνολο του προσωπικού. Το μέτρο μπορεί να εφαρμοστεί για μέχρι 6 μήνες και δεν συνεπάγεται κόστος για τον κρατικό προϋπολογισμό.

8) Οι συμβάσεις εργασίας του ιατρικού προσωπικού καθώς και του προσωπικού των ιατρικών εργαστηρίων με αρχική ημερομηνία λήξης έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2020 μπορούν να παραταθούν με παρέκκλιση από τις συνήθεις διαδικασίες.

9) Προσλήψεις ιατρικού προσωπικού από τα νοσοκομεία του ΕΣΥ, τις πρωτοβάθμιες μονάδες περίθαλψης και τις οντότητες που εποπτεύονται από το Υπουργείο Υγείας μπορούν να διεξαχθούν με παρέκκλιση από τις συνήθεις διαδικασίες.

10) Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕτΕ) θα παρέχει επιπλέον ρευστότητα στις τράπεζες για τη χορήγηση νέων επιχειρηματικών δανείων, ενώ ένας εγγυοδοτικός μηχανισμός θα παρέχει στήριξη σε δάνεια συνδεδεμένα με επενδυτικά έργα. Το συνολικό μοχλευμένο ποσό ανέρχεται σε 2 δισ. ευρώ.

11) Επέκταση των λειτουργιών της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (με σωρευτικό ποσό 250 εκ ευρώ), η οποία θα κατανείμει επιπλέον κεφάλαια για την εκταμίευση επιχειρηματικών δανείων με 100% επιδότηση επιτοκίου για 2 χρόνια. Το μέτρο δεν συνεπάγεται δημοσιονομικό κόστος.

12) Η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα θα προσφέρει cash collaterals στις τράπεζες για τη χορήγηση δανείων σε επιχειρήσεις που πλήττονται από την κρίση του κορωνοϊού. Ο μηχανισμός θα εγγυάται για ένα μέρος του κεφαλαίου. Οι συνολικές εγγυήσεις που θα δοθούν θα ανέρχονται σε 2 δισ. ευρώ και θα μοχλεύσουν δανειοδοτήσεις 7 δισ. ευρώ.

13) Άμεση πληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων σε ΜΜΕ και φυσικά πρόσωπα για ποσά έως 30.000 ευρώ με επιταχυνόμενη διαδικασία ελέγχου. Το σωρευτικό ποσό ανέρχεται σε 13 εκατ. ευρώ. Το μέτρο δεν συνεπάγεται δημοσιονομικό κόστος.

14) Αναστολή προθεσμιών λήξης, εμφάνισης και πληρωμής επιταγών για 75 ημέρες για επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες που πλήττονται από την κρίση με βάση συγκεκριμένους ΚΑΔ.