Σόιμπλε: Το μέλλον της Ευρώπης μου

22:57 12/1/2013 - Πηγή: Ysterografa

Οι απόψεις του «ευρωπαϊστή» Γερμανού πολιτικού συγκεντρώνουν, λόγω του ειδικού του βάρους, πάντοτε το παγκόσμιο ενδιαφέρον. Ακόμα πιο ενδιαφέρουσες απ’ ότι συνήθως είναι οι απόψεις του που εκφράζονται σε άρθρο του που δημοσιεύεται στο αυριανό φύλλο της γερμανικής εφημερίδας «Die Welt», με το οποίο ο Υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Wolfgang Schäuble, παραθέτει τις εκτιμήσεις του για την κρίση στην ευρωζώνη καθώς και τις μεταρρυθμιστικές του ιδέες για την Ευρώπη του μέλλοντος. Ακολουθεί το κείμενό του μεταφρασμένο:

«Η ευρω-κρίση δεν ξεπεράστηκε, αλλά πολλαπλασιάζονται τα σημάδια, ότι

οι μεταρρυθμίσεις πιάνουν τόπο. Τώρα θα πρέπει να μεταρρυθμισθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση γιατί τα κράτη – μέλη της δεν έχουν από μόνα τους δύναμη.

Για άλλη μια φορά η Δύση δεν βυθίσθηκε. Για άλλη μια φορά το 2012 οι προφήτες της κατάρρευσης διαψεύσθηκαν. Για άλλη μια φορά εξακολουθούν να υφίστανται το ευρώ και η Ε.Ε. Και δεν υπάρχουν απλά. Στην αρχή του 2013 έχουν μεγαλύτερη ισχύ απ’ ό,τι έναν χρόνο πρωτύτερα.

Τα γεγονότα στην ευρωζώνη μιλούν από μόνα τους: Τα δημοσιονομική χρέη πέφτουν. Η ανταγωνιστικότητα αυξάνεται. Οι οικονομικές ανισορροπίες μειώνονται. Βελτιώσεις στην ανταγωνιστικότητα βιώνουμε κυρίως στην Ελλάδα και την Ιρλανδία. Σε κάθε μία από αυτές τις χώρες τα εργατικά κόστη μειώθηκαν από το 2009 για περισσότερο από 10%. Στην Ισπανία και την Πορτογαλία έπεσαν κατά 6%.

Ως προς τους ισολογισμούς, τα τελευταία τέσσερα χρόνια υποδιπλασιάσθηκε σχεδόν η απόσταση ανάμεσα στην Γερμανία με το μεγαλύτερο πλεόνασμα και την Ελλάδα με το μεγαλύτερο έλλειμμα.

Η ευρωζώνη είναι σε καλύτερη θέση

Ακόμα και διεθνώς συγκρινόμενη η ευρωζώνη είναι σήμερα σε καλύτερη θέση: Το μεσοσταθμικό έλλειμμα του προϋπολογισμού μειώθηκε μεταξύ του 2009 και του 2012 σχεδόν στο μισό του 6,3% και συγκεκριμένα στο 3,3% του ΑΕΠ και αυτό σε μεγάλη αντιδιαστολή με τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία όπου συσσωρεύτηκαν τα διπλάσια χρέη σε σύγκριση με την ευρωζώνη. Όλα αυτά δείχνουν: Τα πράγματα στις χώρες της ευρωζώνης πήραν ξανά την ανιούσα. Οι μεταρρυθμίσεις μας φέρνουν αποτέλεσμα. Τα ελλείμματά μας πέφτουν.

Αυτό δεν σημαίνει όμως, ότι μπορούμε να κηρύξουμε την κρίση ως περατωθείσα. Κάναμε αποφασιστικά βήματα κατά τον τελευταίο χρόνο προς την επίτευξη λύσης, τόσο ως προς τα μεταρρυθμιστικά μέτρα που αποφασίσθηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και ως προς τις προόδους στα κράτη που επλήγησαν ιδιαίτερα από την κρίση. Εκεί η εξέλιξη σημαντικών δεικτών αποδεικνύει ότι είμαστε στο σωστό δρόμο.

Δημιουργία μιας χρηματοπιστωτικής εποπτείας

Υπάρχει όμως κάτι που είναι τελικά ακόμα αποφασιστικότερο για μια βιώσιμα θετική οδό: Μεταρρυθμίσαμε επίσης και τις δομές των οργάνων, έτσι ώστε τώρα οι προϋποθέσεις για στέρεα δημοσιονομικά και για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας στην ευρωζώνη να είναι καλύτερες εν συγκρίσει με πριν από την κρίση.

Αυτό το καταφέραμε μέσω της ενδυνάμωσης του Ευρωπαϊκού Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, δια του οποίου ενισχύθηκαν οι αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Συνάψαμε ένα Δημοσιονομικό Σύμφωνο, το οποίο προβλέπει κανόνες «χρεόφρενου» για 25 κράτη της Ε.Ε., συγκρίσιμο με το «χρεόφρενο» του γερμανικού Συντάγματος.

Δημιουργήσαμε τον EFSF και εν συνεχεία τον ESM και θεσμοθετήσαμε έτσι έναν αξιόπιστο μηχανισμό υπέρβασης κρίσεων, ο οποίος έλειπε ως τώρα. Και θα δημιουργήσουμε ως τις αρχές του 2014 μια εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που περιλαμβάνει ενοποιημένο μηχανισμό ελέγχου (SSM) για την ευρωζώνη.

Η ΕΚΤ θα επιθεωρεί τα χρηματοπιστωτικά ινστιτούτα, τα οποία έχουν συστημική αξία για το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα, δηλ. εκείνα, που έχουν ισολογισμούς άνω των 30 δισ. ευρώ ή που οι ισολογισμοί τους αντιστοιχούν σε τουλάχιστον ένα πέμπτο της οικονομικής δραστηριότητας της χώρας τους ή αποτελούν ένα από τα τρία μεγαλύτερα ιδρύματά της.

Με αυτόν τον τρόπο καθιστούμε τον χώρο του κοινού μας νομίσματος ασφαλέστερο μπροστά σε κρίσεις. Γιατί κίνδυνοι που ξεπερνούν τα σύνορα ενός κράτους μπορούν να αποτραπούν αποτελεσματικότερα μέσω της κοινής εποπτείας από την ΕΚΤ.

Περαιτέρω εξέλιξη των ευρωπαϊκών οργανισμών

Παρά όλα αυτά τα σημαντικά βήματα στον δρόμο μιας περισσότερο ενοποιημένης Ε.Ε., θα πρέπει να ακολουθήσουν πολλά ακόμα, όχι ως αυτοσκοπός, αλλά επειδή μόνο έτσι μπορούμε να εξοπλίσουμε την Ευρώπη για τις προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά μας.

Έτσι, θα πρέπει να εξελίξουμε περαιτέρω κυρίως τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς, ώστε να μπορούν και στο μέλλον να εκπληρώνουν τα καθήκοντά τους. Γιατί, ενόψει της μέσω της παγκοσμιοποίησης αναγκαστικής μετατόπισης του πολιτικού και οικονομικού κέντρου βάρους του κόσμου, η Ευρώπη θα μπορέσει να διατηρήσει την επιρροή της στις μελλοντικές παγκόσμιες εξελίξεις μόνο ως μια λειτουργική ενότητα.

Αυτό ισχύει για την ρύθμιση των αγορών, την προστασία του κλίματος, την καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας ή την επιβολή δίκαιου ανταγωνισμού στις παγκόσμιες αγορές.

Κάθε ευρωπαϊκό εθνικό κράτος – ακόμα και η Γερμανία – είναι πολιτικά και οικονομικά πολύ μικρό στο διεθνές επίπεδο, ώστε να μπορεί να ξεδιπλώσει στο μέλλον ένα αρκετό βάρος, δεδομένης και της δημογραφικής εξέλιξης στις ευρωπαϊκές κοινωνίες.

Η Ευρώπη θα πρέπει να αλλάξει

Η Ιστορία μας διδάσκει, ότι τα έθνη και τα κράτη, τα οποία δεν εξελίχθηκαν περαιτέρω, που δεν συγχρονίσθηκαν με τις παγκόσμιες αλλαγές, αργά ή γρήγορα βυθίσθηκαν ή τουλάχιστον έχασαν σε σημασία. Αν η Ευρώπη δεν θέλει να έχει την ίδια μοίρα, θα πρέπει να είναι έτοιμη για την επιτυχημένη μετάλλαξή της.

Γι’ αυτό είναι αποφασιστικής σημασίας το να προσαρμόσουμε τους πολιτικούς μας οργανισμούς στις νέες απαιτήσεις. Γιατί στην πολιτική τάξη εξυπηρετούν διττή αποστολή: Οι πολιτικοί οργανισμοί φροντίζουν, ώστε οι πολιτικές διαδικασίες να τρέχουν πάνω στη βάση κανόνων. Σταθεροποιούν την πολιτική τάξη. Ταυτόχρονα οι πολιτικοί οργανισμοί πρέπει να είναι ευπροσάρμοστοι και να μεταβάλλονται, για να μπορούν να δώσουν νέες απαντήσεις σε νέες προκλήσεις.

Επομένως, το σωστό μείγμα σταθερότητας και προσαρμοστικότητας των πολιτικών οργανισμών αποτελεί κεντρικό παράγοντα επιτυχίας ή πτώσης εθνών και κρατών.

Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει και ο Αμερικάνος πολιτικός επιστήμονας Francis Fukuyama, ο οποίος στο επίκαιρο έργο του «Η Καταγωγή της πολιτικής τάξης», διαπιστώνει, ότι οι φτωχές χώρες δεν είναι φτωχές λόγω έλλειψης εφοδίων, αλλά γιατί παρουσιάζουν έλλειψη σε αποτελεσματικούς πολιτικούς οργανισμούς.

Πιο διαφανής διαδικασία λήψης αποφάσεων

Για την Ευρώπη αυτό σημαίνει κυρίως δύο πράγματα: Από τη μία, θα πρέπει να βελτιώσουμε την λειτουργικότητα των ευρωπαϊκών οργανισμών. Οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων θα πρέπει να γίνουν το καλύτερο δυνατές, για να λαμβάνουμε στο μέλλον γρηγορότερες και καλύτερες αποφάσεις, έστω και αν δεν μας επιτρέπεται να αυταπατώμεθα ότι με 17 κράτη στην ευρωζώνη ή 27 κράτη-μέλη στην ΕΕ μπορούμε να αποφασίζουμε τόσο γρήγορα όσο επιθυμούν πολλές φορές οι αγορές. Γιατί μια δημοκρατική διαδικασία λήψης απόφασης χρειάζεται από την φύση της χρόνο.

Από την άλλη, πρέπει να φέρουμε τις πολιτικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων στην Ευρώπη σαφώς εγγύτερα στους πολίτες από ό,τι σήμερα με το να τις καταστήσουμε πιο διαφανείς και να επανακαθορίσουμε τις αρμοδιότητες ανάμεσα στα εθνικά κράτη και το ευρωπαϊκό επίπεδο.

Και το προοίμιο της Συνθήκης για την Ε.Ε. προβλέπει τη συνεπή χρήση της αρχής της επικουρικότητας: Η δικαιοδοσία για ένα τομέα θα πρέπει να βρίσκεται πάντα στο μικρότερο δυνατό κρατικό επίπεδο που ενδείκνυται, δηλ. το εγγύτερο δυνατό προς τους πολίτες.

Αυτή είναι η κεντρική νόρμα για τη σημαντικότερη πορεία μας στην Ευρώπη: Θα πρέπει να συμφωνήσουμε, ποιες αποφάσεις θα μπορούμε να παίρνουμε μελλοντικά, όχι πια στο επίπεδο του εθνικού κράτους, αλλά στο ευρωπαϊκό.

Για τον σκοπό αυτό θα πρέπει να ενισχυθούν οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί και να βελτιωθεί η δημοκρατική τους νομιμοποίηση. Αυτό θα το πετύχουμε σίγουρα μόνο βήμα προς βήμα. Αλλά έτσι λειτουργεί η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση από τα σπάργανά της και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία.

Ενίσχυση του Επιτρόπου για τη Νομισματική Ένωση

Θα πρέπει να εξασφαλίσουμε για την Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση, ότι η μεταρρυθμισμένη της κατασκευή δεν θα δίνει τα λάθος κίνητρα στα μέλη της. Αυτό συνέβαινε στο παρελθόν, όταν η κοινοτικοποιημένη νομισματική πολιτική στεκόταν απέναντι στις εθνικές οικονομικές και δημοσιονομικές πολιτικές με τις γνωστές αρνητικές συνέπειες.

Γιατί το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης δεν διέθετε επαρκή αποτρεπτική δύναμη, ώστε να επιβάλει μια στέρεα δημοσιονομική πολιτική και μια ανταγωνιστική οικονομία. Για το μέλλον χρειαζόμαστε επομένως μια σαφώς καλύτερα συνδεδεμένη δημοσιονομική πολιτική, η οποία εν συνεχεία θα εφαρμόζεται κιόλας.

Ένα σημαντικό βήμα θα ήταν η ενίσχυση του Επιτρόπου για τη Νομισματική Ένωση. Θα μπορούσε να επιθεωρεί, εξοπλισμένος με ανεξαρτησία ανάλογη ενός δικαστή, την τήρηση των κανόνων που θέτουμε από κοινού στην Ευρώπη, αντίστοιχα με τις αρμοδιότητες του Επιτρόπου που είναι αρμόδιος για τον ανταγωνισμό και τα καρτέλ.

Οι απαιτούμενες όμως οργανικές αλλαγές για μια ισχυρή Ευρώπη ξεπερνούν κατά πολύ τη Νομισματική Ένωση. Έτσι, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να εξελιχθεί περαιτέρω σε μια δημοκρατικά νομιμοποιημένη εκτελεστική εξουσία, με έναν Πρόεδρο που θα εκλέγεται από τους πολίτες της Ευρώπης. Και το Ευρωκοινοβούλιο θα πρέπει να ενισχυθεί, με το να αναμειγνύεται ταχύτερα και πιο έντονα στις διαδικασίες λήψης των αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ακόμα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να αποκτήσει ένα ευέλικτο δικαίωμα ψήφου. Σε αποφάσεις που αφορούν αποκλειστικά συγκεκριμένες ομάδες κρατών – μελών, θα πρέπει μελλοντικά να ψηφίζουν μόνο Ευρωβουλευτές των ενδιαφερόμενων κρατών.

Απαιτείται Ενωμένη Ευρώπη

Για να επεξηγήσουμε στους πολίτες της ηπείρου την κεντρική σημασία της Ευρώπης για την καθημερινότητά τους και να κινητοποιήσουμε την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, τα κόμματα θα πρέπει να επιστρατεύσουν για τις επόμενες Ευρωεκλογές του 2014 κορυφαίους υποψηφίους για ολόκληρη την Ευρώπη.

Μεσοπρόθεσμα θα πρέπει να γίνεται αποδεκτός από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ο υποψήφιος που έχει την μεγαλύτερη υποστήριξη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτό θα ήταν σημαντικό βήμα προς την δημοκρατική νομιμοποίηση και την αποδοχή των ευρωπαϊκών οργανισμών από τους πολίτες των κρατών – μελών της Ε.Ε.

Με την σύγκλιση ενός νέου Ευρωκοινοβουλίου ανοίγει το 2014 το παράθυρο του χρόνου για περαιτέρω σημαντικές εργασίες για μια μεταρρύθμιση των οργανισμών της Ε.Ε.. Αυτό τον χρόνο θα πρέπει να τον εκμεταλλευθούμε. Γιατί ο κόσμος του 21ου αιώνα δεν περιμένει την Ευρώπη.

Γι’ αυτό γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική η ανάγκη απάντησης του ερωτήματος, ποιος είναι ο δρόμος που θα πρέπει να ακολουθήσει στο μέλλον η Ε.Ε. Για μένα η απάντηση καλείται: Θα πρέπει να προχωρήσουμε στον δρόμο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Θα πρέπει να αναδιανείμουμε τις αρμοδιότητες και δικαιοδοσίες σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Θα πρέπει να ολοκληρώσουμε την πολιτική ένωση. Γιατί μόνο μια ενωμένη, λειτουργική Ευρώπη μπορεί να επιβάλει τη φωνή της στο παγκόσμιο «κοντσέρτο»- πολιτικά όσο και οικονομικά. Και μόνο έτσι εγγυόμαστε ασφάλεια και ευημερία για τους ανθρώπους στη Γερμανία και στην Ευρώπη».