Αναπνευστική υγεία: Το σερφάρισμα κρύβει κινδύνους

06:31 7/3/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή, το Διαδίκτυο αποτελεί την κύρια πηγή πληροφόρησης για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Και υπό τις  συνθήκες αυτές η υγεία, και ειδικότερα η αναπνευστική υγεία, δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Οι διαδικτυακές αναζητήσεις για συμπτώματα, θεραπείες και ιατρικές συμβουλές έχουν γίνει συνήθεια για πολλούς, προσφέροντας εντούτοις τόσο οφέλη όσο και προκλήσεις.

Τα παραπάνω διαπιστώνει η δρ Σταματούλα Τσικρικά, πρόεδρος της Ομάδας Προαγωγής Υγείας, Ιατρικής Εκπαίδευσης και Διακοπής Καπνίσματος της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας

και πρόεδρος της Ενωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας. Και προσθέτει ότι με την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και των big data, η ιατρική πληροφόρηση μέσω του Διαδικτύου γίνεται ολοένα και πιο ακριβής. «Εφαρμογές υγείας, wearables που καταγράφουν αναπνευστικά μοτίβα και διαδικτυακές πλατφόρμες τηλεϊατρικής προσφέρουν νέες δυνατότητες για τη διαχείριση της αναπνευστικής υγείας».

Τα νούμερα που η ειδικός παραθέτει είναι αποκαλυπτικά. Πιθανολογείται ότι καθημερινά καταγράφονται 1 δισεκατομμύριο ερωτήσεις σχετικά με την υγεία, γεγονός που αντιστοιχεί σε περίπου 70.000 αναζητήσεις ανά λεπτό. Επίσης, τα δεδομένα της Eurostat δείχνουν ότι τα τελευταία έτη οι χρήστες των ευρωπαϊκών χωρών βασίζονται όλο και περισσότερο σε ιατρικές πληροφορίες από το Διαδίκτυο. Στη Φινλανδία, 8 στους 10 ερωτηθέντες δήλωσαν ότι είχαν στραφεί σε ιστοσελίδες για πληροφορίες σχετικά με την υγεία τους, ενώ στη Δανία το 69% απευθύνεται στον παγκόσμιο ιατρικό ιστότοπο.

Προειδοποιήσεις

Μοιραία, με την άμεση πρόσβαση σε πληροφορίες, οι άνθρωποι τείνουν να αναζητούν απαντήσεις για την υγεία τους στο Διαδίκτυο χωρίς να θεωρούν απαραίτητο να επισκεφθούν έναν ειδικό πνευμονολόγο. «Οταν πρόκειται για αναπνευστικά προβλήματα, όπως το άσθμα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) ή ακόμα και τα συμπτώματα οξέων ιογενών λοιμώξεων, η διαδικτυακή αναζήτηση μπορεί να παρέχει άμεσες αλλά όχι πάντα αξιόπιστες απαντήσεις», είναι η προειδοποίηση που απευθύνει η ειδικός.

Συνεπώς, οι προκλήσεις και οι κίνδυνοι για λήψη αναξιόπιστων πληροφοριών είναι σημαντικά υψηλοί. «Δεν είναι όλες οι ιστοσελίδες έγκυρες και με επιστημονικά τεκμηριωμένες πηγές, με αποτέλεσμα τη διάδοση ψευδών ή μη επιστημονικά ορθών πληροφοριών οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε λήψη λανθασμένων αποφάσεων υγείας», διευκρινίζει η Σταματούλα Τσικρικά.

Και συνεχίζει: «Δεν είναι λίγες οι φορές που οι χρήστες, βασιζόμενοι σε πληροφορίες από το Διαδίκτυο, προσπαθούν να διαγνώσουν και να θεραπεύσουν τον εαυτό τους, γεγονός που μπορεί να καθυστερήσει τη σωστή ιατρική παρέμβαση. Ετσι λοιπόν, οι ασθενείς συμβουλεύονται τον γιατρό του Ιντερνετ και προβαίνουν σε λήψη εισπνεόμενων φαρμάκων χωρίς ιατρική καθοδήγηση ή με βάση πληροφορίες από αμφίβολες ιστοσελίδες. Λάθος δόσεις ή ακατάλληλοι τύποι φαρμάκων μπορούν να επιδεινώσουν την αναπνευστική κατάσταση του ασθενούς, να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες ή ακόμη και να οδηγήσουν σε σοβαρές κρίσεις άσθματος ή ΧΑΠ και ο ασθενής να καταλήξει στο νοσοκομείο».

Καθίσταται συνεπακόλουθα σαφές, όπως η ίδια σημειώνει, ότι καμία διαδικτυακή πληροφορία δεν μπορεί να αντικαταστήσει την κλινική εξέταση και τη διαπροσωπική εκτίμηση από έναν εξειδικευμένο ιατρό. «Η φυσική εξέταση, η αξιολόγηση των συμπτωμάτων και οι διαγνωστικές εξετάσεις είναι απαραίτητες για τη σωστή διάγνωση και θεραπεία. Η αναπνευστική υγεία απαιτεί εξατομικευμένη προσέγγιση που δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσω γενικών οδηγιών στο Διαδίκτυο. Το Ιντερνετ είναι ένα πολύτιμο εργαλείο ενημέρωσης, αρκεί να χρησιμοποιείται με κρίση και σύνεση».

Τι ισχύει στην Ελλάδα

Οι Ελληνες έχουν κάνει συνήθεια να… σερφάρουν στο Διαδίκτυο για θέματα υγεία, όπως αποκαλύπτουν τα τελευταία στοιχεία της έκθεσης της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) με τίτλο «Ερευνα Χρήσης Τεχνολογιών Πληροφόρησης και Επικοινωνίας από Νοικοκυριά και Ατομα 2024».

Μάλιστα, όπως προκύπτει από τα ίδια δεδομένα, εκείνη η δραστηριότητα που κατέγραψε τη μεγαλύτερη αύξηση είναι η αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με την υγεία (+11,8%). Αρκεί κανείς να αναλογιστεί ότι το 78,5% των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές υπηρεσίες που αφορούν την Υγεία με τη συντριπτική πλειοψηφία (69,1%) να αναζητεί πληροφορίες σχετικά με ασθένειες, διατροφή, κακώσεις, τραύματα, παράγοντες που βελτιώνουν την υγεία κ.λπ. Παράλληλα όμως φαίνεται να αξιοποιούνται ολοένα και περισσότερο χρήσιμα ψηφιακά εργαλεία, όπως είναι το κλείσιμο ραντεβού online, μέσω ιστοσελίδας ή εφαρμογής, με ιατρό (νοσοκομείου, Κέντρου Υγείας ή ιδιώτη), αλλά και η λήψη συνταγής ή ιατρικής συμβουλής, αντί επίσκεψης.