Ανατολική Ασπίδα: «Εδώ συναντιούνται δύο διαφορετικοί κόσμοι»

06:51 20/1/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Φτάνοντας στη Βαρσοβία, τα σημάδια της πρόσφατης ιστορίας της χώρας είναι εμφανή.

Φαρδιά μπουλβάρ, σειρές γκρίζων πολυκατοικιών με διαμερίσματα της εποχής του κομμουνισμού συνυπάρχουν με ψηλά κτίρια, ουρανοξύστες και μοντέρνες εγκαταστάσεις με γυάλινες προσόψεις, αλλά και επιβλητικές κατασκευές της εποχής του Στάλιν.

Είναι Τετάρτη πρωί και εξήντα ευρωπαίοι ανταποκριτές φτάνουμε από τις Βρυξέλλες στο πλαίσιο της τριήμερης επίσκεψης, που διοργάνωσε η έχουσα την προεδρία της ΕΕ Πολωνία.

Το πρόγραμμα

ξεκινά «δυνατά» με πρώτο σταθμό την έδρα του πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ, ένα κτίριο που χτίστηκε το 1900, όταν η Πολωνία ήταν «επαρχία» της ρωσικής αυτοκρατορίας, όπου βρισκόταν σε εξέλιξη συνάντηση του πολωνού πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ με τον ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Με αυστηρά μηνύματα από την πλευρά του Τουσκ προς τη Ρωσία, την οποία κατηγόρησε ότι «σχεδιάζει ενέργειες αεροπορικής τρομοκρατίας, όχι μόνο εναντίον της Πολωνίας αλλά και εναντίον αεροπορικών εταιρειών σε όλο τον κόσμο», αλλά και από την πλευρά του Ζελένσκι σχετικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας που επιδιώκει να εξασφαλίσει μετά το τέλος του πολέμου.

Εκεί, στο ίδιο κτίριο της έδρας του πολωνού ηγέτη, ο υπουργός Αμυνας της χώρας Βλαντίσλαφ Κοσνιάκ Καμίτς μάς «μετέφερε» τη βαθιά ανησυχία της Πολωνίας για την επιθετικότητα που βιώνει μέσω της εργαλειοποίησης των μεταναστών από τη Λευκορωσία, αλλά και για την ανάγκη αύξησης των αμυντικών δαπανών στην Ευρώπη.

Η Πολωνία, άλλωστε, δεν θωρακίζεται μόνο έναντι των υβριδικών απειλών, αλλά έχει ξεκινήσει ένα «έργο πολέμου», την επονομαζόμενη «Ανατολική Ασπίδα», ύψους 2,5 δισ. ευρώ, με στόχο την οχύρωσή της έναντι πιθανής ρωσικής επίθεσης από τα ανατολικά της σύνορα.

Εκεί, στα σύνορα της Πολωνίας με τη Λευκορωσία και συγκεκριμένα στη συνοριακή διέλευση Połowce-Pieszczatka, βιώσαμε ιδίοις όμμασι την υπαρξιακή ανησυχία που αισθάνονται οι ανατολικοκεντρικές χώρες της ΕΕ έναντι της Ρωσίας.

Αφήνοντας πίσω τη Βαρσοβία, Πέμπτη πρωί, και έπειτα από 3½ ώρες οδικώς, σε μια διαδρομή όπου το τοπίο κυριαρχείται από πυκνά δάση, που εναλλάσσονται με μικρές και μεγαλύτερες κοιλάδες με χωριά, όπου τα τυπικά ξύλινα σπίτια της Ανατολικής Πολωνίας θυμίζουν ρωσικές ντάτσες, το σκηνικό έχει αλλάξει άρδην.

Αλλωστε, για λόγους ασφαλείας οι οργανωτές της επίσκεψης κράτησαν «μυστικό» τον προορισμό μας, ενώ καθώς φτάναμε μας συνέστησαν να βάλουμε τα κινητά μας σε λειτουργία πτήσης.

Το απόκοσμο τοπίο της κλειστής και οχυρωμένης πλέον διέλευσης, συμπληρώνεται από την εικόνα μεγάλων τσιμεντένιων οδοφραγμάτων όγκου 1,7 μετρικών τόνων το καθένα, πυκνού συρματοπλέγματος και ενός γκρίζου φράχτη ύψους πέντε μέτρων, που επεκτείνεται συνολικά σε 186 χιλιόμετρα.

Μπροστά του στέκονται παρατεταμένοι πολωνοί στρατιώτες (συνολικά 6.000, που αναμένεται να αυξηθούν σε 17.000) με σταθερά στραμμένα τα μάτια προς το πυκνό δάσος στην αντίθετη πλευρά, όπου σε ένα μέτρο από τον φράχτη ξεκινά το έδαφος της Λευκορωσίας. «Εδώ συναντιούνται δύο διαφορετικοί κόσμοι» είπε ο υφυπουργός Εσωτερικών Υποθέσεων Μάτσεϊ Ντούρστσικ.

Η μαζική εργαλειοποίηση των μεταναστών το 2021 από τον Λουκασένκο οδήγησε στην κατασκευή «ολοκληρωμένων συνοριακών υποδομών» με βασικό στοιχείο τον φράχτη κόστους 500 εκατ. ευρώ για την αποτροπή των μεταναστών.

Το 2024 περίπου 30.000 άνθρωποι προσπάθησαν να περάσουν τα σύνορα, οι περισσότεροι άνδρες προερχόμενοι από χώρες όπως το Αφγανιστάν, τη Σομαλία, την Υεμένη κ.λπ., που κατά τους στρατιωτικούς αξιωματούχους, οι οποίοι μας ενημέρωσαν, φτάνουν στα σύνορα με την ενορχήστρωση της Λευκορωσίας.

Μάλιστα ο πολωνός υφυπουργός Εσωτερικών δεν απέκλεισε το σενάριο αυξημένης ροής γύρω από τις επικείμενες προεδρικές εκλογές στη Λευκορωσία. Μέχρι το 2028 η θωράκιση της Πολωνίας προς τα ανατολικά θα ενισχυθεί περαιτέρω με την κατασκευή της «Ανατολικής Ασπίδας», με στόχο την αποτροπή στρατιωτικής εισβολής από τη Ρωσία, η οποία θα αναπτυχθεί στα 500 από τα 800 χιλιόμετρα των συνόρων της Πολωνίας με τη Λευκορωσία και τη Ρωσία στο Καλίνινγκραντ.