Άσαντ: Στο φως το μυστικό εργαστήριο χημικών του στη Συρία – Βίντεο μέσα από τις δαιδαλώδεις εγκαταστάσεις

19:26 3/1/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Οι άνθρωποι στο προάστιο Jaramana της Δαμασκού πάντα πίστευαν πως κάτι περίεργο συνέβαινε στις εγκαταστάσεις κρατικής ασφάλειας που βρίσκονταν κοντά τους.

Όντας περιφραγμένο και αυστηρά φρουρούμενο, το κυβερνητικό συγκρότημα αποτελούσε απαγορευμένη περιοχή για όλους πλην των δυνάμεων του καθεστώτος.

Έτσι, όταν οι τζιχαντιστές ανέτρεψαν τον πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ τον Δεκέμβριο, οι ντόπιοι έσπευσαν να δουν τι ακριβώς βρισκόταν σε αυτήν τη μυστηριώδη τοποθεσία, περιγράφει το CNN

Στο εσωτερικό, βρήκαν κάτι που φαίνεται να είναι μυστικό εργαστήριο

γεμάτο δυνητικά τοξικές ουσίες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή παράνομων ναρκωτικών ή χημικών όπλων, καθώς και κάτι που φαινόταν να είναι εργαστήριο εκρηκτικών.

Τοξικά υλικά

Επισκεπτόμενο τον χώρο τον περασμένο μήνα μαζί με τη Συριακή Πολιτική Άμυνα, την εθελοντική μη κυβερνητική οργάνωση γνωστή και ως Λευκά Κράνη, το CNN είδε από πρώτο χέρι τους ανιχνευτές χημικών παραγόντων της ειδικής ομάδας για επικίνδυνα υλικά ν’ αναβοσβήνουν επανειλημμένα, υποδεικνύοντας την παρουσία τοξικών υλικών.

Το CNN μοιράστηκε φωτογραφίες και βίντεο της εγκατάστασης με ανεξάρτητους ειδικούς. Εκείνοι ήταν κατηγορηματικοί ως προς τα συμπεράσματά τους: επρόκειτο για χημικό εργαστήριο, που πιθανότατα χρησιμοποιήθηκε για έρευνα και όχι για παραγωγή.

Τα Λευκά Κράνη και οι ειδικοί προσέθεσαν πως χρειαζόταν περαιτέρω έρευνα για να διαπιστωθεί τι ακριβώς συνέβαινε εντός των «τειχών» αυτής της δαιδαλώδους εγκατάστασης. Αυτό περιλαμβάνει εξειδικευμένες δοκιμές δειγμάτων κι ενδελεχή επιθεώρηση της τοποθεσίας και των εγγράφων που βρέθηκαν.

Το καθεστώς Άσαντ κατηγορήθηκε από τις ΗΠΑ και άλλους για συμμετοχή στην παράνομη κατασκευή και διακίνηση ναρκωτικών. Ένα βίντεο που φέρεται να δείχνει αποδεικτικά στοιχεία για μια μεγάλης κλίμακας παραγωγή του εξαιρετικά εθιστικού ναρκωτικού captagon, εμφανίστηκε μετά από την κατάρρευση του καθεστώτος.

Την ίδια στιγμή, ειδικοί και διεθνείς ομάδες παρακολούθησης έχουν πει εδώ και καιρό πως η πρώην κυβέρνηση είχε χρησιμοποιήσει χημικούς παράγοντες σε επιθέσεις εναντίον του λαού της και κατασκεύαζε χημικά όπλα παρά την υπογραφή συνθήκης που τα απαγορεύει.

Σαρίν

Ο ΟΗΕ είπε πως υπάρχουν «σαφείς και πειστικές αποδείξεις» πως ο νευρικός παράγοντας σαρίν χρησιμοποιήθηκε στη Συρία το 2013.

Ο Farouq Habib, αναπληρωτής γενικός διευθυντής των Λευκών Κρανών, είπε στο CNN πως πιστεύει ότι η συγκεκριμένη εγκατάσταση ήταν ένα ερευνητικό εργαστήριο συνδεδεμένο με τα προγράμματα χημικών όπλων του καθεστώτος Άσαντ – αν και η ειδική ομάδα είπε πως δεν μπορούσε να το επιβεβαιώσει μέχρι να γίνουν πιο εξειδικευμένες δοκιμές.

«Το καθεστώς ισχυρίστηκε πριν από πολλά χρόνια πως είχε εγκαταλείψει όλα τα χημικά όπλα του, αλλά ξέραμε πως συνέχιζε να τα χρησιμοποιεί», είπε στο CNN, ξεφυλλίζοντας έγγραφα που βρέθηκαν επί τόπου.

«Αλλά είναι και συγκλονιστικό το γεγονός ότι ο καθεστώς χρησιμοποίησε όλα αυτά τα κυβερνητικά κτήρια ως εγκαταστάσεις πολλαπλών χρήσεων», είπε, και συμπλήρωσε πως, ενώ ο εν λόγω χώρος στη Δαμασκό ήταν επισήμως κτήριο της Κρατικής Ασφάλειας, εντός του υπήρχαν εργαστήρια, χημικά υλικά, αυτοσχέδιοι εκρηκτικοί μηχανισμοί και ένα μικρό εργοστάσιο οβίδων όλμων.

Ο Χαμπίμπ είπε πως μαζί με τα δείγματα που συνέλεξε η ειδική ομάδα στον χώρο, τα έγγραφα που βρέθηκαν εκεί θα παράσχουν περαιτέρω πληροφορίες για το τι συνέβαινε στο εργαστήριο.

Ο Farouq Habib (δεξιά) μιλά στην ειδική ομάδα πριν από την έναρξη της αποστολής. Ivana Kottasová/CNN

Αρκετά έγγραφα που είδε το CNN στην τοποθεσία περιστρέφονταν γύρω από τον χειρισμό τοξικών υλικών, ενώ ένα εξ αυτών, το οποίο δεν έχει επαληθευτεί, υποδηλώνει πως υπήρχε επικοινωνία μεταξύ της διοίκησης της εγκατάστασης και του ρωσικού στρατού.

Οι ανιχνευτές της ειδικής ομάδας -οι οποίοι θα μπορούσαν να δώσουν ψευδώς θετικές μετρήσεις- επεσήμαιναν την παρουσία τοξικών βιομηχανικών χημικών ουσιών· για παράδειγμα χλωρίου, αμμωνίας και λεβισίτη (σ.σ. ένας παράγοντας που δημιουργεί φουσκάλες).

Αυτοσχέδια όπλα

Σε άλλο σημείο του εκτεταμένου συγκροτήματος που αποτελείτο από πολλά πολυώροφα κτήρια με υπόγεια και μικρότερες κατασκευές εργαστηρίων και γραφείων, καθώς και κάτι που φαινόταν να είναι κοιτώνας για το προσωπικό που στάθμευε εκεί, το CNN είδε σημάδια όπως κατασκευάζονταν αυτοσχέδια όπλα, συμπεριλαμβανομένων των λεγόμενων «βομβών-βαρελιών». Υπήρχε ένα εργαστήριο τήξης με σωρούς βλημάτων, εξαρτήματα βομβών σωλήνων, κιβώτια C-4 και στοίβες οβίδων όλμων και αντιαρματικών σωλήνων από τους οποίους είχαν αφαιρέσει τις ρουκέτες.

Ο Hamish de Bretton-Gordon, ειδικός σε θέματα χημικών όπλων και βιοασφάλειας, είπε πως η τοποθεσία δεν έμοιαζε με μονάδα παραγωγής χημικών όπλων για χονδρική πώληση -κάτι για το οποίο, όπως είπε, κατηγόρησαν τη Συρία-, αλλά περισσότερο με ερευνητικό χώρο.

Η αφαίρεση εκρηκτικών από όλμους και η αντικατάστασή τους με χημικά είναι ένας συνηθισμένος τρόπος κατασκευής ενός χημικού όπλου, σύμφωνα με τον de Bretton-Gordon, πρώην υψηλόβαθμο αξιωματούχο τόσο του Ηνωμένου Βασιλείου και του ΝΑΤΟ, με ειδίκευση στα πυρηνικά, τα βιολογικά και τα χημικά όπλα.

Επικίνδυνη αποστολή

Τα Λευκά Κράνη κλήθηκαν από τον τοπικό ηγέτη των Δρούζων, ο οποίος είπε πως ένας φαρμακοποιός από την κοινότητα σήμανε συναγερμό σχετικά με τα δυνητικά τοξικά υλικά που ήταν αποθηκευμένα στις εγκαταστάσεις στο προάστιο Jaramana.

Όπως πολλά άλλα κυβερνητικά κτήρια, λεηλατήθηκε μετά από την αποχώρηση των καθεστωτικών δυνάμεων. Τα παράθυρα έσπασαν και τα ηλεκτρικά καλώδια και οτιδήποτε άλλο είχε αξία, αφαιρέθηκαν.

Ο ηγέτης των Δρούζων είπε στο CNN πως το κύριο μέλημά του ήταν να κάνει κάτι για να μην υπάρχει κίνδυνος για την υγεία των ντόπιων, καθώς και για την αποτροπή τυχόν παράνομων δραστηριοτήτων.

Υπάρχουν ανησυχίες πως τα ύποπτα αποθέματα επικίνδυνων χημικών όπλων της Συρίας, που θεωρούνται παράνομα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, θα πέσουν σε λάθος χέρια, εξ ου και η εσπευσμένη έλευση των Λευκών Κρανών στη χώρα στην προσπάθειά τους να εντοπίσουν και να αδειάσουν τέτοιου είδους τοποθεσίες.

Ο Χαμπίμπ είπε στο CNN πως τα Λευκά Κράνη είχαν επικεντρωθεί στην εύρεση μυστικών φυλακών όπου το καθεστώς Άσαντ κρατούσε και βασάνιζε ακτιβιστές της αντιπολίτευσης όταν ήλθαν σε επαφή με τους ενδιαφερόμενους κατοίκους.

«Δεχόμασταν τακτικά κλήσεις από τους κατοίκους αυτής της γειτονιάς. Νιώθουν πολύ φοβισμένοι και ανήσυχοι. Θέλουν να απαλλαγούν το συντομότερο δυνατό από αυτά τα υλικά», είπε.

Αλλά η ασφάλεια της τοποθεσίας και των χημικών που περιέχει είναι μια εξαιρετικά επικίνδυνη αποστολή. Οι εθελοντές ήσαν ντυμένοι με προστατευτικό εξοπλισμό απ’ την κορφή ως τα νύχια. Όμως, με το θρυμματισμένο γυαλί να καλύπτει το πάτωμα του κτηρίου, έπρεπε να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί, καθώς ακόμη κι ένα μικρό σκίσιμο στην ειδική στολή θα μπορούσε ν’ αποβεί μοιραίο.

Η εγκατάσταση περιελάμβανε κάτι που φαινόταν να είναι ένα αυτοσχέδιο εργαστήριο όπλων. Ivana Kottasová/CNN

Οι εθελοντές των Λευκών Κρανών έχουν εκπαιδευτεί για τέτοιου είδους αποστολές. Αρκετά από τα μέλη της ομάδα που επιθεώρησε αυτήν την τοποθεσία στη Δαμασκό έχουν μετάσχει και σε αποστολές γύρω από χημικές επιθέσεις εναντίον αμάχων, συχνά με τεράστιο προσωπικό κίνδυνο, καθώς η ομάδα διωκόταν συστηματικά από το καθεστώς Άσαντ, σημειώνει το CNN.