Μποϊκοτάζ από την πρώην Γιουγκοσλαβία

22:39 3/2/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, Σερβία, Βόρεια Μακεδονία και Σλοβενία συμμετείχαν σε μποϊκοτάζ κατά των υψηλών τιμών, το οποίο είχε ξεκινήσει στην Κροατία, όπου επιτεύχθηκαν μειώσεις τιμών σε εμπορικές αλυσίδες και η κυβέρνηση προώθησε μια λίστα προϊόντων με ανώτατα όρια τιμών.

Η επίδραση του μποϊκοτάζ στην Κροατία ήταν έντονη, καθώς ο τζίρος των εμπορικών καταστημάτων μειώθηκε κατά 53%, σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα. Ως απάντηση, η κυβέρνηση υιοθέτησε μια λίστα 70 προϊόντων

με περιορισμένες τιμές, ενώ μεγάλες αλυσίδες όπως οι Konzum και Kaufland ανακοίνωσαν μειώσεις τιμών σε πάνω από 1.000 προϊόντα. Μπαράζ κινητοποιήσεων σε όλη την πρώην Γιουγκοσλαβία.

Την περασμένη Παρασκευή, οι πολίτες ξανακινητοποιήθηκαν με μια νέα ημέρα μποϊκοτάζ, αυτή τη φορά πιο ευρεία, επηρεάζοντας όχι μόνο το λιανικό εμπόριο, αλλά και άλλους τομείς. Παρότι η μείωση των αγορών ήταν μικρότερη σε σχέση με την πρώτη διαμαρτυρία, με 42% λιγότερο τζίρο μέχρι τις 15.00, αυτή η κινητοποίηση ξαναβάζει το πρόβλημα των υψηλών τιμών στη δημόσια ατζέντα. Σύλλογοι καταναλωτών, συνδικάτα και αντιπολιτευόμενα κόμματα υποστήριξαν το μποϊκοτάζ σε μια χώρα με έναν από τους υψηλότερους πληθωρισμούς στην Ευρωπαϊκή Ενωση (4,5% τον Δεκέμβριο του 2024, σύμφωνα με την Eurostat), και όπου ένα λίτρο γάλα κοστίζει 1,5 ευρώ, ενώ ο μέσος μισθός είναι 1.300 ευρώ. Ο Γιοσίπ Κέλεμεν, πρόεδρος της ένωσης Hola Inspector, που προώθησε την πρωτοβουλία, εξήγησε ότι στόχος είναι να πιεστεί το κράτος να εκπληρώσει τον ρόλο του στην εποπτεία των προμηθευτών, να ερευνήσει πιθανά καρτέλ, να ρυθμίσει τα εμπορικά περιθώρια και να εγγυηθεί την εφαρμογή των νόμων προστασίας των καταναλωτών. «Το ίδιο πακέτο καφέ, το ίδιο προϊόν, στην Κροατία κοστίζει 6,49 ευρώ, ενώ στη Σλοβενία η κανονική τιμή του, όχι σε προσφορά, είναι 2,99 ευρώ», εξήγησε ο Κέλεμεν στην ιστοσελίδα Tportal.

Στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, το μποϊκοτάζ προωθήθηκε μέσω των κοινωνικών δικτύων. Πολλοί πολίτες έχουν εκφράσει στα τοπικά μέσα ενημέρωσης την αγανάκτησή τους για τις υψηλές τιμές, σημειώνοντας ότι, παρ’ όλο που ο μέσος μισθός είναι περίπου 700 ευρώ, τα βασικά προϊόντα κοστίζουν περισσότερο από ό,τι στη Γερμανία. Στη Βόρεια Μακεδονία, αρκετά σουπερμάρκετ και καταστήματα στα Σκόπια ήταν σχεδόν άδεια. Σύμφωνα με την πλατφόρμα ερευνητικής δημοσιογραφίας 360 Degrees, κάποια τρόφιμα τον Ιανουάριο του 2025 κόστιζαν πάνω από 50% περισσότερο σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2022. Εν τω μεταξύ, οι μισθοί και οι συντάξεις παραμένουν χαμηλοί: το 2024, ο κατώτατος μισθός ήταν 360 ευρώ και ο μέσος κυμαίνεται γύρω από τα 690 ευρώ. Η πλειονότητα των συντάξεων είναι μεταξύ 260 και 320 ευρώ τον μήνα. Στο Μαυροβούνιο, η οργάνωση Alternativa Montenegro ηγήθηκε της πρόσκλησης, καταγγέλλοντας ότι ο πληθωρισμός έχει καταναλώσει όλες τις αυξήσεις μισθών.