Εκοψαν τις ΗΠΑ σε δύο κομμάτια

16:39 22/1/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Ο Τραμπ μετέχει σε τρεις τουλάχιστον σχολές στις διεθνείς σχέσεις. Στη σχολή του ρυθμιστικού ρόλου των ΗΠΑ σε όλη την υφήλιο, σε εκείνη η οποία θέτει προτεραιότητες, όπως είναι αυτή της Κίνας, και στη σχολή των απομονωτιστών που προτιμούν να μην εμπλέκονται στις διεθνείς εξελίξεις. Από τους επίλεκτους του Τραμπ, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο ανήκει στην πρώτη σχολή, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Μάικ Ουόλτς στη δεύτερη και ο Πίτερ Χέγκσεθ στην τρίτη.

Στην προηγούμενη θητεία του το 2017, ο Τραμπ ξόδεψε μεγάλο

μέρος του πολιτικού του κεφαλαίου προσπαθώντας να καταργήσει την ιατρική ασφάλιση του Ομπάμα, χωρίς να τα καταφέρει. Η αντίθεση των Ρεπουμπλικανών στο κράτος πρόνοιας εκδηλώνεται με ακραία πρόσδεση στη φιλελεύθερη οικονομία. Στη νέα του θητεία, ο Τραμπ, εκτός από την έξωση των μεταναστών, θα προσπαθήσει να αναιρέσει τους φιλικούς για το φυσικό περιβάλλον νόμους του Τζο Μπάιντεν και θα διευκολύνει τις εταιρείες οι οποίες αναζητούν ενεργειακούς πόρους. Ομως η υπόσχεση του Τραμπ για την αναζήτηση τέτοιων πόρων (οι ΗΠΑ ήδη προηγούνται στον κόσμο) θα βρει αντίθετους τους ιδιώτες παραγωγούς που περιμένουν την τιμή του πετρελαίου να ανέβει για να αυξήσουν την εξόρυξη.

Το μερίδιο των ΗΠΑ από το διεθνές ακαθάριστο προϊόν είναι 26% και με τους συμμάχους τους, το 2024, ήταν το 58%. Είναι φανερό ότι οι αντίπαλοι της Δύσης υστερούν πολύ στον οικονομικό τομέα.

Ομως οι οπαδοί του Τραμπ κάθε άλλο παρά ενιαία δύναμη αποτελούν. Τρεις είναι οι ευδιάκριτες κατηγορίες, με κάποιες αλληλοκαλύψεις ανάμεσά τους: 1) Οι κλασικοί συντηρητικοί του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. 2) Οι οπαδοί του MAGA (Make America Great Again) που θέλουν τις ΗΠΑ πρώτες στον κόσμο. 3) Οι τεχνοκράτες από τη Silicon Valley που περιλαμβάνουν και τους μεγάλους κεφαλαιούχους.

Η επαγγελία του Τραμπ ότι θα θεσπίσει δασμούς κατά των εισαγόμενων προϊόντων, ιδιαίτερα της Κίνας και του Μεξικού, θυμίζει στους ιστορικούς τον δασμό Smoot – Hawley του 1930, ο οποίος έβλαψε τόσο πολύ το αμερικανικό εμπόριο ώστε έκτοτε οι νομοθέτες προσπάθησαν να αποφύγουν την επανάληψή του. Η Κομισιόν σκέφτεται το ενδεχόμενο της αγοράς περισσότερων αμερικανικών προϊόντων για να αποτρέψει την επιβολή αμερικανικών δασμών στα ευρωπαϊκά εισαγόμενα προϊόντα.

Υπάρχει ήδη η πρόβλεψη ότι η αύξηση 10% ενός δασμού θα μειώσει κατά 1% την αμερικανική ανάπτυξη. Παρά την πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών στο Κογκρέσο, υπάρχουν πολλοί ανάμεσά τους που δεν υποστηρίζουν ένα μέτρο το οποίο μπορεί να αποτελέσει πλήγμα κατά του εμπορίου. Παρά τη φαινομενική παντοδυναμία του Τραμπ, δεν μπορεί να αποκλειστεί η αντιπολίτευση μέσα στο ίδιο του το κόμμα εφόσον προκαλέσει τα συμφέροντα των μελών του.

Οπως είδαμε, δεν είναι όλοι οι Ρεπουμπλικανοί ρηξικέλευθοι καπιταλιστές, αλλά υπάρχουν ανάμεσά τους και συντηρητικοί νοικοκύρηδες. Στο Κογκρέσο βρίσκονται πολλοί που θα προβάλουν αντιρρήσεις στις υπερβολικές φορολογικές απαλλαγές του Τραμπ, αφού το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ αποτελεί το 123% του ΑΕΠ.

Δεδομένης της ηλικίας του Τραμπ, δεν αποκλείεται να μην ολοκληρώσει τη θητεία του. Στην αντιπροεδρία βρίσκεται ο Βανς, ο οποίος αργά ή γρήγορα θα επιδιώξει το μεγάλο αξίωμα. Ο Βανς διατηρεί τον λαϊκισμό του κόμματος ως αυτοδημιούργητο φτωχόπαιδο και αντιπαθεί τους πλουτοκράτες – τεχνοκράτες οπαδούς του αρχηγού.

Ο Βανς δεν ξεκόλλησε από το πλευρό του Τραμπ πριν και μετά την ομιλία του στην ορκωμοσία τους. Κατά τη διάρκεια του παραληρήματος Τραμπ πεταγόταν σαν ελατήριο και χειροκροτούσε μαζί με το όρθιο κοινό. Βέβαια, όσα είπε ο Τραμπ ήταν αυτά που ήθελαν να ακούσουν οι παρόντες, αλλά έκοψαν τις ΗΠΑ σε δύο κομμάτια. Ο διχασμός αυτός ίσως κρατήσει και μετά το τέλος της θητείας του.

Ο Θάνος Μ. Βερέμης είναι επίτιμος καθηγητής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών