«Ένα θέατρο που θα μπορούσε να είναι κόσμημα για την πόλη»: Η ιστορία του μοσχοβίτικου Μπολσόι

21:48 18/1/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Η ιστορία του θεάτρου Μπολσόι χρονολογείται από το 1776 (τα εγκαίνιά πραγματοποιήθηκαν στις 30 Δεκεμβρίου), όταν η αυτοκράτειρα Αικατερίνη Β’ χορήγησε στον πρίγκιπα Πιοτρ Ουρούσοφ άδεια για την έναρξη θεατρικών παραστάσεων στη Ρωσία. Μέχρι πρότινος το ιδιωτικό θέατρο και το πρώτο του όνομα ήταν Πετρόφσκι.

Το 1805, το κτίριο καταστράφηκε από πυρκαγιά και δέκα χρόνια αργότερα αποφασίστηκε η ανοικοδόμησή του. Επικεφαλής του έργου ήταν

ο Ιταλο-Ρώσος νεοκλασικός αρχιτέκτονας Τζόσεφ Μποβ, ο οποίος ασχολήθηκε με την ανοικοδόμηση της Μόσχας μετά την πυρκαγιά του 1812.

Εκπλήρωσε επακριβώς την αρχική επιθυμία της Αικατερίνης Β’ – να χτίσει ένα θέατρο «με τέτοια εξωτερική διακόσμηση που θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως κόσμημα για την πόλη». Το κτίριο ήταν πολύ μεγαλύτερο από την προηγούμενη κατασκευή και έλαβε επάξια το όνομα θέατρο Μπολσόι Πετρόφσκι.

«Απόλλωνας και Μούσες»

Ωστόσο, το 1853, το θέατρο κάηκε ξανά. Αυτή τη φορά, καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς: έμειναν μόνο οι κίονες. Υπεύθυνος για την αποκατάστασή του αποφασίστηκε να είναι ο Αλμπέρτο Κάβος, αρχιτέκτονας των αυτοκρατορικών θεάτρων, ο οποίος έδωσε στο κτίριο μια μοντέρνα εμφάνιση και διακόσμησε την αίθουσα «με το γούστο της Αναγέννησης, αναμεμειγμένο με το βυζαντινό ύφος».

Ο Απόλλωνας πλέον δέσποζε πάνω από την στοά του θεάτρου, ενώ ο καλλιτέχνης Αλεξέι Τίτοβ ζωγράφισε την οροφή της αίθουσας με θέμα «Απόλλωνας και Μούσες». Τα εγκαίνια του ανανεωμένου πια θεάτρου πραγματοποιήθηκαν στις 20 Μαΐου 1856 και παρευρέθηκε προσωπικά ο τσάρος Αλέξανδρος Β’.

Η ζωή του θεάτρου συνδέεται με τα πιο διάσημα ονόματα της μουσικής και του μπαλέτου. Η Φελισίτα Γκάλεν – Σορ, η πρώτη γυναίκα χορογράφος στη Ρωσία, εργάστηκε εκεί, ο Μάριους Πετίπα ανέβασε το μπαλέτο «Δον Κιχώτης» ειδικά για τα Μπολσόι, ενώ ο Πιοτρ Τσαϊκόφσκι έγινε ο κύριος συνθέτης για πολλά χρόνια.

Φωτογραφία: Wikimedia Commons

Στη Μόσχα πραγματοποιήθηκαν οι πρεμιέρες του μπαλέτου «Λίμνη των κύκνων» του Τσαϊκόφσκι, της πρώτης όπερας του μαέστρου «Voyevoda» και του «Ευγένιου Ονέγκιν». Εκεί, για πρώτη φορά, έκανε το ντεμπούτο του ο Φιόντορ Σαλιάπιν και ο συνθέτης Σεργκέι Ραχμάνινοφ ήταν επικεφαλής του μουσικού τμήματος στις αρχές του 20ού αιώνα.

Σοβιετικά χρόνια

Μετά την επανάσταση, το θέατρο έχασε το αυτοκρατορικό του πρόσημο: ήθελαν να το κλείσουν ως απομεινάρι του αστικού παρελθόντος. Αλλά αυτή η ιδέα λησμονήθηκε γρήγορα, και το ίδιο το Μπολσόι έγινε το κύριο θέατρο όχι μόνο της πρωτεύουσας, αλλά ολόκληρης της χώρας – άλλωστε, από τη σκηνή του θεάτρου Μπολσόι διακηρύχθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 1922 ο σχηματισμός της ΕΣΣΔ.

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το θέατρο συνέχισε να λειτουργεί στη Σαμάρα: εκεί πραγματοποιήθηκε η πρώτη παράσταση της «Συμφωνίας του Λένινγκραντ» του Ντμίτρι Σοστακόβιτς από την Oρχήστρα Μπολσόι στο τοπικό πολιτιστικό κέντρο.

Τραγουδιστές της όπερας Sadko του Νικολάι Ρίμσκι-Κόρσακοφ σε σκηνή από την 1η πράξη της όπερας του Κρατικού Ακαδημαϊκού Θεάτρου Μπολσόι της ΕΣΣΔ | Wikimedia Commons

Κατά τη διάρκεια των σοβιετικών χρόνων, στα αστέρια του θεάτρου περιλαμβάνονταν οι Γκαλίνα Ουλάνοβα, Μάγια Πλισέτσκαγια, Μστισλάβ Ροστροπόβιτς και Γκαλίνα Βισνέφσκαγια, Γιελένα Ομπράζτσοβα, Ζουράμπ Σοτκιλάβα, Εκατερίνα Μαξίμοβα και Βλάντιμιρ Βασίλιεφ. Το 1956, το θέατρο Μπολσόι έκανε περιοδεία στο Λονδίνο – η «Λίμνη των Κύκνων» του είχε τέτοια επιτυχία που ο θίασος άρχισε να έχει το παρατσούκλι «Μπαλέτο Μπολσόι». Για πάνω από τριάντα χρόνια, ο θίασος μπαλέτου είχε επικεφαλής τον Γιούρι Γκριγκόροβιτς: είναι ο συγγραφέας των πιο διάσημων παραγωγών του κύριου θεάτρου της χώρας, από τον «Καρυοθραύστη» και τον «Σπάρτακο» μέχρι τον «Ιβάν τον Τρομερό».

Ο νέος αιώνας έφερε πολλές αλλαγές στο θέατρο: Στη δεκαετία του 2000, υπέστη μια πλήρη αναδιαμόρφωση και νέα αστέρια εμφανίστηκαν στον θίασό του – όπως η Ντινάρα Αλίεβα, ο Ιγκόρ Τσβίρκο, η Σβετλάνα Ζαχάροβα, η Εκατερίνα Κρισάνοβα, ο Ντενίς Ρόντκιν και η Ελιζαβέτα Κοκόρεβα.

«Το Μπολσόι εξακολουθεί να παραμένει ακόμη και σήμερα] ένας από τους κύριους πόλους έλξης στη Μόσχα» σημειώνει η δημοσιογράφος Anna Popova σε άρθρο της στο Russia Beyond.

*Με πληροφορίες από: Russia Beyond | Bridgetomoscow