Η Ευρωπαϊκή Ενωση στην εποχή Μπάιντεν

22:22 25/1/2021 - Πηγή: Τα Νεα

Ολόκληρος ο κόσμος έχει στραμμένη την προσοχή του στη νέα αμερικανική διακυβέρνηση που άρχισε με την ορκωμοσία του νέου προέδρου στις 20 Ιανουαρίου. Οι προσδοκίες για την αποκατάσταση της διεθνούς συνεργασίας και για την ενίσχυση του παγκόσμιου ηγετικού ρόλου των ΗΠΑ είναι πολλές. Ιδιαίτερα στην Ευρώπη, και πιο συγκεκριμένα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όλοι οι ηγέτες δεν έκρυψαν την ανακούφισή τους για την εκλογή του προέδρου Μπάιντεν μετά

την ταραγμένη περίοδο της διακυβέρνησης του προέδρου Τραμπ.

Στη νέα εποχή, που άρχισε με την εγκατάσταση του νέου προέδρου στον Λευκό Οίκο, αναμένεται να υπάρξει μια ειλικρινής συνεργασία μεταξύ των χωρών που αποτελούν τον δυτικό κόσμο, χωρίς τις δυσκολίες, τις εκπλήξεις και τις παλινωδίες που χαρακτήριζαν την προηγούμενη περίοδο. Παρά το γεγονός ότι το ενδιαφέρον της νέας αμερικανικής ηγεσίας θα είναι προσανατολισμένο στην επούλωση των πληγών και του διχασμού της αμερικανικής κοινωνίας, που έφτασε στο σημείο να απειλήσει την αμερικανική δημοκρατία με την επίθεση στο Καπιτώλιο των οπαδών του απερχόμενου προέδρου, η ομαλοποίηση και η ενδυνάμωση των σχέσεων των ΗΠΑ με την Ευρωπαϊκή Ενωση σε όλα τα επίπεδα θεωρείται βέβαιη.

Η συνεννόηση στις εμπορικές σχέσεις, στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, στη στρατιωτική και πολιτική συνεργασία στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, στην αντιμετώπιση της πανδημίας και σε πολλά άλλα θέματα θεωρείται από τους ευρωπαίους ηγέτες με τη νέα αμερικανική διακυβέρνηση δεδομένη. Το κλίμα αντιπαλότητας έως και εχθρότητας, με ξαφνικές εναλλαγές, που χαρακτήριζε τη στάση του προέδρου Τραμπ απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ενωση και ιδιαίτερα απέναντι στη Γερμανία, όπως όλα δείχνουν, θα αποτελέσει παρελθόν. Αντίθετα, ο κοινός αγώνας για την υπεράσπιση της φιλελεύθερης δημοκρατίας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων θα αποτελέσει τον κανόνα των αμερικανο-ευρωπαϊκών σχέσεων. Αυτή η εξέλιξη θα ενδυναμώσει την Ευρωπαϊκή Ενωση απέναντι στις δεσποτικές ή/και αυταρχικές δημοκρατίες της Ρωσίας, της Κίνας, της Τουρκίας και άλλων χωρών και θα ενισχύσει την προσπάθεια εφαρμογής των κανόνων του κράτους δικαίου ακόμη και σε χώρες-μέλη της ΕΕ, όπως είναι η Πολωνία και η Ουγγαρία.

Από την άλλη πλευρά, η ανασύσταση των στενών πολιτικών και αμυντικών σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού, ιδίως μεταξύ ΗΠΑ και Γερμανίας, θα μπορούσε ενδεχομένως να καθυστερήσει περισσότερο τις αργόσυρτες διαδικασίες αμυντικής αυτονόμησης της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι οποίες θα μπορούσαν να επιταχυνθούν μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ενωση. Βεβαίως, η δημιουργία μιας συμμάχου ενωμένης, πολιτικά και αμυντικά, Ευρώπης θα ήταν προς το συμφέρον και των ΗΠΑ, ιδιαίτερα για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων, περιλαμβανομένης και της κινεζικής οικονομικής διείσδυσης σε παγκόσμια κλίμακα.

Οσον αφορά τον υπόλοιπο κόσμο, η νέα αμερικανική ηγεσία δεν έχει ακόμη δείξει με ποιον συγκεκριμένο τρόπο θα αντιμετωπίσει τα περίπλοκα ζητήματα των σχέσεών της με τη Ρωσία και την Κίνα, ούτε έχει αποσαφηνίσει τη στάση της στα προβλήματα της Μ. Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου, που ενδιαφέρουν περισσότερο άμεσα τη χώρα μας. Ωστόσο, το κλίμα φιλίας και συνεργασίας της κυβέρνησης Μπάιντεν με τη σημερινή ελληνική κυβέρνηση και την ελληνική Ομογένεια αναμένεται ότι θα διευκολύνει την προώθηση των ελληνικών συμφερόντων.

Ο Ναπολέων Μαραβέγιας είναι καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, πρώην υπουργός