Η μεγάλη εικόνα του Έντι Ράμα

21:03 24/2/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Το γραφείο του πρωθυπουργού της Αλβανίας, Έντι Ράμα, βρίσκεται δίπλα στην Πυραμίδα των Τιράνων, ένα από τα χαρακτηριστικότερα τοπόσημα της πόλης με διαδρομή αντίστοιχη της χώρας: από μουσείο του Χότζα το 1988, σήμερα στεγάζει κέντρο τεχνολογίας.

Ο Έντι Ράμα που κυβερνά από το 2013, πολιτεύτηκε με σημαία το ευρωπαϊκό όνειρο. Στο πρόσωπό του οι Βρυξέλλες και οι ΗΠΑ βλέπουν έναν πολύτιμο εταίρο κι έναν σημαντικό

ηγέτη για τη χώρα του και τη δύσκολη ευρύτερη περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων.

Επί των ημερών του Έντι Ράμα η Αλβανία αλλάζει: διπλασιασμός του ΑΕΠ, εκατομμύρια τουρίστες και μεταρρυθμίσεις σε δύσκολους τομείς. Ο δρόμος βέβαια παραμένει ανηφορικός: οι Αλβανοί εξακολουθούν να μεταναστεύουν μαζικά, ενώ οι επιδόσεις στους δείκτες διαφθοράς σηκώνουν πολλή βελτίωση.

Ζωγράφος, καθηγητής, πρώην μπασκετμπολίστας και δήμαρχος Τιράνων για 11 χρόνια, ο Ράμα έχει στόφα πρωταγωνιστή σε μια εποχή με πανθομολογούμενο έλλειμμα ηγεσίας στην Ευρώπη.

Ο Έντι Ράμα μας υποδέχθηκε μετά την κρίση στις ελληνοαλβανικές σχέσεις και με ανοιχτά όλα τα πάγια ζητήματα της ελληνικής μειονότητας, λίγο πριν διεκδικήσει τέταρτη θητεία στις εκλογές του Μαΐου. Απάντησε σε όλα: από την ένταξη της χώρας του, που αναμένει να ολοκληρωθεί το 2030, ως την πολυσυζητημένη συμφωνία με τη Μελόνι για το Προσφυγικό. Κι από την ΑΟΖ ως τον μακαριστό Αναστάσιο αλλά και το πρώτο ταξίδι που έκανε ως ελεύθερος πολίτης στην Κέρκυρα. Η συζήτηση όμως άρχισε από τη μεγάλη εικόνα:

«Ζούμε σε επαναστατικούς καιρούς. Αυτό που συμβαίνει έχει τα χαρακτηριστικά μιας επανάστασης. Και πρέπει να ζούμε με αυτό, να αντιδρούμε σε αυτό και να μην παραπονιόμαστε. Δεν πρέπει να σκεφτόμαστε ότι το status quo, που έχουμε συνηθίσει, μπορεί να μας βοηθήσει. Ο προβληματισμός μου δεν αφορά τις ΗΠΑ ή τη Ρωσία, αλλά την Ευρώπη.

Τι κάνει η Ευρώπη; Τι σκέφτεται ή τι πρέπει να κάνει η Ευρώπη, όταν ΗΠΑ και Ρωσία διαπραγματεύονται κάτι που την αφορά; Αυτές είναι περιστάσεις στις οποίες, κατά κάποιον τρόπο, συμπονώ τους φίλους και τους συναδέλφους μου που ηγούνται της Ευρώπης, γιατί έχουν πραγματικά δύσκολες αποφάσεις να πάρουν. Δεν τους ζηλεύω καθόλου».

Αναλυτικά η συνέντευξη του Έντι Ράμα στα «ΝΕΑ»

Συμφωνείτε με όσους λένε ότι υπάρχει έλλειμμα ηγεσίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση σήμερα;

Η Ευρώπη είναι το πιο εκπληκτικό εγχείρημα της ανθρωπότητας όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι μπορούν να οργανωθούν. Και πώς, μέσω της πολιτικής, μπορεί να χτιστεί κάτι απίστευτο. Αλλά, όπως είναι, η Ευρώπη μοιάζει με έναν ασθενή που έχει 27 γιατρούς. Κάτι θεμελιώδες πρέπει να αλλάξει. Δεν είμαι σίγουρος αν μπορεί, αλλά σίγουρα, αν δεν γίνει, η κατάσταση μπορεί να γίνει ακόμα πιο δύσκολη για την Ευρώπη.

Πώς θα περιγράφατε τις ελληνοαλβανικές σχέσεις σήμερα; Προηγήθηκαν ταραχώδεις μήνες με καταλύτη την υπόθεση Μπελέρη.

Οι σχέσεις τώρα είναι εντάξει. Μπορούν πάντα να είναι πολύ καλύτερες. Υπήρξαν κακές για ένα διάστημα, λόγω ενός ζητήματος που ήταν πάρα πολύ σημαντικό για την ελληνική πλευρά, ενώ για εμάς ήταν απλώς άλλο ένα ζήτημα ανάμεσα σε πολλά. Αλλά, ναι, τώρα είμαστε καλά.

Εχουν περάσει σχεδόν τεσσεράμισι χρόνια από τότε που Ελλάδα και Αλβανία συμφώνησαν να προσφύγουν στη Χάγη για τo θέμα της ΑΟΖ. Ωστόσο το συνυποσχετικό δεν έχει συνταχθεί. Γιατί έχουμε τόση καθυστέρηση;

Γιατί κάτι άλλο μπήκε στη μέση. Υπάρχει μια έκφραση, ότι στρώνεις το κρεβάτι σου και μετά μπορείς να κάψεις όλο το πάπλωμα για έναν ψύλλο. Νομίζω ότι χάσαμε το momentum, γιατί είχαμε ξεκινήσει πολύ καλά όταν ήρθε ο Κυριάκος στην κυβέρνηση. Ηταν μια πολύ καλή αρχή. Είχαμε μια πολύ κοινή οπτική σε όλο το βάθος και τη σημασία των σχέσεών μας και φυσικά θέλαμε να προχωρήσουμε με κάποια θέματα που εκκρεμούσαν. Για εμάς, είναι πολύ σημαντικό να δώσουμε ένα τέλος σε αυτόν τον παράλογο νόμο του πολέμου. Ξέρετε, νομικά είμαστε σε πόλεμο.

Αλλά έχει καταργηθεί από τον Κάρολο Παπούλια το 1987.

Οχι, δεν έχει καταργηθεί και πρέπει να καταργηθεί. Αυτό που συνέβη ήταν ότι υπογράψαμε μια συνθήκη φιλίας. Ναι, αλλά ο νόμος υπάρχει. Είμαστε δύο πολύ στενοί φίλοι κατά συνθήκη, ενώ νομικά βρισκόμαστε σε εμπόλεμη κατάσταση. Αυτή είναι λοιπόν η κάπως σχιζοφρενική σχέση που έχουμε ως γείτονες.

Μιλάτε όμως για το εμπόλεμο απαντώντας σε μια ερώτηση που αφορά τη Χάγη. Συνδυάζετε τα δύο θέματα;

Οχι. Αυτό που συζητήσαμε και έλεγα πάντα, και αυτό που έλεγε πάντα ο Πρωθυπουργός σας, είναι ότι πρέπει να ξεκαθαρίσουμε όλα τα απομεινάρια του παρελθόντος, κι αυτό είναι ένα από αυτά. Για εμάς αυτό (σ.σ.: το εμπόλεμο) είναι πολύ σημαντικό. Η οριοθέτηση της θαλάσσιας περιοχής είναι ένα άλλο θέμα. Αυτό πρέπει να το λύσουμε.

Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα;

Το θέμα είναι να καθίσουν και να δουλέψουν και οι δύο πλευρές και να μην αποσπώνται από πράγματα που συμβαίνουν και που μας κρατούν ομήρους για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Κάνατε μια συμφωνία με την πρωθυπουργό της Ιταλίας, την κυρία Μελόνι, για το Προσφυγικό. Υπήρξαν κάποιες ενστάσεις από την ιταλική Δικαιοσύνη. Κάποιοι άσκησαν κριτική λέγοντας πως είναι σαν να πληρώνουν οι πλουσιότερες χώρες τις φτωχότερες για να κάνουν αυτό που δεν θέλουν στην πίσω αυλή τους. Πώς απαντάτε;

Αυτό δεν είναι αλήθεια γιατί δεν πληρωνόμαστε. Δεν ζητήσαμε χρήματα και δεν υπάρχει κανένα κέρδος για μας σε αυτή τη συμφωνία, εκτός από την υποχρέωση απέναντι στην Ιταλία, η οποία υπήρξε πολύ υποστηρικτική προς εμάς από την πρώτη μέρα που άνοιξε η χώρα μας στον κόσμο. Ηταν εκεί για εμάς σε δύσκολες στιγμές και δεν ζήτησε κανένα αντάλλαγμα. Αντίθετα, πλήρωσε για να μας βοηθήσει, να μας στηρίξει. Ρώτησαν λοιπόν αν είναι δυνατόν και είπαμε «ναι».

Προσπαθείτε να προσελκύσετε ξένες επενδύσεις. Κατ’ αρχάς, επενδύουν Ελληνες εδώ;

Οχι τόσο όσο θα ήθελα. Αυτό είναι ένα από τα μειονεκτήματα αυτής της σχέσης, η οποία ακόμα και όταν ήταν καλή δεν είχε επικεντρωθεί στις ευκαιρίες. Και είναι τρελό γιατί σκεφτείτε το κόστος, για παράδειγμα. Υπάρχουν επενδυτές φυσικά, αλλά η Ελλάδα έχει μερικούς ανθρώπους που έχουν κάνει πολύ όμορφα πράγματα, όπως και πολλούς που έχουν κάνει άσχημα πράγματα και έχουν καταστρέψει πολλή ομορφιά. Αυτό βέβαια είναι μεσογειακή αμαρτία, δεν αφορά μόνο τους Ελληνες. Πρέπει λοιπόν να έρθουν, αντί να παραπονιούνται για το ποιος επενδύει. Πρέπει να έρθουν να επενδύσουν.

Εχετε μεγάλα έργα σε εξέλιξη.

Ετσι είναι.

Εχετε παραχωρήσει καθεστώς στρατηγικού επενδυτή, μεταξύ άλλων, και στον Τζάρεντ Κούσνερ, ο οποίος είναι γαμπρός του Ντόναλντ Τραμπ.

Ή ο Ντόναλντ Τραμπ είναι πεθερός του Τζάρεντ Κούσνερ.

Πράγματι, κ. πρωθυπουργέ. Υπάρχουν δύο μεγάλα έργα και ένα από αυτά αφορά τη μετατροπή ακατοίκητου νησιού σε πολυτελές θέρετρο. Υπάρχει χρονοδιάγραμμα;

Υπάρχουν δύο έργα όπου συμμετέχει. Το ένα είναι εντελώς ιδιωτικό. Το άλλο υλοποιείται σε συνεργασία με το κράτος. Η αλβανική κυβέρνηση θα έχει τα μερίδιά της εκεί μέσω της εταιρείας επενδύσεών μας. Το πρώτο έργο έχει προχωρήσει. Εχουν πάρει άδεια για τα πάντα. Αρα είναι στο χέρι τους τώρα να προχωρήσουν στις κατασκευές. Το δεύτερο, το νησί, είναι πολύ πιο περίπλοκο γιατί συνεπάγεται και πολλά θέματα υποδομής, αλλά το έργο είναι εκπληκτικό. Και αν υλοποιηθεί θα είναι υπέροχο.

Στον διεθνή Τύπο, όχι για την Αλβανία συγκεκριμένα, αλλά γενικά για την επιχειρηματική δραστηριότητα του κ. Κούσνερ, έχει γραφτεί ότι μπορεί να επωφελείται από τη θέση του πεθερού του. Σας προβλημάτισε αυτό;

Κατ’ αρχάς, όταν συμφωνήθηκαν αυτά, ο πεθερός του δεν ήταν πρόεδρος, αλλά εναγόμενος για δεν ξέρω πόσες υποθέσεις. Βεβαίως υπήρχαν άνθρωποι που στοιχημάτιζαν ότι θα ξαναγίνει πρόεδρος κι άλλοι που πίστευαν ότι δεν θα επέστρεφε ποτέ. Για μας όμως και για μένα δεν ήταν ποτέ πολιτική υπόθεση. Δεν είχε ποτέ να κάνει με το αν αυτός ή η σύζυγός του είναι γαμπρός ή κόρη κάποιου. Το έχω πει και θα το ξαναπώ: πρόκειται για αμερικανούς επενδυτές με ένα απίστευτο ενδιαφέρον για αυτό το έργο και με πολύ αυστηρή προσήλωση σε κάθε λεπτομέρεια. Και παρεμπιπτόντως – αν και μόνο έτσι λειτουργούμε πάντα – το πρώτο πράγμα που μου είπε ο Τζάρεντ ήταν: Πρωθυπουργέ, όλα πρέπει να γίνουν σύμφωνα με τους κανόνες.

Σε τρεις μήνες έχετε εκλογές. Θα ξαναεπισκεφθείτε την Αθήνα όπως κάνατε πέρυσι;

Μπορεί να πάω αλλά όχι για προεκλογική εκστρατεία. Τώρα είναι η διαδικασία εγγραφής πολιτών που θα ψηφίσουν για πρώτη φορά με επιστολική ψήφο. Υπάρχει ένα σχέδιο, αλλά δεν είμαι σίγουρος πότε θα υλοποιηθεί για ένα πρόγραμμα εργασίας. Για να προβάλουμε δηλαδή τις δυνατότητες που έχουν οι Αλβανοί στην Ελλάδα να επιστρέψουν στις πόλεις από τις οποίες κατάγονται και να εργαστούν στον τουρισμό και στις κατασκευές.

Ολόκληρη η συνέντευξη του αλβανού πρωθυπουργού, Έντι Ράμα, θα μεταδοθεί στις 00.20 στην εκπομπή του Mega «Μεγάλη εικόνα».