Η τριπλή πρόκληση της Τεχεράνης και οι «εκλογές» του Ιουνίου

07:36 24/5/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Μασχάντ, στο Βορειοανατολικό Ιράν, αναμένεται να ταφεί σήμερα ο Εμπραχίμ Ραϊσί, ο πρόεδρος του Ιράν που σκοτώθηκε την Κυριακή μαζί με τον υπουργό Εξωτερικών της χώρας και έξι ακόμα ανθρώπους, αξιωματούχους και μέλη του πληρώματος, κατά τη συντριβή του ελικοπτέρου στο οποίο επέβαιναν, εν μέσω ομίχλης, σε ορεινή περιοχή κοντά στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν. Οι τελετές στη μνήμη του ξεκίνησαν την Τρίτη στην Ταυρίδα, την πόλη που βρίσκεται κοντά στο σημείο του δυστυχήματος, συνεχίστηκαν την Τετάρτη στην

Κομ, την ιερή για τους σιίτες πόλη, και κορυφώθηκαν χθες στην Τεχεράνη, όπου ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ηγήθηκε το πρωί της προσευχής στην εξόδιο ακολουθία για τους νεκρούς και όπου εκπρόσωποι πολλών χωρών και οργανώσεων – από τον εμίρη του Κατάρ μέχρι τον ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγε, και από τον πρόεδρο της ρωσικής Βουλής μέχρι τον δεύτερο στην ιεραρχία της Χεζμπολάχ, Ναΐμ Κασέμ – συμμετείχαν το απόγευμα σε μία ακόμα τελετή προς τιμήν τους. Το πενθήμερο πένθος που κήρυξε ο Χαμενεΐ ολοκληρώνεται αύριο. Ωστόσο μια περίοδος πολιτικής αβεβαιότητας μόλις ξεκίνησε στο Ιράν.

Ποιος θα είναι ο διάδοχος;

Το καθεστώς δεν έχασε την Κυριακή μόνο τον πρόεδρο της Ισλαμικής Δημοκρατίας αλλά και έναν δυνητικό διάδοχο του 85χρονου Χαμενεΐ. Βρίσκεται λοιπόν τώρα αντιμέτωπο με μια τριπλή πρόκληση: να βρει μέσα σε 50 ημέρες – το περιθώριο που ορίζει το Σύνταγμα – έναν νέο πρόεδρο εξίσου πειθήνιο, να βρει τρόπο να αυξήσει την προσέλευση στις προεδρικές «εκλογές» που αναμένονται για τις 28 Ιουνίου, ώστε να μην επαναληφθεί το ρεκόρ αποχής του 59% στις εκλογές του 2021, και να προχωρήσει στον επικίνδυνο δρόμο του διορισμού ενός διαδόχου για τον Χαμενεΐ – πολλοί επικριτές του θεωρούν ότι προαλείφει για τον ρόλο αυτόν τον 55χρονο γιο του, Μοζτάμπα, το όνομα του οποίου άλλωστε περιλαμβανόταν συχνά στα αντικαθεστωτικά συνθήματα των διαδηλωτών κατά το μεγάλο κύμα διαμαρτυρίας που ακολούθησε τον θάνατο της 22χρονης Μαχσά Αμινί στα χέρια της αστυνομίας των ηθών, τον Σεπτέμβριο του 2022.

Αποτίνουν φόρο τιμής

Δεκάδες χιλιάδες Ιρανοί έσπευσαν χθες να αποτίσουν στην Τεχεράνη φόρο τιμής στον Ραϊσί. Το καθεστώς απολαμβάνει πάντοτε την υποστήριξη μιας συντηρητικής βάσης τα οικονομικά συμφέροντα της οποίας εξαρτώνται από την επιβίωσή του. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που φτάνουν (δύσκολα) από το Ιράν, οι Αρχές καταστέλλουν με κάθε τρόπο τις εκφράσεις χαράς για τον χαμό του Ραϊσί. Κάποιοι αναλυτές, όπως ο Χαμιντρέζα Αζίζι, ερευνητής στο ινστιτούτο Stiftung Wissenschaft und Politik του Βερολίνου, θεωρούν πως ο θάνατός του δεν θα αλλάξει τίποτα στη διπλωματία και τις στρατηγικές αποφάσεις της Τεχεράνης, για τον απλό λόγο ότι τον λόγο επ’ αυτών τον είχαν ούτως ή άλλως μόνο ο Χαμενεΐ και οι Φρουροί της Επανάστασης. Αλλοι, ωστόσο, μιλούν με ανησυχία για έναν επιπλέον παράγοντα αστάθειας στη Μέση Ανατολή.

Στο μεταξύ οι μπίζνες παραμένουν μπίζνες. Το γενικό επιτελείο ενόπλων δυνάμεων του Ιράν, λοιπόν, υποβάθμισε χθες τον ρόλο που διαδραμάτισε ένα τουρκικό drone στον εντοπισμό του σημείου της συντριβής του ελικοπτέρου του Ραϊσί, υποστηρίζοντας ότι οι συντεταγμένες που έδωσε απείχαν επτά χιλιόμετρα από το επίμαχο σημείο και ότι αυτό βρέθηκε τελικά το πρωί της Δευτέρας από ιρανικές χερσαίες δυνάμεις διάσωσης και ιρανικά drones εξοπλισμένα με ραντάρ συνθετικού ανοίγματος, που ανακλήθηκαν από τον Ινδικό Ωκεανό: τόσο το Ιράν (που φέρεται να εξοπλίζει μεταξύ άλλων και τη Ρωσία) όσο και η Τουρκία διαθέτουν μεγάλα οπλοστάσια drones και προωθούν τις πωλήσεις τους σε ξένες αγορές.