Ο Πάτον, ο Πούτιν και το λάθος του Αϊζενχάουερ

16:32 21/2/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Ακόμα και από τους επικριτές του ουδείς αμφισβήτησε ότι ο Τζορτζ Πάτον ήταν ο κορυφαίος αμερικανός στρατηγός μάχης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Και ήδη από τη δεκαετία του ’50, η Ιστορία κατά καιρούς αποδεικνύει ότι ήταν εξίσου μεγάλος πολιτικός νους, αν και υπηρετούσε μη λογαριάζοντας παραμέτρους όπως η δημοφιλία, το πολιτικό κόστος ή η διπλωματία εντός και εκτός στρατεύματος. Ηταν προσηλωμένος σε εκείνο που πίστευε ότι έπρεπε να γίνει και αποφασισμένος να το πετύχει, όπως και έκανε.

Από την ώρα που έφτανε με

το στράτευμά του, περισσότερων από 250.000 ανδρών, στα γερμανικά σύνορα έπειτα από μία συγκλονιστική πορεία θρυλικών στρατιωτικών επιτευγμάτων, στόχος του ήταν πλέον ένας: να σπεύσει το ταχύτερο δυνατό στο Βερολίνο να προλάβει την κάθοδο του επίσης κορυφαίου στρατηγού Ζούκοφ και της δικής του σοβιετικής στρατιάς που ήταν αποφασισμένη όχι μόνον να πάρει, δικαίως, εκδίκηση για τις κτηνωδίες των Γερμανών, ιδίως στο Λένινγκραντ και το Στάλινγκραντ, μα κυρίως για να θέσει τις βάσεις τις νέας σοβιετικής ισχύος στη μεταπολεμική Ευρώπη. Οπως και έκανε.

Αυτό, ο Πάτον το είχε διακρίνει αμέσως. Και πίεζε με όλη του την ισχύ τον Αϊζενχάουερ να του δώσει τη διαταγή να στραφεί προς τη γερμανική πρωτεύουσα. Ομως ο αρχηγός των Συμμάχων θεωρούσε μια τέτοια κίνηση αδιανόητη, αν και με ένα όχι παράλογο σκεπτικό: έκρινε ως περίπου βέβαιη έκβαση μιας ενδεχόμενης «συνάντησης» Ζούκοφ – Πάτον στο Βερολίνο την έναρξη ενός νέου Παγκοσμίου Πολέμου πριν καν τελειώσει ο προηγούμενος. Κάτι που για τον ίδιο ήταν αδιανόητο. Αλλωστε ο Αϊζενχάουερ ήταν φύση εντελώς διαφορετική από εκείνη του Πάτον: ίσως περισσότερο πολιτικός παρά στρατιωτικός ακόμα και όταν ήταν ακόμα ένστολος, σίγουρα σπουδαίος επιτελικός.

Το αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν θλιβερό: ο αξιότερος αμερικανός στρατηγός, που στις αδυσώπητες μάχες του με τη Βέρμαχτ νικούσε με απώλειες σε αναλογία περίπου 1/10, βρέθηκε τελικά να αναλαμβάνει καθήκοντα… «νομάρχη» στη Βαυαρία, στρατιωτικά εξουδετερωμένος και υπό τον στρατηγό Μπράντλεϊ να εξασφαλίζει ότι οι Σοβιετικοί ουδέποτε θα ενοχληθούν από την παρουσία του Πάτον. Μα ακόμα και τότε, το ότι χρησιμοποίησε Γερμανούς για να στήσει μία στοιχειώδη διοίκηση, στράφηκε τελικά εναντίον του και επικρίθηκε εντός της χώρας του ως δήθεν ανεκτικός προς τους ναζί.

Επτά δεκαετίες αργότερα, γίνεται τώρα όσο ποτέ κατανοητή η σοφία που έκρυβε αυτός ο αψίκορος πολεμιστής που δεν σταματούσε μπροστά σε τίποτα. Και, παράλληλα, το πόσο μεγάλο σφάλμα έκανε ο Αϊζενχάουερ αφήνοντας το Βερολίνο βορά στον Στάλιν.

Η ρίζα όλων των εξελίξεων που ξεκινούν από τη ρωσική κατάληψη της Κριμαίας και συνεχίζονται με την πλήρη εισβολή και τον πόλεμο στην Ουκρανία αλλά και τις διαρκείς πλέον απειλές κατά της Δύσης, μπορεί σε ικανό βαθμό να ανιχνευθεί στην απόφαση του Αϊζενχάουερ να μη σκεφτεί καν το ενδεχόμενο να ακολουθήσει τις παραινέσεις του Πάτον, οι οποίες, άλλωστε, μόνον βέβαιο δεν ήταν ότι θα κατέληγαν πράγματι σε σύγκρουση των δύο δυνάμεων. Αλλά και αν κατέληγαν, είναι επίσης αδύνατο να πει κανείς ότι αυτή θα είχε γενικευθεί και δεν θα είχε επιλυθεί σύντομα σε πολιτικό επίπεδο, κάτι που θα ήταν για όλους η βέλτιστη λύση.

Ασφαλώς και δεν υπάρχουν «αν». Ομως το γεγονός παραμένει: οι Αμερικανοί μπορούσαν να επιχειρήσουν τουλάχιστον να ανασχέσουν το υπό κατάληψη κύριο προπύργιο της σοβιετικής / ρωσικής εξάπλωσης στην Ευρώπη. Με την Τρίτη Στρατιά του Πάτον στο Βερολίνο απέναντι στις δυνάμεις του Ζούκοφ, η ιστορία του μεταπολεμικού κόσμου θα ήταν εντελώς διαφορετική. Ποια θα ήταν; Αυτό δεν μπορεί φυσικά να απαντηθεί. Μπορεί όμως να σκεφτεί κανείς ότι πιθανότατα θα είχε μορφή που δεν θα επέτρεπε σήμερα σε κανέναν Πούτιν να εξαπολύει εισβολές μέσα στην Ευρώπη και να απειλεί τη Δύση στο σύνολό της. Ο μέγας Πάτον επέμενε ακριβώς γι’ αυτό. Και ο Πάτον δεν έκανε λάθη.