Ο συλλέκτης – αρπακτικό και οι θησαυροί του

06:54 28/3/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Θα ήταν δύσκολο να ισχυριστεί κανείς ότι ο γεννημένος στην Πενσιλβάνια μεγιστάνας βιομήχανος του χάλυβα Χένρι Κλέι Φρικ, πλούσιος πέρα από κάθε φαντασία, ζούσε αμόλυντο και ενάρετο βίο.

Οι βάναυσες τακτικές του για την καταστολή των απεργιών στο Πίτσμπουργκ αποτελούν ζοφερό ανάγνωσμα. Οταν κατά τη διάρκεια μιας διαβόητης σύγκρουσης το 1892 ιδιωτικοί πράκτορες άνοιξαν πυρ εναντίον απεργών εργατών στο εργοστάσιο χάλυβα Καρνεγκι στην Πενσιλβάνια.

Η όρεξή του να αγοράζει τα καλύτερα ευρωπαϊκά έργα τέχνης και διακόσμησης ήταν συγκλονιστική, αναφέρει η «Guardian». Η κόρη του Ελεν Κλέι

Φρικ θυμάται τον πατέρα της να κινείται στις γκαλερί «σαν αστραπή». Και πριν να είναι πολύ αργά απορροφούσε μεγάλο μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς από χώρες που θα σκέφτονταν να τον αποτρέψουν: η αγορά ενός Ελ Γκρέκο με τον Αγιο Ιερώνυμο που προηγουμένως κρεμόταν στον καθεδρικό ναό του Βαγιαδολίδ ενέπνευσε την Ισπανία να θεσπίσει νόμους για την εξαγωγή έργων τέχνης.

Ο Φρικ λάτρευε το χρήμα. Στη βιβλιοθήκη της οικίας του στη Νέα Υόρκη υπάρχει ένα μεγάλο δεκάτομο έργο με τίτλο «Το βιβλίο του πλούτου». Πάντως, άφησε κάτι καλό στο κοινό: η οικία του άνοιξε ως ένα ατμοσφαιρικό μουσείο επιπλωμένο με χάρη και γεμάτο με εκπληκτικά καλλιτεχνικά αριστουργήματα.

Από τις 17 Απριλίου

Αυτό το μέρος, στην άνω ανατολική πλευρά του Μανχάταν, είναι ένα αρχοντικό της χρυσής εποχής, το οποίο θα επαναλειτουργήσει στις 17 Απριλίου, ύστερα από τετραετή ανακαίνιση που έφτασε 300 εκατομμύρια δολάρια. Σε αυτό το διάστημα των εργασιών και επέκτασης η συλλογή Φρικ προσωρινά εκτέθηκε σε χώρο του Μουσείου Whitney στη λεωφόρο Μάντισον.

Το γούστο του συλλέκτη, όπως δείχνει η αξιοσημείωτη συλλογή του, απηχούσε στοιχεία του ευγενικά κομψού και συζητήσιμου. Ομορφες γυναίκες, όμορφοι και αποτελεσματικοί άνδρες που αποδίδονταν από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες. Οπως είχε πει και η κληρονόμος κόρη του, στον Χένρι Κλέι Φρικ άρεσαν «εικόνες ευχάριστες για να ζει κανείς μαζί τους».

Τώρα τα δωμάτια στον επάνω όροφο όπου οι Φρικ είχαν τα υπνοδωμάτια, τα μπουντουάρ, τους ξενώνες και την αίθουσα πρωινού είναι ανοιχτά για το κοινό. Αποτελούν μια ακολουθία μικρών χώρων για την τέχνη και μαζί με τη νέα πτέρυγα παρουσιάζουν το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής του Φρικ.

Για παράδειγμα: Μια από τις χαρές του συλλέκτη ήταν η αίθουσα Μπουσέ, που είναι επενδεδυμένη με μια σειρά από αλληγορικά ταμπλό του γάλλου ζωγράφου του 18ου αιώνα. Ο μεγιστάνας τα αγόρασε στην τιμή των 500.000 δολαρίων. Οι πρώιμοι αναγεννησιακοί πίνακες των ιταλών ζωγράφων Τσιμαμπούε και Ντούτσιο, που συνέλεξε η κόρη του Ελεν Κλέι Φρικ, βρίσκονται στο άλλοτε υπνοδωμάτιό της.

Και στην αίθουσα πρωινού έχουν επιστρέψει οι πίνακες με γαλλικά τοπία, μεταξύ των οποίων του Κορό και του Μιλέ. Ομως στην αίθουσα δεν υπάρχουν τα έπιπλα τραπεζαρίας, καθώς πλέον πρόκειται για μουσείο, όχι για αρχοντικό. «Δεν θέλαμε να κάνουμε το Downton Abbey» επισημαίνει ο αναπληρωτής διευθυντής Χαβιέ Σαλομόν.

«Τα άγια των αγίων»

Το σαλόνι, «τα άγια των αγίων», κατά τον Σαλομόν, φιλοξενεί τα δίδυμα ζωγραφικά έργα του Χόλμπαϊν με προσωπογραφίες του σερ Τόμας Μουρ – όπου ξεχωρίζει το καλύτερο ζωγραφισμένο βελούδινο μανίκι στην ιστορία της τέχνης – και του σερ Τόμας Κρόμγουελ. Στον ίδιο αυτόν χώρο βρίσκεται και ο πίνακας του Αγίου Φραγκίσκου, ζωγραφισμένος από τον Μπελίνι, «αναμφισβήτητα ο σπουδαιότερος πίνακας της συλλογής», σύμφωνα με τον Σαλομόν.