Οι «εκλογές Ποτέμκιν» και το τελευταίο σχέδιο του Ναβάλνι

08:12 16/3/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Ξεκινούν σήμερα οι εκλογές στη Ρωσία οι οποίες θα διαρκέσουν τρεις ημέρες – με αποτέλεσμα αναμενόμενο, καθώς η αντιπολίτευση έχει περιοριστεί με διάφορους τρόπους. Πολλοί αναρωτιούνται εάν θα έχει αποτέλεσμα το τελευταίο σχέδιο του Αλεξέι Ναβάλνι, που βρέθηκε νεκρός στις 16 Φεβρουαρίου στη ρωσική φυλακή στην Αρκτική όπου κρατείτο. Μόλις 15 ημέρες νωρίτερα ο Ναβάλνι με μήνυμά του που αναρτήθηκε στον λογαριασμό του στην πλατφόρμα

κοινωνικής δικτύωσης X είχε δώσει οδηγίες ενόψει των εκλογών. «Μου αρέσει η ιδέα των ψηφοφόρων κατά του Πούτιν να πηγαίνουν μαζί στα εκλογικά τμήματα στις 12 το μεσημέρι», έγραψε ο Ναβάλνι. «Το μεσημέρι εναντίον του Πούτιν».

Σαν σχέδιο είχε ενδιαφέρον. Η διαμαρτυρία με αυτόν τον τρόπο θα ήταν πανεθνική, νόμιμη και σχετικά ασφαλής. «Λοιπόν, τι μπορούν να κάνουν;», πρόσθεσε ο Ναβάλνι. «Θα κλείσουν τα εκλογικά τμήματα στις 12 το μεσημέρι; Θα οργανώσουν δράσεις για την υποστήριξη του Πούτιν στις 10 το πρωί; Θα καταγράψουν όλους όσοι ήρθαν το μεσημέρι και θα τους βάλουν στη λίστα με τους υπόπτους;».

Το κάλεσμα της χήρας Ναβάλνι

Ηταν από καιρό ξεκάθαρο ότι οι εκλογές δεν θα ήταν ούτε ελεύθερες ούτε δίκαιες, γράφει το «Politico»: ο Πούτιν είναι ο μόνος πραγματικός υποψήφιος, με όλους τους εξέχοντες επικριτές του νεκρούς, φυλακισμένους, εξόριστους ή εκτός ψηφοδελτίων. Αλλά με την προσέλευση σε μια καθορισμένη ώρα οι Ρώσοι θα μπορούσαν να εκφράσουν την αποδοκιμασία τους και να εκθέσουν την ψηφοφορία – που προοριζόταν από το Κρεμλίνο να δώσει την απόλυτη αναγνώριση του Πούτιν μετά την εισβολή στην Ουκρανία – ως ψεύτικη. Ο θάνατος του Ναβάλνι έδωσε στο κίνημα νέα ώθηση. Η χήρα του, Γιούλια, κάλεσε τους ρώσους πολίτες να εμφανιστούν στα εκλογικά τμήματα το μεσημέρι της Κυριακής, ό,τι κι αν θέλουν να ψηφίσουν.

Στην ψηφοφορία η οποία ξεκινά σήμερα και ολοκληρώνεται την Κυριακή, ο Πούτιν ουσιαστικά ανταγωνίζεται τον εαυτό του, τις παλαιότερες εκλογικές του επιδόσεις. Ο ρώσος πρόεδρος, ο οποίος ανήλθε στην εξουσία το 1999 και δεν συμμετείχε ούτε σε μία προεκλογική συζήτηση, θέλει να ξεπεράσει το ποσοστό του 2018, όταν ο επίσημος απολογισμός τού έδωσε το 77%. Ενα ακόμη καλύτερο αποτέλεσμα θα ήταν μια δημόσια επιβεβαίωση ενός πρόσφατου ισχυρισμού που έκανε ο Πούτιν: ότι ο πόλεμός του εναντίον της Ουκρανίας υποστηρίζεται από «την απόλυτη πλειοψηφία των Ρώσων». Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, προέβλεψε το περασμένο καλοκαίρι ότι ο Πούτιν θα κέρδιζε το 90% των ψήφων.

Αψήφησε το Σύνταγμα

Αυτές είναι επίσης οι πρώτες εκλογές από το 2020, όταν ο Πούτιν αψήφησε το Σύνταγμα και έκανε αλλαγές που του επιτρέπουν να είναι υποψήφιος για δύο ακόμη εξαετείς θητείες. «Ο στόχος είναι να φαίνονται όλα αληθινά και να φανεί η υποστήριξη της πλειοψηφίας, να κρυφτεί στα μάτια των Ρώσων και του υπόλοιπου κόσμου το γεγονός ότι ο Πούτιν δεν έχει εξαρχής νόμιμο δικαίωμα να συμμετάσχει σε αυτές τις εκλογές», σχολιάζει η Εκατερίνα Σούλμαν, πολιτική αναλύτρια για τη Ρωσία στο Carnegie Russia Eurasia Center του Βερολίνου.

Και έτσι όλοι μιλάνε για «εκλογές Ποτέμκιν», χρησιμοποιώντας τον ιστορικό όρο του «χωριού Ποτέμκιν» που προσφέρει μια βιτρίνα η οποία κάνει τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι η κατάσταση είναι καλύτερη από αυτήν που πραγματικά είναι. Ο όρος προέρχεται από ιστορίες ενός ψεύτικου φορητού χωριού που έφτιαξε ο Γκριγκόρι Ποτέμκιν, στρατάρχης της αυτοκράτειρας Αικατερίνης Β’, για να την εντυπωσιάσει στη διάρκεια ταξιδιού της στην Κριμαία το 1787, καθώς νόμιζε ότι υπήρχαν πολλά όμορφα χωριά.

Ο όρος Ποτέμκιν δεν αφορά τελικά μόνο τις εκλογές στη Ρωσία αλλά και την πρόσφατη απόφαση της ΕΕ για το αμυντικό ταμείο για την Ουκρανία. Μπορεί οι ηγέτες της ΕΕ να συμφώνησαν σε ένα ταμείο 5 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση νέων αποστολών όπλων στην Ουκρανία, όμως, τονίζουν οι αναλυτές, δεν είναι κάτι νέο, αλλά «δημιουργική λογιστική», σύμφωνα με αξιωματούχους.