Παρασκηνιακές κινήσεις για διεθνή διάσκεψη

06:22 3/1/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Εντονη κινητικότητα αρχίζει να καταγράφεται μεταξύ των ενεργών δρώντων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ύστερα από την πτώση του Ασαντ και τη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται υπό την de facto ηγεσία του Αχμεντ αλ Σάρα και την επίθεση φιλίας της Αγκυρας προς τη Δαμασκό, με καθημερινές δηλώσεις τούρκων αξιωματούχων, επίσημες επισκέψεις επί συριακού εδάφους και αναφορές σε επικείμενη σύναψη παράνομης συμφωνίας για θαλάσσιες ζώνες.

Εν μέσω ενός κλίματος

που χαρακτηρίζεται εμφατικά από το στοιχείο της επιφυλακτικότητας «όλων έναντι όλων» αλλά και «όλων έναντι της Τουρκίας», η πιθανότητα μιας διεθνούς διάσκεψης για μια καταρχήν συνεννόηση όλων των κρατών που έχουν ρόλο και δικαιώματα στην περιοχή αρχίζει να διαφαίνεται ολοένα και περισσότερο στον ορίζοντα, και πάντως ιδιαίτερα μετά τη δήλωση του Αλ Γκολάνι σχετικά με τις εκλογές που σκοπεύει να διεξαγάγει σε χρόνο που απέχει από το σήμερα τέσσερα ολόκληρα έτη, επισημαίνοντας, μάλιστα, πως έως τότε θα κυβερνά ο ίδιος. Ηδη διπλωματικές πηγές από τη Λευκωσία (που αναζητούν διαύλους επικοινωνίας με τη νέα Αρχή στη Δαμασκό, καθώς οι επεκτατικές βλέψεις της Αγκυρας με την προαναγγελία τουρκοσυριακής ΑΟΖ θίγουν πρώτα την ίδια) αναφέρουν πως «θα έβλεπαν θετικά μια διεθνή διάσκεψη στην Ανατολική Μεσόγειο με συμμετέχοντες τόσο την ΕΕ όσο και τις γειτονικές χώρες της περιοχής».

Μια τέτοια ιδέα θα έβρισκε σύμφωνη και την Αθήνα, η οποία, μέσω διπλωματικών πηγών, τη χαρακτηρίζει «χρήσιμη», παρότι επισημαίνεται πως επί του παρόντος μια τέτοια εξέλιξη θα «σκόνταφτε» ίσως σε ζητήματα λειτουργικά λόγω της ατμόσφαιρας καψυποψίας που έχει επικρατήσει μεταξύ των κρατών που θα καλούνταν να λάβουν μέρος. Σε αυτόν τον τομέα, πάντως, δεν αποκλείεται η Ελλάδα να διαδραματίσει ρόλο και μέσω της δράσης της στο Συμβούλιο Ασφαλείας, όπου μόλις ξεκίνησε την τρίτη διετή της θητεία, καθώς είναι ίσως η μόνη χώρα στην περιοχή, όπως τονίζεται σταθερά από το ΥΠΕΞ, που συνομιλεί με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης εξάλλου είχε προσφάτως αναφερθεί (απαντώντας για την οριοθέτηση ΑΟΖ με Κύπρο και Τουρκία) στην ανάγκη μιας συζήτησης για τις θαλάσσιες ζώνες με τη συμμετοχή «όλων των παρακείμενων κρατών». Προ ημερών, σε ανακοίνωσή του, το ΥΠΕΞ του ψευδοκράτους – το οποίο αντέδρασε σε κυπριακή NAVTEX (24 Δεκεμβρίου – 24 Φεβρουαρίου) για «μονομερείς δραστηριότητες γεώτρησης στην Ανατολική Μεσόγειο στα μέσα Ιανουαρίου» –, αφού πρώτα διεμήνυσε πως δεν θα μείνει αδρανές και πως δεν θα διστάσει να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη διασφάλιση των νόμιμων δικαιωμάτων του, τόνισε πως η έκκληση της Τουρκίας «για διεθνές συνέδριο για τη συγκέντρωση όλων των σχετικών μερών (συμπεριλαμβανομένου του ψευδοκράτους) παραμένει σε ισχύ», ενώ υπογράμμισε, επιπλέον, πως «η εν λόγω εποικοδομητική πρόταση και πρόσκληση προσφέρει σημαντική ευκαιρία για επίλυση του ζητήματος».

Η τριμερής στο Κάιρο

Σε κάθε περίπτωση, ένας πρώτου επιπέδου συντονισμός φαίνεται πως θα επιχειρηθεί στην επικείμενη τριμερή στο Κάιρο, στις 8 Ιανουαρίου, όπου Αίγυπτος, Ελλάδα και Κύπρος θα επιχειρήσουν να επανατοποθετηθούν υπό το φως των νέων εξελίξεων. Η Αθήνα, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν σκοπεύει να επισκεφτεί προσώρας τη Δαμασκό όσο η κατάσταση είναι μεταβατική, όμως ο έλληνας ΥΠΕΞ θα πραγματοποιήσει, όπως έχει ήδη προαναγγείλει, περιοδεία στον αραβικό κόσμο και επίσκεψη στο Ισραήλ (όπου κλήθηκε προ ημερών μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας που είχε με τον ισραηλινό ΥΠΕΞ) εντός του πρώτου διμήνου – τριμήνου του 2025. Η Λευκωσία, ταυτόχρονα, βρίσκεται σε επικοινωνία με Αίγυπτο, Ιορδανία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προκειμένου να μεταφέρει τις ανησυχίες τους για την Ανατολική Μεσόγειο στις Βρυξέλλες, ενώ μόλις προχθές κατεγράφη η πρώτη συνάντηση κορυφαίου διπλωμάτη της ΕΕ (Μιχαέλ Ονμάχτ) με τον νεοδιορισθέντα ΥΠΕΞ της Συρίας Ασάαντ Χασάν αλ Σιμπάνι και η πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία του νέου σύρου ΥΠΕΞ με τον αιγύπτιο ομόλογό του Μπαντρ Αμντελάτι. Αναφορικά με τις όποιες προσδοκίες για συνεννόηση επί των θαλάσσιων ζωνών στην επικείμενη τριμερή στο Κάιρο, από την Αθήνα αφήνεται να εννοηθεί πως δεν αποκλείεται να υπάρξει κάποια συζήτηση, πλην όμως αυτή «δεν θα είναι σε βάθος», καθώς κάτι τέτοιο θα προϋπέθετε την αναγκαία προετοιμασία.