Πότε θα αρχίσει να απειλείται ο άνθρωπος

22:33 2/6/2023 - Πηγή: Τα Νεα

Η συζήτηση γύρω από την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) αποκτά ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον καθώς εμπεριέχει όλα τα στοιχεία του παραμυθιού. Υπερδυνάμεις, αναπάντεχη πλοκή, φαντασία και, κυρίως, δράκο που είναι έτοιμος να αφανίσει τον άνθρωπο.

Αναπόφευκτα, η ΤΝ και, κυρίως, η εξέλιξη που αναμένεται να έχει τα προσεχή χρόνια, με τις αντίστοιχες εφαρμογές της, θα επιφέρουν μεγάλες ανατροπές στο εργασιακό περιβάλλον. Θέσεις εργασίας θα εξαλειφθούν και επαγγέλματα θα αντικατασταθούν από άλλα που θα κληθούν να καλύψουν τις νέες προκλήσεις και ανάγκες.

Πέραν από τους ειδικούς πληροφορικής και

τους νευροεπιστήμονες, θα χρειαστεί νέα νομική προσέγγιση, νέο εκπαιδευτικό σύστημα, νέο μοντέλο εργασίας. Ταυτόχρονα θα δημιουργηθούν, όμως, και ηθικά ζητήματα ως προς τη διαφάνεια και στον τρόπο λήψης αποφάσεων, τα προσωπικά δεδομένα κ.ά.

Η ΤΝ, όμως, δεν μπορεί να αντικαταστήσει επαγγέλματα που σχετίζονται με τη διανόηση και κυρίως εκείνα που απαιτούν δημιουργία νέας γνώσης, που απαιτεί σκέψη «εκτός πλαισίου» (out of the box), αντίληψη και ενσυναίσθηση. Αυτό τουλάχιστον προβλέπεται με βάση τα σημερινά δεδομένα.

Για παράδειγμα, η ΤΝ μπορεί να επιτύχει σε εξετάσεις ιατρικής, αλλά δεν μπορεί να κάνει κλινική διάγνωση στα επείγοντα. Δεν μπορεί να λάβει την απόφαση ενός γιατρού, ο οποίος εκτιμά την πιθανότητα να πεθάνει σίγουρα ο ασθενής αν μείνει άπραγος μέχρι να συγκεντρώσει όλα τα δεδομένα από το να πράξει με ευελιξία και βάσει του «ενστίκτου», δηλαδή της γνώσης που δημιούργησε ο ίδιος με την εμπειρία.

Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η ΤΝ δεν δύναται να δημιουργήσει νέα γνώση. Η αδυναμία αυτή οφείλεται στις τεράστιες διαφορές που έχουν δύο βασικά χαρακτηριστικά του ανθρώπινου εγκεφάλου συγκριτικά με μία μηχανή.

Η χωρητικότητα της μνήμης του εγκεφάλου δεν μπορεί να μετρηθεί ή να συγκριθεί με εκείνη ενός υπολογιστή καθώς έχει διαφορετική λειτουργία, φύση και αρχιτεκτονική. Ο άνθρωπος διαθέτει διάφορα είδη μνήμης που συνδυάζουν την αποθήκευση και ιεράρχηση πληροφοριών, αισθήσεων και συναισθημάτων.

Πολλά μέρη του εγκεφάλου παράλληλα με την αποθήκευση πραγματοποιούν και επεξεργασία πληροφοριών, συνεργάζονται με άλλα κέντρα, δημιουργούν νέες νευρικές συνδέσεις (γνώση, ικανότητες). Αυτό το σύστημα εξελίσσεται και αναπτύσσεται μόνο του και επικοινωνεί με ηλεκτρικά σήματα μέσω χημικών συνδέσεων. Πρόκειται δηλαδή για ένα δυναμικό και πολυδιάστατο σύστημα.

Στον αντίποδα, ο υπολογιστής διεκπεραιώνει συγκεκριμένες εργασίες πιο γρήγορα και διαθέτει μεγαλύτερη χωρητικότητα μνήμης. Ομως, στην παρούσα φάση η διαδικασία μεταξύ επεξεργασίας και μνήμης είναι μονοδιάστατη.

Για να κατανοήσουμε το παραπάνω, θα μπορούσαμε να συγκρίνουμε ένα παιδί που μαθαίνει με έναν κώδικα (αλγόριθμο) που εκπαιδεύεται για να κάνει μια εργασία.

Τα βήματα και το σύστημα εκπαίδευσης είναι κοινά: Πρώτα παρουσιάζονται τα δεδομένα και στη συνέχεια δίδονται παραδείγματα τρόπου επίλυσης ώστε το παιδί και το μηχάνημα να προχωρήσουν στην επίλυση της άσκησης.

Κάθε λάθος επισημαίνεται και νέα γνώση δημιουργείται. Με τις επαναλήψεις, η ταχύτητα αυξάνεται και τα λάθη μειώνονται. Επειδή ο υπολογιστής ξεπερνά τον άνθρωπο στην ταχύτητα, λαμβάνει πιο γρήγορες και ενδεχομένως πιο σωστές αποφάσεις (θα κάνει πιο γρήγορα και πιο σωστά πράξεις) από ό,τι ο άνθρωπος.

Η διαφορά του παιδιού και του μηχανήματος είναι ότι το παιδί μετέπειτα δεν θα χρειάζεται μόνο να διαβάζει για να μαθαίνει αλλά το ένα μάθημα θα συνδέεται με το άλλο. Οταν αντιμετωπίσει ένα νέο πρόβλημα, θα προσπαθήσει να βρει λύση ακόμα και αν δεν έχει διδαχθεί τίποτα ή δεν έχει εμπειρία για αυτό το νέο πρόβλημα. Από την άλλη το μηχάνημα θα έχει πάντα ανάγκη από νέα δεδομένα και όταν η χωρητικότητα της μνήμης του λιγοστεύει, θα πρέπει να την επεκτείνει κάποιος. Ακόμα και αν αντιμετωπίσει κάτι που δεν έχει διδαχθεί, δεν μπορεί να λειτουργήσει με ακρίβεια.

Μπορεί ακόμα να μοιάζει σαν όνειρο ή και εφιάλτη αλλά η ΤΝ θα απειλεί τον άνθρωπο όταν ο υπολογιστής θα αποκτήσει τη δυνατότητα να επεκτείνει τη μνήμη μόνος του, να κάνει εκκαθάριση άχρηστων πληροφοριών, να αυξάνει την ταχύτητά του και να κάνει νέες ανακαλύψεις.

Ο δρ Κωνσταντίνος Αμπλιανίτης είναι καθηγητής Τεχνητής Νοημοσύνης και Υπολογιστικής Ορασης στο IU International University of Applied Sciences της Γερμανίας, επιχειρηματίας και σύμβουλος σε θέματα Τεχνητής Νοημοσύνης.