Τα πέντε διλήμματα που «βγάζουν» Πρόεδρο της Δημοκρατίας

18:53 12/1/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Κανείς δεν είναι στ’ αλήθεια στο μυαλό του Κυριάκου Μητσοτάκη – άρα, παρά το ρεπορτάζ και τη φημολογία, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ποιο θα είναι το πρόσωπο που θα προτείνει για Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Αυτό που όντως μοιάζει σίγουρο είναι πως ο χρόνος της ανακοίνωσης δεν αργεί: η επικείμενη συνάντηση της Κατερίνας Σακελλαροπούλου με τον Μητσοτάκη την ερχόμενη Τετάρτη δρομολογεί τις εξελίξεις και φέρνει την ανακοίνωση μια ανάσα μακριά.

Οποιον κι αν ρωτήσεις μέχρι τότε, το ιδανικό πρόσωπο έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά, τα οποία προκύπτουν

από συγκεκριμένα διλήμματα που τίθενται επί τάπητος κάθε φορά που ανοίγει η σχετική συζήτηση – και οι απαντήσεις του ίδιου του Πρωθυπουργού σ’ αυτά τα διλήμματα είναι τελικά αυτές που θα καθορίσουν την επιλογή του.

Ανδρας ή γυναίκα;

Δημόσια, κανείς δεν θέτει το ζήτημα του φύλου. Όταν ωστόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε το όνομα της σημερινής Προέδρου, μίλησε για τον συμβολισμό της πρώτης γυναίκας Προέδρου της Δημοκρατίας στη Μεταπολίτευση – σ’ αυτόν «πάτησαν» και αρκετές από τις ψήφους που έλαβε στη σχετική ψηφοφορία στην Ολομέλεια.

Αν, όντως, η επιλογή του φέτος είναι διαφορετική και επιλέξει άνδρα, το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να εξηγήσει είναι γιατί η θητεία αυτής της πρώτης γυναίκας δεν ανανεώθηκε, όταν ο ίδιος δεν έχει εκφράσει καμία διαφωνία με τους χειρισμούς και τη λειτουργία της Ηρώδου Αττικού τα τελευταία πέντε χρόνια.

Η άλλη άποψη λέει ότι από τη στιγμή που η γυάλινη οροφή «έσπασε», έσπασε μαζί και το στερεότυπο, επομένως το φύλο δεν θα έπρεπε να είναι κριτήριο από εδώ και πέρα. Σε κάθε περίπτωση, τα δυνητικά ανδρικά ονόματα είναι περισσότερα: διάφορες shortlist που ακούγονται, ειδικά το τελευταίο διάστημα, το αποδεικνύουν.

Τεχνοκράτης ή πολιτικός;

Από την πρώτη μέρα που ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας, δεν έκρυψε πως η προσέγγισή του δεν είναι μόνο πολιτική, αλλά και τεχνοκρατική: αναζητούσε πάντα το κατάλληλο πρόσωπο για την κατάλληλη δουλειά, ακόμα κι αν δεν είναι αυτό που λέμε «επαγγελματίας πολιτικός», ακόμα κι αν μέχρι τώρα εργαζόταν στην αγορά ή είχε αφοσιωθεί στο πανεπιστήμιο.

Το ίδιο προφίλ, ενός μη πολιτικού προσώπου, εφάρμοσε και την πρώτη φορά που κλήθηκε να επιλέξει Πρόεδρο. Οι εποχές, όμως, αλλάζουν ραγδαία: η γεωπολιτική αστάθεια, τα εκλογικά αποτελέσματα στη Δύση και οι ενδεχόμενες προκλήσεις στην οικονομία ενδεχομένως χρειάζεται ένα πρόσωπο που έχει επαφές και αντίληψη, η οποία θα είναι χρήσιμη και στην επερχόμενη συνταγματική αναθεώρηση.

Ενας ή μια πολιτικός με τέτοιο προφίλ και εμπειρία στη διαχείριση κρίσεων θα μπορούσε να είναι σύμμαχος και σύμβουλος πλοήγησης. Και αν η πιο τεχνοκρατική επιλογή είναι, τελικά, πολιτική;

Παραταξιακός ή αντίπαλος;

Σύμφωνα με την άτυπη παράδοση της Μεταπολίτευσης, είθισται ο Πρόεδρος να προέρχεται από πολιτική αφετηρία διαφορετική από αυτήν που έχει η κυβέρνηση – με συγκεκριμένες εξαιρέσεις, η εφαρμογή αυτού του μοντέλου λειτουργούσε εξισορροπητικά, κατάφερνε ακόμα και να χαμηλώσει τους τόνους σε εποχές μεγάλης πολιτικής έντασης.

Πριν από μερικούς μήνες, δεν ήταν αυτό το μοντέλο που κυριαρχούσε στις εκτιμήσεις που έκαναν για την επιλογή του Μητσοτάκη, λέγοντας πως η αναταραχή στη γαλάζια κοινοβουλευτική ομάδα τον έφερνε αναγκαστικά σε μια παραταξιακή δε λύση, που δεν θα άφηνε χώρο για νεοδημοκρατικές διαρροές, αλλά δεν θα έφερνε ούτε μια ψήφο παραπάνω ούτε θα δυσκόλευε με κάποιον τρόπο την αντιπολίτευση.

Από τότε πολύ νερό έχει μπει στο αυλάκι και, ενώ ακόμα και οι πιο σκληροπυρηνικοί γαλάζιοι έχουν αποδεχτεί πως κατά πάσα πιθανότητα θα ψηφίσουν κάποιον κεντρώο ή κεντροαριστερό, υπάρχουν ακόμα κάποιες (ενίοτε υψηλόβαθμες) φωνές που επιμένουν πως η ενότητα δεν προκύπτει μόνο από μια πλευρά.

Νεότερος ή µεγαλύτερος;

Επειδή το ανώτατο πολιτειακό αξίωμα απαιτεί εμπειρία, είναι δεδομένο πως το πρόσωπο που θα περάσει το κατώφλι της Ηρώδου Αττικού θα είναι αναγνωρισμένο τουλάχιστον στον τομέα του – άρα και κάποιας ηλικίας. Το δίλημμα δεν προκύπτει από ηλικιακό ρατσισμό, αλλά από το προφίλ που θα ήθελε ο Μητσοτάκης για την Προεδρία.

Ένα πρόσωπο ενεργό, που θα μπορεί να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και να «τρέχει» περιοδεύοντας όλη την Ελλάδα ή ένα που θα βασίζει τον ρόλο του στην αύρα που μπορεί να προκαλέσει η παρουσία του σε μια αίθουσα, στην ιστορία που κουβαλάει και του έχει μάθει να αμβλύνει τις αντιθέσεις; Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει σωστή και λάθος απάντηση. Και τα δύο μοντέλα έχουν αξιοποιηθεί, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό για μη εκτελεστικούς Προέδρους, αναλόγως τι ταίριαζε σε κάθε εποχή και περίσταση. Μερικές φορές είναι απλώς θέμα χημείας.

Συγκρουσιακός ή συναινετικός;

Το 2020, η Κατερίνα Σακελλαροπούλου εξελέγη με 261 ψήφους, έναν αριθμό ρεκόρ για τα ελληνικά χρονικά – ούτε η ίδια δεν μπορεί, όπως φαίνεται, να το επαναλάβει, καθώς σε περίπτωση ανανέωσης της θητείας της αναμένονται τουλάχιστον διαρροές από τη γαλάζια ΚΟ και αλλαγή στάσης από τον ΣΥΡΙΖΑ. Το ρεκόρ όμως υπάρχει, στέκεται αμείλικτο πάνω από τον επόμενο υποψήφιο: θα μπορέσει να επαναλάβει το κατόρθωμα, να πετύχει μια τόσο ευρεία συναίνεση;

Από την άλλη, όμως, είναι αυτός ο στόχος του Μητσοτάκη; Με δεδομένη την αλλαγή στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η μάχη του Κέντρου παίζεται τώρα ανάμεσα στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Αν οι ψήφοι εξ αριστερών και εκ δεξιών είναι σε κάθε περίπτωση χαμένες, ενδεχομένως το πρόσωπο που θα μπει στην ψηφοφορία να είναι τέτοιο που να φέρει το ΠΑΣΟΚ στη δύσκολη θέση να επιλέξει (να διαμορφώνει, δηλαδή, ένα θετικό κλίμα στον χώρο του ευρύτερου Κέντρου), ωστόσο για τους υπόλοιπους να επικυρώνει ένα προδιαγεγραμμένο «όχι».