Τεχνολογίες κατά Covid-19: Παγκόσμια δημόσια αγαθά;

07:12 17/4/2020 - Πηγή: Τα Νεα

Οταν πρωτοεμφανίστηκαν κρούσματα του Covid-19 στα τέλη του 2019, πολλοί λίγοι περίμεναν πως ο ιός θα εξελιχθεί σε αυτή την καταστροφική παγκόσμια πανδημία που ζούμε τώρα. Μέχρι στιγμής, περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν μολυνθεί και περισσότεροι από 100.000 έχουν χάσει τη ζωή τους - οι αριθμοί αυξάνονται καθημερινά.

Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτή την πρόκληση; Σε περιόδους τόσο μεγάλων διεθνών κρίσεων θα πρέπει να επιβραβεύουμε τις καινοτόμες προσπάθειες για την ανάπτυξη τεχνολογιών σχετικών με την πανδημία μέσω αγοράς δικαιωμάτων

πνευματικής ιδιοκτησίας, βάσει της αξίας τους. Ταυτόχρονα θα μπορούσαμε να εξασφαλίσουμε διαθεσιμότητα και προσιτή τιμή για αυτά τα προϊόντα διευκολύνοντας τη μαζική παραγωγή τους, μόλις εξασφαλισθούν τα πνευματικά δικαιώματα. Για παράδειγμα, το Ιδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς προσφάτως ανακοίνωσε αξιέπαινα ότι χρηματοδοτεί την κατασκευή εργοστασίων για την παραγωγή επτά υποψήφιων εμβολίων.

Οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν επίσης να συμβάλλουν στις προσπάθειες αυτές. Τα διαγνωστικά και θεραπευτικά μέσα καθώς και τα εμβόλια για τον Covid-19 θα γίνουν αγαθά που θα παρέχονται στην κοινωνία χωρίς κέρδος - παγκόσμια δημόσια αγαθά. Κάτι τέτοιο θα επιτρέψει και προετοιμασίες για την ενίσχυση της παραγωγικής ικανότητας, κάτι που ο Μπιλ Γκέιτς υποστήριξε ότι θα είναι ζωτικής σημασίας για την αντιστάθμιση του χαμένου χρόνου στη λήψη αποφάσεων για τον Covid-19.

Αυτή η πρόταση δεν θα επηρεάσει ούτε τη βιωσιμότητα του κλάδου της ιατρικής τεχνολογίας ούτε θα αποθαρρύνει την καινοτομία στην αγορά, διότι τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας θα αγοραστούν και δεν θα διατεθούν ελεύθερα. Αλλος ένας λόγος είναι ότι αυτή η προσέγγιση θα χρησιμοποιηθεί μόνο σε ακραίες συνθήκες κρίσης κατά τη διάρκεια πανδημιών. Δεδομένου του μεγέθους, της εξάπλωσης, του αντίκτυπου στην υγεία του πληθυσμού και της οικονομικής ζημίας της πανδημίας Covid-19, δικαιολογούνται τέτοιες αντισυμβατικές ενέργειες.

Στις περισσότερες από τις αντιδράσεις στην πανδημία μέχρι στιγμής, οι χώρες της ΕΕ, της G7 και της G20 δεν δείχνουν τη φιλοδοξία, τη δημιουργικότητα και την πολιτική βούληση που απαιτούνται για την αποτελεσματική πρόληψη και καταπολέμηση του κορωνοϊού. Τώρα είναι η ώρα να αντιστρέψουμε αυτήν την τάση και να ανταποκριθούμε με τρόπο που να ταιριάζει στο μέγεθος αυτής της πανδημίας. Οι πληρωμές για δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας μπορεί να αμφισβητηθούν από εκείνους που πιστεύουν ότι αυτές οι ανακαλύψεις θα πρέπει να είναι διαθέσιμες δωρεάν, αλλά τα οφέλη για την υγεία και την οικονομία από αυτές τις αγορές θα υπερτερούν κατά πολύ του κόστους.

Βλέπουμε ήδη τεράστιες ενέσεις μετρητών σε οικονομίες και άλλες μεγάλες επενδύσεις από κυβερνήσεις (πρόχειρα νοσοκομεία) ως απάντηση στην πανδημία. Αυτές οι επενδύσεις είναι πολύ πιο δαπανηρές από ό,τι θα ήταν η αγορά δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. Οι χώρες της G20 ή της ΕΕ θα μπορούσαν να ηγηθούν της συλλογικής δράσης, συνεργαζόμενες με φιλάνθρωπους και άλλες κυβερνήσεις για την αγορά δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και τη μετατροπή τους σε δημόσια αγαθά, έτσι ώστε οι τεχνολογίες για τον Covid-19 να μπορούν να κατασκευάζονται με ρυθμό που να ικανοποιεί την παγκόσμια ζήτηση και να κατανέμεται ισότιμα σε ολόκληρο τον κόσμο.

Το άρθρο του Ηλία Μόσιαλου δημοσιεύθηκε προχθές στη βρετανική εφημερίδα «The Times» και αναδημοσιεύεται με άδεια του συγγραφέα