«Υπάρχει ανάγκη για χειροποίητα αντικείμενα με ανθρώπινη ιστορία»

18:12 18/10/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Μικρά επεισόδια της ζωής του όταν ακόμη εργαζόταν στα media, σε έναν τηλεοπτικό σταθμό, συσσωρεύτηκαν σαν σκηνές από ταινία του Σταύρου Τσιώλη – όπως λέει ο ίδιος – και τον έφεραν στην κεραμική. Ο Γιάννης Ζώης ξεκίνησε μια δεύτερη καριέρα όταν άρχισε να παρακολουθεί σεμινάρια εκμάθησης κεραμικής σε εκπαιδευτικά σεμινάρια στον Δήμο Νίκαιας. Εκεί έμαθε να αγαπά τη χειροτεχνία τόσο πολύ που βγήκε από το εργασιακό καθεστώς των media και ύστερα από κόπο άνοιξε το δικό του εργαστήριο το 2013.

Η Δέσποινα Γερουλάνου τον ανακάλυψε να αναμετριέται με διαφορετικές αποχρώσεις πηλού για να σχηματοποιήσει τις ιδέες του και παρουσίασε στο Πωλητήριο του Μουσείου Μπενάκη δείγματα της δουλειάς του. Ηταν η αρχή και η συνέχειά της εξελίχτηκε στη Βενετία, όπου παρουσιάστηκε ως ανερχόμενο αστέρι της κεραμικής στη διοργάνωση «Homo Faber».

Θα έλεγα ότι είμαι ένας τεχνίτης με εικαστικές ανησυχίες. Τίποτα δεν πέφτει στο κενό. Υπάρχει ανταμοιβή. Είμαι ευχαριστημένος που ακολούθησα την επιθυμία μου να ασχοληθώ με την ύλη. Αγαπώ την κεραμική. Ο μόνος φόβος είναι μήπως σταματήσω να την αγαπώ όπως στο ξεκίνημα. Αυτή η αγάπη σταματά όταν για δεκάωρα δουλεύεις απλές παραγγελίες και επαναλαμβάνεις φόρμες, ενώ θέλεις να κρατήσεις την ενέργειά σου και τον εαυτό σου διαθέσιμο για τους πειραματισμούς σου με την ύλη.

Η εμπειρία από το «Homo Faber» ήταν οι συναντήσεις μου με άλλους τεχνίτες στο πλαίσιο που έθεσε το Ιδρυμα Μικελάντζελο για τη διάσωση και τη διάδοση της χειροτεχνίας και των παλιών τεχνικών. Είναι η ιδέα διατήρησης ενός κεφαλαίου πολιτιστικής κληρονομιάς που αφορά όλη την υφήλιο, υποστηρίζοντας τους σύγχρονους τεχνίτες σε όλον τον κόσμο. Μια ιδιωτική πρωτοβουλία που επιδιώκει τη συγκρότηση ενός πυρήνα ανθρώπων από τους οποίους θα ανατροφοδοτείται η δημιουργική χειροτεχνία. Υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για αφήγηση ιστοριών. Μια ανάγκη για χειροποίητα αντικείμενα με ανθρώπινη ιστορία.

Το δικό μου ταξίδι ζωής στην έκθεση «Homo Faber» στη Βενετία ήταν ο δημιουργικός διάλογος με τον κεραμίστα από το Ουζμπεκιστάν Σοκρούκ Ρακίμοβ. Στο εργαστήριό μου στην Αθήνα συνεργαστήκαμε σε ένα πρόγραμμα κοινής δημιουργίας και μοιραστήκαμε τους ρόλους αρχιμάστορα – μαθητή. Η ανθρώπινη διασύνδεση είναι σημαντική για το μέλλον της χειροτεχνίας. Δεν πρέπει να σταματήσει ο διάλογος μεταξύ των τεχνιτών οι οποίοι ανήκουν σε διαφορετικές γενεές, διάλογος μεταξύ δασκάλων και μαθητών. Αυτή ήταν η κεντρική ιδέα του εκπαιδευτικού προγράμματος «Homo Faber Fellowship» κατά το οποίο επέβλεπα τον μαθητή μου. Ο έβδομης γενιάς κεραμίστας συνεργάστηκε μαζί μου για τη δημιουργία ενός τοτέμ εμπνευσμένου από γεωμετρικά μοτίβα και ζωικές μορφές πάνω στο θέμα του Art Deco κινήματος. Το γλυπτό μας αποτελείται από τέσσερα διαφορετικά αγγεία που αποσπώνται ή αποτελούν ενιαίο σύνολο μιας μεγάλης αρθρωτής στήλης. Δημιουργήσαμε το τοτέμ χρησιμοποιώντας πορσελάνη και ξύλο μαόνι. Είναι διακοσμημένο με επαναλαμβανόμενες χειροποίητες απεικονίσεις της πανίδας σε χρυσό 22 καρατιών, εμπνευσμένες από μοτίβα του Ουζμπεκιστάν, τα οποία ανήκουν στο αρχείο της οικογένειάς του και τα οποία αντανακλούν το οικοσύστημα, τη χλωρίδα και την πανίδα. Η έμπνευση για τη μορφή του τοτέμ προέρχεται από βουδιστικούς κυλίνδρους προσευχής, ισλαμικά μοτίβα, υαλουργήματα Art Deco που βρέθηκαν σε ουρανοξύστες της δεκαετίας του ’20, καθώς και ελληνικούς κίονες. Ο πρόεδρος της διοργάνωσης στάθηκε μπροστά από το έργο μας στην ομιλία του για να μιλήσει για το θέμα της έκθεσης, «Ταξίδι ζωής». Ηταν πολύ τιμητικό αυτό για εμάς.

Μια ιδέα η οποία με απασχολεί και επανέρχομαι σε αυτήν έχει να κάνει με τη δομή και το χτίσιμο. Ψάχνω τη φόρμα με την οποία θα σχηματίζω διαφορετικά αντικείμενα προσθέτοντας αυτές τις κεραμικές μονάδες. Μου αρέσει το αντικείμενό μου να ανοίγει έναν δρόμο σύνθεσης αλλά ο θεατής του να σταματά όπου θέλει φτιάχνοντας τη δική του νοηματική διαδρομή. Δεν μου αρέσουν τα περιγραφικά έργα, γιατί δεν επιτρέπουν στον θεατή να μαντέψει και να συμπεριλάβει δικές του εικόνες στο αντικείμενο. Ενώ η εξερεύνηση της δομής έχει ενδιαφέρον, επειδή βρίσκω τρόπους ώστε το ένα κομμάτι να συμπληρώνει το άλλο, ή να λειτουργεί μεμονωμένα, αφήνοντας περιθώρια για την πολλαπλή ανάγνωση του αντικειμένου.

Η κλίμακα δεν με απασχολεί. Και δεν τη φοβάμαι, από τη στιγμή που μπορώ να ψήσω σε υψηλή θερμοκρασία ως εκεί που δεν θα καταρρεύσει το υλικό μου. Για παράδειγμα, ως το σημείο που δεν θα επηρεαστεί η ανθεκτικότητα σε ένα διαφανές πορσελάνινο αντικείμενο. Αλλο απαιτητικό πρότζεκτ αυτό, αφού πρέπει να διαβρώσεις προσεκτικά με αλκαλικό οξύ τον λευκό πηλό για να κάνεις διάφανη την πορσελάνη χωρίς να σου φεύγουν κομμάτια και να παραμείνει λεία. Αν κάνεις κεραμική, καλό είναι να γνωρίζεις από τεχνολογία υλικών, που τη μαθαίνεις είτε με σεμινάρια είτε με πολύωρο διάβασμα. Ταυτόχρονα διαβάζω και πειραματίζομαι. Η γνώση χημείας είναι απαραίτητο εφόδιο, γιατί θα τη χρειαστείς όταν ψάχνεις να εφεύρεις έναν τρόπο για να δημιουργήσεις αυτό που γυροφέρνεις στο μυαλό σου.

Info

Coffee spot

Ιππώνακτος 25,

Νέος Κόσμος

Link

https://www.

homofaber.com/

en/discover/zoisgiannis-3nkf7w