Έγινα πρόσφατα μητέρα και αναρωτιέμαι αν περνάω αρκετό χρόνο με το μωρό μου

19:04 27/11/2018 - Πηγή: Fays Book

Απαντά η Σοφία Αντύπα, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια

Θα ήθελα να αναφερθώ στον πρώτο χρόνο της ζωής ενός βρέφους, και τη σχέση του με τη μητέρα, με όσο πιο απλό τρόπο γίνεται χωρίς να χρησιμοποιήσω όρους ψυχαναλυτικούς.

Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι σύγχρονη απλή και πολύπλοκη. Το βρέφος χρειάζεται αποκλειστικά τη μητέρα του (ή όποιον το μεγαλώνει) ως το κύριο πρόσωπο αναφοράς με στόχο την ελαχιστοποίηση του άγχους, και την σταθερότητα. Τον πρώτο χρόνο το βρέφος και η μητέρα είναι μια μονάδα αχώριστη σχεδόν καθώς, το βρέφος εξαρτάται αποκλειστικά από τη μητέρα του για την εκπλήρωση

όλων των αναγκών του.

Ουσιαστικά χρειάζεται μια απλή μητέρα που μεγαλώνει και φροντίζει το παιδί της με ενσυναίσθηση (empathy)! Το ταΐζει, το πλένει, το κοιμίζει με αγάπη και φροντίδα, όσο αυτό είναι εφικτό. Χρησιμοποιώ τον όρο της ενσυναίσθησης, διότι είναι ίσως η πιο σημαντική ικανότητα της μητέρας, στις αντιδράσεις τις απέναντι στο βρέφος. Είναι αυτό που δημιουργεί ένα περιβάλλον με “κράτημα” στο μωρό, ώστε να μπορεί μεγαλώνοντας να νιώθει ασφάλεια στο ευρύτερο περιβάλλον, του σχολείου κ.ο.κ.

Η αγκαλιά και η αίσθηση του δέρματος είναι αυτή που δημιουργεί ψυχικά μια αίσθηση συνέχειας και συνοχής στο βρέφος, και μια τεράστια αίσθηση ανακούφισης! Χρειάζεται η μητέρα να αγκαλιάζει το μωρό της όσο πιο πολύ μπορεί δημιουργώντας την αίσθηση της θαλπωρής, βοηθώντας έτσι να δημιουργηθεί μια ολοκληρωμένη ψυχική δομή, που θα αντέχει μεγαλώνοντας τους αγχογόνους και στρεσογόνους εξωγενείς παράγοντες. Αυτό σημαίνει πως όταν η μητέρα είναι παρούσα να είναι και για το μωρό. Αν δουλεύει ή λείπει από το σπίτι κάποιες ώρες (το οποίο είναι και το φυσιολογικό), να γυρνάει και να γίνεται αυτό αντιληπτό από το βρέφος.

Όσο χρόνο μπορεί να διαθέσει να είναι ποιοτικός χρόνος. Δεν έχει νόημα να είναι όλη μέρα μέσα σε ένα σπίτι με νεύρα κούραση και άγχος μαζί με το μωρό διότι αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να δημιουργείτε χάσμα ανάμεσα στη σχέση της με το παιδί. Αναφέρομαι σε μια φυσιολογική κατάσταση και στη ζωή μέσα στην πόλη η οποία έχει άλλους ρυθμούς. Αν όμως έχετε την διάθεση να είστε με το μωρό σας όλη μέρα, αυτό θα το αποφασίσετε εσείς. Υπάρχει βέβαια ένα λεπτό σημείο σε όλη αυτήν την περίοδο. Δεν αναφέρομαι και δεν λέω πως η μητέρα χρειάζεται να χάσει την προσωπικότητα της. Αλλά σίγουρα χρειάζεται να επαναπροσδιορίσει τον εαυτό της, διότι είναι πλέον μητέρα.

Στην εποχή μας και αναφέρομαι στον δυτικό πολιτισμό, είναι της μόδας να προσπαθεί η μητέρα να βάλει το βρέφος σε κάποιο είδους πρόγραμμα, από τις πρώτες κιόλας μέρες της γέννησης του, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το άγχος και στη μητέρα και στο βρέφος, όταν αυτό δεν επιτυγχάνεται. Αυτό συμβαίνει για τον απλό λόγο πως οι μητέρες συχνά βιάζονται να γυρίσουν στις συνήθειες τους και στον τρόπο ζωής που είχανε συνηθίσει μέχρι την ημέρα της γέννησης του παιδιού τους. Κάτι το οποίο είναι εξαιρετικά ουτοπικό.

Ουσιαστικά αποφεύγουν αυτό που ανέφερα παραπάνω, τον επαναπροσδιορισμό του εαυτού τους, και της σχέσης με τον άντρα τους. Όλα έχουνε αλλάξει αλλά αυτό τους φοβίζει πολύ. Όσο βέβαια το αποφεύγουν τόσο πιο δύσκολο γίνετε και συχνά δημιουργούνται μεγάλα προβλήματα στο ζευγάρι. Οι γονείς είναι αυτοί που χρειάζεται συνειδητά να προσαρμοστούν πλέον και πιο πολύ η μητέρα στις ανάγκες του βρέφους και όχι το αντίστροφο. Μιλάω βέβαια για τις μητέρες που επιθυμούν να μεγαλώσουν οι ίδιες το παιδί τους.

Όταν οι ανάγκες αντιστρέφονται τότε σημαίνει πως το βρέφος δεν το φροντίζει η μητέρα αλλά το αναλαμβάνει κάποιο τρίτο πρόσωπο. Είναι βέβαια πολλές οι εξαιρέσεις όπως π.χ. αν η μητέρα αρρωστήσει, ή χρειάζεται να δουλεύει για σοβαρούς οικονομικούς λόγους κτλ…Είναι όμως εξαιρετικά σημαντικό μια μητέρα να προσπαθήσει αυτόν τον τόσο σημαντικό πρώτο χρόνο της ζωής ενός παιδιού να είναι η ίδια παρούσα στη ζωή του και στην καθημερινότητα του όσο αυτό είναι εφικτό. Θα το “οπλίσει” έτσι ψυχικά για την υπόλοιπη του ζωή!!!