SOS από τις εφορίες στα κοσμοπολίτικα νησιά - Καταρρέουν τα έσοδα από ΦΠΑ

10:00 25/6/2016 - Πηγή: New Money

του Κωστή Πλάντζου

"Διπλοί" τιμοκατάλογοι και παζάρια για άλλες χρεώσεις, αναλόγως αν ζητείται να εκδοθεί ή όχι απόδειξη, είναι πλέον το σύστημα που διαμορφώνει τις τιμές στην αγορά. Η αγορά λειτουργεί ασύδοτη, χωρίς τον φόβο των προστίμων και ελεγκτές δεν καταγράφουν καν τις παραβάσεις, ακόμα και αν τις διαπιστώνουν!

Καθώς επιβάλλονται διαρκώς και νέοι φόροι, ελεγκτές της εφορίας που μπαίνουν σε επιχειρήσεις, φεύγουν χωρίς να βεβαιώνουν

καν την παράβαση, αν τα πρόστιμα είναι μηδενικά ή κάτω από μόλις 5 ή 10 ευρώ. Αλλά και όταν επιβάλλονται, τα πρόστιμα μοιάζουν με χάδι: τις προάλλες μόλις, σε καλό εστιατόριο των βορείων προαστίων με πολλές δεκάδες τραπέζια όπου δεν είχαν κοπεί αποδείξεις, το πρόστιμο που επέβαλαν φεύγοντας οι ελεγκτές ήταν μόλις 90 ευρώ.

Τέτοιοι έλεγχοι γίνονται πλέον όμως, μόνον στα μεγάλα αστικά κέντρα. Στα κοσμικά νησιά και τους τουριστικούς προορισμούς όπου δεν φτάνει ο έλεγχος, κυριαρχεί ασυδοσία. Τα έσοδα από ΦΠΑ στις περιοχές αυτές καταρρέουν κατά 40% ή και 60% έναντι των στόχων. Το «μάρμαρο» πληρώνουν κυρίως επιχειρήσεις στην ηπειρωτική χώρα, καταβάλλοντας 10%-30% περισσότερα για ΦΠΑ, από όσα ανέμενε το υπουργείο Οικονομικών.

Καλούν σε βοήθεια οι εφορίες

Για να μη χάσουν -πριν καν ξεκινήσει το καλοκαίρι- τη μάχη για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, στο υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζουν νέα μέτρα, με «λουκέτα» αντί για πρόστιμα και μετακίνηση ελεγκτών στα νησιά όπου υπάρχει πρόβλημα.

Εδώ και καιρό έχει ξεκινήσει ένας «βομβαρδισμός» εγγράφων αιτημάτων προς τις Κεντρικές Υπηρεσιες του υπουργείου, από εφορίες σε νησιωτικές και τουριστικές περιοχές. Ζητούν εκτάκτως ενισχύσεις και μετακινήσεις ελεγκτών, για στελέχωση συνεργείων ελέγχου στις κρίσιμες τουριστικές περιοχές.

Τεράστιες ανάγκες καταγράφονται με τις επιστολές αυτές σε Πάρο, Νάξο, Μύκονο, Σαντορίνη, Σύρο, Κεφαλονιά και Ζάκυνθο. Ωστόσο ακόμα γίνονται διερευνητικές κινήσεις και παρότι πολλοί εφοριακοί έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να μετακινηθούν, ο καιρός περνάει και ο κίνδυνος είναι να μη φτάσουν τέλη Ιουλίου, όπως πέρυσι, όταν θα έχει χαθεί η μισή τουριστική σαιζόν, για να ληφθούν οι αποφάσεις.

«Μάχη» για τον ΦΠΑ

Εφόσον δεν κόβονται αποδείξεις, το κράτος δεν εισπράττει ΦΠΑ. Το οξύμωρο όμως είναι πως όσοι έλεγχοι γίνονται, δείχνουν πολύ χαμηλή παραβατικότητα!

Πανελλαδικά, με βάση το πλάνο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, το ποσοστό διαπίστωσης παραβατικότητος στους ελέγχους έπρεπε να είναι τουλάχιστον 15%, κάτι που φαντάζει ίσως λογικό αν η φοροδιαφυγή εκτιμάται σε 30% ή 40%. Οι παραβάσεις που διαπιστώνονται όμως ως τώρα (Ιανουάριος – Απρίλιος 2016) δεν ξεπερνούν το 5,70% των ελέγχων που γίνονται!

Αιτία του κακού θεωρούνται τα πρόστιμα-"χάδι" που ισχύουν πλέον, που δεν ξεπερνούν το 50% του ΦΠΑ για κάθε απόδειξη που διαπιστώθηκε πως δεν κόπηκε. Για παράδειγμα, στο εστιατόριο των βορείων προαστείων όπου επιβλήθηκε το πρόστιμο των 90 ευρώ, οι ελεγκτές διαπίστωσαν πως την ώρα εκείνη δεν είχαν κοπεί αποδείξεις αξίας περίπου 900 ευρώ, και κατελόγισαν επιτόπου το 50% του ΦΠΑ που αντιστοιχεί σε αυτές.

Εκτός ελέγχου η αγορά

Στην πραγματικότητα, ελάχιστες εφορίες κάνουν ουσιαστικούς προληπτικούς ελέγχους. Για παράδειγμα, την περασμένη εβδομάδα και μέσα σε 48 ώρες, η εφορία έκανε 40 ελέγχους στη Χίο, έπιασε 14 παραβάτες (30% παραβατικότητα) και επέβαλε πρόστιμα για 79 παραβάσεις συνολικά (κατά μέσο όρο 2 παραβάσεις για όσους ελέγχθηκαν ή 5 παραβάσεις για όσους εντοπίστηκαν να φοροδιαφεύγουν).

Ίδια κατάσταση επικρατεί και στους μερικούς ελέγχους, που δεν ξεπερνούν το 10% ενώ έπρεπε να έχουν φτάσει στο 25%, σύμφωνα με το επιχειρησιακό σχέδιο ελέγχων του υπουργείου.
Ποιο είναι το αποτέλεσμα όμως;

Το Κίνημα «Δεν κόβω απόδειξη» και υστέρηση των εισπράξεων ΦΠΑ που στη Μύκονο τον Μάιο φτάνει στο 40% έναντι των στόχων (ήταν 62% τον Απρίλιο αλλά ενδεχομένως η δημοσιοποίηση των στοιχείων του α΄τετραμήνου να συνέβαλε να υπάρξει κάποια "αυτοσυγκράτηση").

Υστέρηση 30%-40% έναντι των στόχων είναι σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες και ο μέσος όρος για τα περισσότερα τουριστικά νησιά τον Μάιο παρότι στις περιοχές αυτές έχει ήδη αυξηθεί από πέρυσι ο ΦΠΑ κατά 50% (από 16% σε 24% πλέον και από 9% σε 13%).

Αντιθέτως, στα αστικά κέντρα όπου υπάρχει μεγαλύτερος έλεγχος, η εικόνα είναι αντίστροφη. Ενώ τον Απρίλιο οι εισπράξεις ΦΠΑ από Πάρο, Ρόδο, Ζάκυνθο, Λευκάδα ήταν 39% χαμηλότερες, αυξημένες σε σχέση με τους στόχους ήταν οι εισπράξεις:
- κατά 16,1% στην Β΄ΔΟΥ Περιστερίου
- κατά 10,8% στη ΦΑΕ Αθηνών
- κατά 8,6% στην Α΄Αθηνών
- κατά 23% στην ΔΟΥ Λειβαδιάς
- κατά 8,7% στη ΔΟΥ Μοσχάτου
- κατά 35% στον Πύργο
- κατά 13,5% στην Πάτρα

Η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων ετοιμάζεται να εφαμόσει άμεσα σχέδιο εκτάκτου ανάγκης, με μέτρα όπως:

- Μεταφορά ελεγκτών στα νησιά
- Επιβολή διοικητικών ποινών («λουκέτα» τριάντα ημερών) σε όποιους συλλαμβάνονται για δεύτερη φορά να μην κόβουν απόδειξη
- Κατάρτιση «μαύρης λίστας» με τις επιχειρήσεις που δηλώνουν πολύ λιγότερα από όσα διαπιστώθηκαν τις ημέρες του ελέγχου.

Με τις τεχνικές και τις συγκρίσεις αυτές που τώρα εςνεργοποιούνται, οι εφορίες θα μπορούν να υπολογίσουν τεκμαρτά το μέγεθος της φοροαπόκρυψης , ώστε να ζητούν εξηγήσεις από τις επιχειρήσεις ή να επιβάλουν φόρους κατά βούληση.
Επιπλέον δίνουν αγώνα δρόμου για να προλάβουν μέσα στην τουριστική περίοδο να επιβληθεί η υποχρεώση για ηλεκτρονικές πληρωμές μέσω τραπέζης, αντί μετρητών. Στόχος είναι να ξεκινήσει το μέτρο από τη Μύκονο, ώστε να καταγράφεται άμεσα και να αποδίδεται απευθείας από τις τράπεζες το ποσό ΦΠΑ που οφείλει -βάσει των εσόδων της- κάθε επιχείρηση, στα τουριστικά νησιά και άλλα κοσμικά θέρετρα της χώρας.