Καρκίνος παχέος εντέρου: πως μειώνεται ο κίνδυνος;

14:11 26/5/2016 - Πηγή: New Money

Υψηλές πιθανότητες αποφυγής της εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου έχουν όσοι άνθρωποι ακολουθούν έναν υγιεινό τρόπο ζωής, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA Oncology. Η διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους - χωρίς αυτό να είναι απόλυτα το ιδανικό, η ένταξη στις εβδομαδιαίες δραστηριότητες ενός προγράμματος έστω μέτριας έντασης σωματικής άσκησης, η αποφυγή του καπνίσματος και της κατανάλωσης αλκοόλ μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο κατά 29% στις γυναίκες και κατά 20% στους άνδρες.

Σημαντικός αριθμός επιστημόνων, ερμηνεύοντας τα ευρήματα πρόσφατων ερευνών, πίστευαν μέχρι σήμερα

ότι ένας από τους κύριους παράγοντες για την ανάπτυξη καρκίνου στους ιστούς είναι οι τυχαίες μεταλλάξεις κατά τη διάρκεια της διαίρεσης των βλαστικών κυττάρων. Αυτή η πεποίθηση τους οδηγούσε να πιστεύουν ότι η μεγάλη πλειοψηφία των καρκίνων είναι ατυχία, και μόνο το 33% του κινδύνου οφείλεται σε περιβαλλοντικούς ή γενετικούς παράγοντες.

Δεδομένου ότι ο καρκίνος αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως και διεξάγεται μεγάλος αριθμός ερευνών, άλλες μελέτες έχουν καταδείξει ότι ο τρόπος ζωής του ατόμου μπορεί να επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό τις πιθανότητες ανάπτυξης της νόσου.

«Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί τον δεύτερο σε συχνότητα καρκίνο παγκοσμίως. Οι περισσότερες κακοήθειες ξεκινούν ως μικρές, καλοήθης μάζες κυττάρων που ονομάζονται αδενωματώδεις πολύποδες, οι οποίοι δεν προκαλούν παρά καθόλου ή ελάχιστα συμπτώματα. Με την πάροδο του χρόνου όμως δύνανται να μεταλλαχθούν σε κακοήθειες», εξηγεί ο γενικός χειρουργός και εξειδικευμένος στη χειρουργική ογκολογία και προηγμένη λαπαροσκοπική χειρουργική Δρ. Εμμανουήλ Ζαχαράκης-Διευθυντής Χειρουργικής Ανωτέρου Πεπτικού, Κλινική ΙΑΣΩ General (Αθήνα) & Συνεργάτης Κλινικής 'Άγιος Λουκάς' (Θεσ/νίκη) - Επ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Imperial College London (www.zacharakis-surgery.gr).

Από τις πιο πρόσφατες είναι και η μελέτη του Dr. Mingyang Song και των συνεργατών του, από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας Chan του Harvard, οι οποίοι ενέκυψαν στο ερώτημα αν και πόσο επηρεάζει ο υγιεινός τρόπος ζωής, τη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου αλλά και τις πιθανότητες θανάτου απ' αυτόν. Για τις ανάγκες της μελέτης εξέτασαν στοιχεία από 89.571 γυναίκες και 46.399 άνδρες. Όσοι κρίθηκε ότι πληρούσαν τα κριτήρια του υγιεινού τρόπου ζωής θεωρήθηκαν ως χαμηλού κινδύνου (16.531 γυναίκες και οι 11.731 άνδρες), ενώ οι υπόλοιποι χαρακτηρίστηκαν ως υψηλού κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου (73.040 γυναίκες και 34.608 άνδρες).

Τα άτομα που ακολουθούσαν υγιεινή ζωή δεν κάπνιζαν – ή είχαν διακόψει τη βλαβερή συνήθεια, δεν έπιναν αλκοόλ ή κατανάλωναν το πολύ ένα ποτό την ημέρα οι γυναίκες, και έως δύο το πολύ οι άνδρες, διατηρούσαν ένα σχετικά φυσιολογικό βάρος – είχαν Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) μεταξύ 18,5 και 27,5 και εκτελούσαν για τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας έντασης αερόβια άσκηση, ή 75 λεπτά έντονης άσκησης, την εβδομάδα.

Γενικά για τα ποσοστά του καρκίνου που θα μπορούσαν να αποφευχθούν, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι περίπου το 20-40% των περιπτώσεων καρκίνου και περίπου το 50% των θανάτων από τη νόσο δύνανται να προληφθούν εάν οι άνθρωποι που ανήκαν στην ομάδα υψηλού κινδύνου τροποποιούσαν τον τρόπο ζωής τους και συμμορφώνονταν στο πρότυπο της ομάδας χαμηλού κινδύνου.

Για τον καρκίνο του παχέος εντέρου κατέδειξαν ότι οι γυναίκες που πληρούν τα τέσσερα κριτήρια μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο ανάπτυξής του κατά 29% και οι άνδρες κατά 20%. Αξιοσημείωτα ήταν όμως και τα ευρήματα για άλλες μορφές καρκίνου.

Σύμφωνα μ' αυτά θα μπορούσαν να προληφθούν:

• Καρκίνος πνεύμονα: το 82% των περιστατικών σε γυναίκες και το 78% σε άνδρες.
• Καρκίνος μαστού: το 4%, ενώ ο κίνδυνος θανάτου από την ίδια αιτία θα ήταν 12% χαμηλότερος
• Καρκίνος προστάτη: το 21% των περιστατικών.

Εξαιτίας του γεγονός ότι όλοι οι συμμετέχοντες τα στοιχεία των οποίων εξετάστηκαν στη μελέτη ήταν λευκοί, τα αποτελέσματα μπορεί να μην ισχύουν σε άλλες φυλές. Ωστόσο, άλλες μελέτες έχουν συσχετίσει τους ίδιους παράγοντες ως επικίνδυνους για εμφάνιση καρκίνου σε όλες τις φυλές και ομάδες.

Σχολιάζοντας ο Δρ. Ζαχαράκης ανέφερε ότι «Όπως για κάθε ασθένεια έτσι και για τον καρκίνο, η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία και αυτή θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για φορείς και πολίτες. Τα περισσότερα περιστατικά θα μπορούσαν να προληφθούν εάν όλοι ακολουθούσαν έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Γι' αυτό τόσο ατομικά όσο και συλλογικά θα πρέπει να εφαρμόζουμε όσα μας αποκαλύπτει η μελέτη, έστω κι αν αυτό γίνει σταδιακά, παίρνοντας λίγο περισσότερο χρόνο. Το ίδιο πρέπει να πράξει και η πολιτεία, με τη χάραξη στρατηγικών που να ενημερώνουν και να προστατεύουν τους πολίτες. Ο καρκίνος δεν οφείλεται αποκλειστικά στην κακή τύχη, αλλά οι πιθανότητες περνούν μέσα από τις επιλογές μας». Πρόσθεσε δε οι απαιτούμενες αλλαγές δεν κοστίζουν, αλλά απαλλάσσουν τον άνθρωπο από κονδύλια που εντέλει του καταστρέφουν την υγεία και τη ζωή.

«Βεβαίως το υγιεινό πρότυπο ζωής δεν απομακρύνει εντελώς τον κίνδυνο, οπότε είναι απαραίτητο να υποβάλλονται όλοι σε προληπτικές εξετάσεις. Ειδικά για τον καρκίνο του παχέος εντέρου ο προσυμπτωματικός έλεγχος σε άτομα δηλ. που δεν έχουν συμπτώματα της νόσου μπορεί να την ανιχνεύσει σε πολύ αρχικά στάδια, όταν είναι πιθανότερο να είναι ιάσιμη. Μέσω εξετάσεων όπως η κολονοσκόπηση, στην οποία πρέπει να υποβάλλονται ανά πενταετία όλοι οι άνθρωποι άνω των 50 ετών ή συχνότερα όσοι ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, η αφαίρεση πολυπόδων πριν μετατραπούν σε καρκίνο, μειώνει σημαντικά τις πιθανότητες ανάπτυξής του», καταλήγει ο Δρ. Ζαχαράκης.