Με ίδια κεφάλαια και μέσω funds οι επενδύσεις των εφοπλιστών

09:57 9/7/2017 - Πηγή: New Money

Του Μηνά Τσαμόπουλου

Η χρηματοδότηση της ναυτιλιακής βιομηχανίας μέσω τραπεζών παραμένει προβληματική. Ακόμη και τα κινεζικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, που ξεχώριζαν τα τελευταία χρόνια, πλέον μειώνουν την έκθεσή τους στον συγκεκριμένο κλάδο.

Παρ’ όλα αυτά, μέσα στους τέσσερις πρώτους μήνες του 2017 οι ελληνικών συμφερόντων ναυτιλιακές έχουν δώσει 2 δισ. δολάρια για την αγορά πλοίων και 500 εκατ. για νέες παραγγελίες

ναυπήγησης. Παράλληλα, οι ναυτιλιακές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων έχουν εισπράξει 1 δισ. δολάρια από την πώληση πλοίων, δείχνοντας στην πράξη το επιχειρηματικό τους δαιμόνιο.

Στο ερώτημα πώς οι ελληνικών συμφερόντων ναυτιλιακές εταιρείες θα συνεχίσουν να πρωταγωνιστούν ειδικά στις αγοραπωλησίες μεταχειρισμένων πλοίων, η απάντηση βρίσκεται στη μέχρι τώρα ιστορία τους. Οι επενδύσεις γίνονται με ίδια κεφάλαια, αλλά και σε συνεργασία με ιδιωτικά funds, ενώ πάντα θα υπάρχει η τραπεζική χρηματοδότηση, έστω και αν αυτή γίνεται μόνο για τους πολύ μεγάλους εφοπλιστικούς οίκους. Σύμφωνα με έρευνα της Petrofin που δημοσιεύθηκε πρόσφατα, η τραπεζική χρηματοδότηση της ελληνόκτητης ναυτιλίας μειώθηκε κατά 8,7% το 2016 σε σύγκριση με το 2015. Πλέον το σύνολο των τραπεζικών ναυτιλιακών δανείων έπεσε για πρώτη φορά από το 2009 κάτω από το όριο των 60 δισ. δολαρίων, στα 57,21 δισ., έναντι 62,71 δισ. το 2015.

«Ο αριθμός των μη εξυπηρετούμενων ναυτιλιακών δανείων αυξήθηκε, ενώ όλες σχεδόν οι τράπεζες έγραψαν ζημίες από δάνεια», επισημαίνεται στην έρευνα.

Λόγω της μείωσης της ροής χρήματος από τις τράπεζες, ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες βρίσκονται σε ένα επενδυτικό σφιχταγκάλιασμα με ξένα επενδυτικά funds.

Η ανάγκη για επενδύσεις ενώ η παγκόσμια οικονομία κλυδωνίζεται οδήγησε σε επιχειρηματικούς γάμους. Τα αποτελέσματα είναι διττά. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου Ελληνες πλοιοκτήτες εκτοξεύτηκαν στην κορυφή της παγκόσμιας ναυτιλιακής βιομηχανίας και άλλοι που αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν από την εταιρεία τους αφού τον έλεγχο πήρε το fund που είχε επενδύσει. Υπάρχουν βέβαια και οι περιπτώσεις ομαλής και παράλληλης συμβίωσης με στόχο το κοινό όφελος. Οι «Greeks», όπως αποκαλούνται με μια λέξη οι Ελληνες εφοπλιστές στο εξωτερικό, θεωρούνται οι καλύτεροι παίκτες στη ναυτιλία και για τον λόγο αυτό επενδυτικά κεφάλαια τοποθετήθηκαν σε ελληνικών συμφερόντων εταιρείες.

«Το μέγεθος μετράει και στη ναυτιλία. Οι συνθήκες αλλάζουν στον κλάδο. Οι τράπεζες πλέον δανειοδοτούν μεγάλα εταιρικά σχήματα που πετυχαίνουν οικονομία κλίμακας. Η κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί στη ναυτιλία είναι πολύ σκληρή για μικρούς παίκτες, καθώς δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα χωρίς βοήθεια», επισημαίνουν στο «business stories» στελέχη της Ακτής Μιαούλη τονίζοντας ότι «υπάρχουν επενδυτές που δεν θέλουν να επενδύσουν σε εισηγμένη εταιρεία, γι’ αυτό δημιουργούν δικά τους οχήματα. Κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πόσες ακριβώς συμφωνίες έχουν γίνει μεταξύ funds και ναυτιλιακών εταιρειών».

Κινεζική χρηματοδότηση

Παρά τις πολύ καλές προοπτικές για τη χρηματοδότηση της ελληνόκτητης ναυτιλίας από κινεζικές τράπεζες που υπήρχαν πριν από λίγα χρόνια, η πορεία της επιχειρηματικής αυτής σχέσης δεν ήταν η αναμενόμενη. Και αυτό γιατί εμφανίστηκαν ανασταλτικοί παράγοντες στη βαθύτερη είσοδο της ελληνικής ναυτιλίας στην κινεζική τραπεζική χρηματοδότηση. Αλλωστε μείωση καταγράφηκε και στο χαρτοφυλάκιο των τραπεζών της Απω Ανατολής το 2016, κλείνοντας στα 6,15 από 7,15 δισ. δολάρια έναν χρόνο πριν. Ο λόγος είναι ότι αυξήθηκε η χρηματοδότηση από την πλευρά κινεζικών ιδρυμάτων μέσω leasing. Σύμφωνα με οικονομικούς αναλυτές, οι τράπεζες της Απω Ανατολής κατεβάζουν ρυθμό σε ευθεία αναλογία με τη μείωση των παραγγελιών προς τα κινεζικά ναυπηγεία αλλά και με την αναδιάρθρωση της ναυπηγικής πολιτικής της Κίνας, αφού υπάρχει πλεονάζουσα παραγωγική δυναμικότητα η οποία πρέπει να εξαλειφθεί.

Τραπεζικοί κύκλοι επισημαίνουν:

■ Οι κινέζικες τράπεζες, παρά το γεγονός ότι βρίσκονται εδώ και περισσότερο από μία δεκαετία σε διαρκή αναμόρφωση, αποτελούν κυρίως εργαλεία εφαρμογής πολιτικών της κεντρικής κυβέρνησης.

■ Η οικονομία της αγοράς που λειτουργεί στην Κίνα δεν εμφανίζει ακόμα σημάδια ωρίμανσης.

■ Οι κινεζικές τράπεζες έχουν ακόμα μεγάλες διαφορές σε σχέση με τις ανταγωνίστριες της Δύσης, ειδικά στο επίπεδο διοίκησης ,των υψηλόβαθμων στελεχών, του διεθνούς δικτύου και των τρόπων διαχείρισης του πιστωτικού κινδύνου.

■ Οι προσπάθειες που αρκετές κινεζικές τράπεζες καταβάλλουν για να αποκτήσουν μερίδια αγοράς στον τομέα της ναυτιλιακής χρηματοδότησης συγκρατούνται κυρίως από τους εσωτερικούς σκληρούς φορολογικούς κανόνες αλλά και από την απουσία σοβαρής εξειδίκευσης των αντίστοιχων ναυτιλιακών τμημάτων.

«Η πρόσβαση στην κινεζική τραπεζική χρηματοδότηση δεν είναι εύκολη για όλους τους ξένους πλοιοκτήτες, καθώς μόνο τα μεγαλύτερα ονόματα μπορούν να προσελκύσουν προς το παρόν το ενδιαφέρον των κινεζικών τραπεζών. Επιπροσθέτως το βασικό προαπαιτούμενο στοιχείο είναι η κατασκευή νεότευκτου πλοίου σε κινεζικά ναυπηγεία, αφού η αγορά μεταχειρισμένων πλοίων από ξένο πλοιοκτήτη δεν χρηματοδοτείται πλέον», επισήμανε Ελληνας τραπεζίτης και πρόσθεσε: «Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι οι περισσότερες τράπεζες που προσφέρουν ναυτιλιακά δάνεια σε ξένους πλοιοκτήτες απαιτούν και τη στήριξη από κινεζικά export credit agencies, γεγονός που αυξάνει το κόστος δανειοδότησης».

Οι ελληνικές τράπεζες

Οσον αφορά στις ελληνικές τράπεζες, μείωσαν την έκθεσή τους σε ναυτιλιακά δάνεια κατά 4,29% το 2016 σε σύγκριση με το 2015. Ειδικότερα, στο ναυτιλιακό τους χαρτοφυλάκιο υπάρχουν 8,721 δισ. έναντι 9,173 δισ. δολάρια το 2015. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με την Petrofin, δύο τράπεζες αύξησαν τον δανεισμό τους στη ναυτιλία. Πρόκειται για τη Eurobank με ποσοστό αύξησης 2,59% και την Alpha Bank με 4,29%. Η ελληνική τράπεζα με τη μεγαλύτερη έκθεση στη ναυτιλία είναι η Πειραιώς, με 2,73 δισ. δολάρια, χωρίς να υπολογίζονται τα δάνεια προς τις ακτοπλοϊκές εταιρείες. Η Πειραιώς βρίσκεται στην 5η θέση της γενικής κατάταξης με όλες τις τράπεζες. Η Εθνική Τράπεζα, με χαρτοφυλάκιο 2,37 δισ. δολάρια, κατέχει τη 2η θέση όσον αφορά στις ελληνικές και την 9η στη συνολική κατάταξη, ενώ η Alpha Bank, με 2,19 δισ. δολάρια, συμπληρώνει την πρώτη δεκάδα των ξένων και ελληνικών τραπεζών με τη μεγαλύτερη έκθεση στη ναυτιλία. Στη 19η θέση της γενικής κατάταξης βρίσκεται η Eurobank, με 1,227 δισ. δολάρια, και στην 29η η Aegean Baltic Bank με δανειακό χαρτοφυλάκιο της τάξης των 205 εκατ. δολαρίων.