Το σχέδιο για τη διαπλάτυνση του Ισθμού της Κορίνθου

10:02 18/3/2018 - Πηγή: New Money

του Αργύρη Παπαστάθη

Και ξαφνικά το Υπερταμείο ξεδιπλώνει ένα master plan για τη διαπλάτυνση και τον εκσυγχρονισμό της Διώρυγας της Κορίνθου με στόχο ένα λίφτινγκ στο μυθικό κατασκευαστικό επίτευγμα, το οποίο θα επιτρέπει τη διέλευση ακόμη και κρουαζιερόπλοιων και προορίζεται να αλλάξει τα δεδομένα. Ενα έργο αυτού του βεληνεκούς ασφαλώς απαιτεί πόρους και τα φιλόδοξα σχέδια του Υπερταμείου προβλέπουν και την αξιοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων.

Είναι προφανές ότι μέσω της διαπλάτυνσης όλο και μεγαλύτερος αριθμός

εμπορικών πλοίων και κρουαζιερόπλοιων θα μπορούσε να επωφεληθεί από τον διάπλου της Διώρυγας. Σήμερα σε πολλές περιπτώσεις αυτό δεν είναι εφικτό λόγω του μεγαλύτερου πλάτους ή του βυθίσματος πολλών πλοίων σε σύγκριση με τα αντίστοιχα επιτρεπόμενα όρια που ισχύουν. «Ενα από τα σημαντικότερα έργα της σύγχρονης Ελλάδας, που διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο για το εμπόριο της Μεσογείου, ο Ισθμός της Κορίνθου, αποτέλεσε έμπνευση αιώνων και ολοκληρώθηκε... 25 αιώνες μετά τη σύλληψη της ιδέας της». Ετσι παρουσιάζει το μυθικό κατασκευαστικό επίτευγμα η ιστοσελίδα της Ανώνυμης Εταιρείας Διώρυγος Κορίνθου (ΑΕΔΙΚ), μία ακόμη ΔΕΚΟ η οποία πέρασε από την αρχή του έτους στον έλεγχο του Υπερταμείου (Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών & Περιουσίας - ΕΕΣΥΠ).

Σύμφωνα με πληροφορίες, το στρατηγικό σχέδιο της ΕΕΣΥΠ πέρασε από το Eurogroup της 22ας Ιανουαρίου και σε αυτό περιλαμβάνονται αναλυτικά πλάνα δράσης για όλες τις ΔΕΚΟ που έχουν ήδη υπαχθεί στον έλεγχό του. Μία από τις εταιρείες αυτές είναι η ΑΕΔΙΚ, που πέρασε στο Υπερταμείο σε ποσοστό 100%. Τα έργα εκσυγχρονισμού κρίνονται απολύτως απαραίτητα. Μάλιστα, εντελώς συμπτωματικά, η κατολίσθηση που έγινε αυτές τις μέρες ανέδειξε την ανάγκη σοβαρών επενδύσεων στον Ισθμό. Συγκεκριμένα, το απόγευμα της Δευτέρας σήμανε συναγερμός καθώς υποχώρησαν τα πρανή, με αποτέλεσμα να πέσουν κομμάτια από τα βράχια και χώματα μέσα στον Ισθμό. Τοπικά Μέσα ανέφεραν ότι ολόκληρη πλαγιά βρέθηκε μέσα στη Διώρυγα. Αναγκαστικά το Λιμενικό απαγόρευσε τη διέλευση των πλοίων, τα οποία θα πρέπει να διέρχονται από τη νότια και δυτική Πελοπόννησο. Η Διώρυγα της Κορίνθου αναμένεται να παραμείνει κλειστή τουλάχιστον για 10 ημέρες.

Σύμφωνα με την εταιρεία, τα συνεργεία προχωρούν ήδη σε αποτίμηση του μεγέθους του προβλήματος με βάση την ογκομέτρηση των χωμάτινων όγκων που μετακινήθηκαν, ενώ παράλληλα γίνεται και η απαραίτητη προετοιμασία για τις εργασίες αποκατάστασης.

Από την αρχαιότητα στον Τρικούπη

Η «πετριά» των Ελλήνων για τη δημιουργία της Διώρυγας υπήρχε από τα αρχαία χρόνια, ωστόσο έλαχε στον Χαρίλαο Τρικούπη να την εγκαινιάσει στις 25 Ιουλίου 1893 (με το παλαιό ημερολόγιο). Αλλά ας τα πάρουμε με τη σειρά. Κατά τον 7ο π.Χ. αιώνα, και συγκεκριμένα το 602 π.Χ., ο τότε τύραννος της Κορίνθου Περίανδρος αποφάσισε να ενώσει τον Κορινθιακό με τον Σαρωνικό Κόλπο. Τα σχέδια του Περίανδρου, ενός από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας, όπως μαρτυρούν αρχαίοι συγγραφείς, έμειναν απραγματοποίητα. Οι τεχνικοί της εποχής τον αποθάρρυναν γιατί παρατήρησαν διαφορά στάθμης ανάμεσα στις δύο πλευρές που θα προκαλούσε ροή του Κορινθιακού μέσα στον Σαρωνικό -με άγνωστες συνέπειες και ίσως πλημμύρες παραλίων της Αττικής.

«Τον Ισθμό ούτε να τον οχυρώσετε, ούτε να τον σκάψετε», απεφάνθη η Πυθία, και ο Περίανδρος παραλίγο να τα παρατήσει. Παρά ταύτα κατασκεύασε τον ονομαστό Δίολκο, έναν ειδικό δρόμο ο οποίος ήταν στρωμένος με πλάκες πωρόλιθου και ντυμένος με ξύλα από τον οποίο διαβιβάζονταν τα πλοία που ήταν αλειμμένα με λίπος από το λιμάνι Κεγχρεές στον Σαρωνικό μέχρι το λιμάνι Λέχαιον στον Κορινθιακό. Οπως σημειώνεται στην ιστορική αναδρομή που κάνει η ΑΕΔΙΚ στην ιστοσελίδα της, «τα πλοία φορτωνόταν σε ειδικά οχήματα και σύρονταν δια μέσω ξηράς από τον δίολκο που ήταν πέντε μέτρα πλάτος, ενώ τα εμπορεύματα μεταφέρονταν με υποζύγια και δούλους». Στη συνέχεια ακολούθησαν ανεπιτυχείς προσπάθειες για τη διάνοιξη της Διώρυγας από τον Δημήτριο τον Πολιορκητή (307 π.Χ.), τον Ιούλιο Καίσαρα (44 μ.Χ.), τον Καλιγούλα (37 μ.Χ.) και τον Νέρωνα το 66 μ.Χ. Ακολούθησαν ο Ηρώδης Αττικός και οι Βυζαντινοί, αλλά χωρίς και πάλι να τα καταφέρουν. Κάθε προσπάθεια άφηνε όμως πίσω ίχνη εργασιών. Το 1687 ήταν η σειρά των Ενετών να προσπαθήσουν και να αποτύχουν. «Το 1830 ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας Ιωάννης Καποδίστριας αποφασίζει να προχωρήσει το μεγαλεπήβολο έργο», αναφέρει το ιστορικό της ΑΕΔΙΚ. Ανέθεσε τη μελέτη στον Γάλλο μηχανικό Βιρλέ ντ’ Οστ, ο οποίος εκτίμησε ότι για να ολοκληρωθεί το έργο χρειάζονταν περίπου 40 εκατ. χρυσά φράγκα, ποσό πάρα πολύ μεγάλο για το νεοσύστατο τότε κράτος.

Το 1869 η Διώρυγα του Σουέζ αρχίζει να λειτουργεί και βάζει ιδέες στην ελληνική κυβέρνηση, η οποία εντείνει τις προσπάθειές της. Το ίδιο έτος η κυβέρνηση Ζαΐμη ψηφίζει τον νόμο «περί διορύξεως του Ισθμού».

H συνέχεια έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Σύμφωνα με το «επίσημο» ιστορικό, «το 1882 έγινε δυνατόν να συσταθεί η “Διεθνής Εταιρεία της Θαλάσσιας Διώρυγας της Κορίνθου” από τον Ούγγρο στρατηγό Στέφανο Τυρρ, στον οποίο το Ελληνικό Δημόσιο ένα χρόνο νωρίτερα είχε κατακυρώσει το έργο με το προνόμιο εκμετάλλευσής του για 99 χρόνια. Η εταιρεία συγκροτήθηκε με τη συνδρομή γαλλικής τράπεζας και το εταιρικό κεφάλαιο αποτελείτο από 60.000 μετοχές των 500 φράγκων η καθεμία».

Η έναρξη των εργασιών έγινε στις 23 Απριλίου 1882 και το μνημειώδες έργο συνδέθηκε με τον εκσυγχρονιστή πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη. Η προσπάθεια συνεχίστηκε με τη στήριξη του Ανδρέα Συγγρού και η Διώρυγα εγκαινιάστηκε στις 25 Ιουλίου 1893 ύστερα από εργασίες 11 ετών. Η ειρωνεία της τύχης είναι ότι τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς ο Τρικούπης είπε το ιστορικό «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν» (10.12.1893), σφραγίζοντας με αυτό τον τρόπο το τέλος μιας εποχής μεγάλων φιλοδοξιών αλλά και μεγάλων έργων.

Το 1944 με την αποχώρησή τους από την Ελλάδα, οι Γερμανοί ανατίναξαν τον Ισθμό, προκαλώντας την πτώση 60.000 κυβικών μέτρων χώματα. Οι εργασίες για την απομάκρυνσή τους κράτησαν 5 χρόνια

Το σχέδιο του Υπερταμείου

Πίσω στο σήμερα. Στόχος του προέδρου Γιώργου Διαμαντόπουλου και της διευθύνουσας συμβούλου του Υπερταμείου Ράνιας Αικατερινάρη είναι ένα μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχέδιο που να καλύπτει τόσο τα ζητήματα της εταιρικής διακυβέρνησης όσο και τις στρατηγικές προτεραιότητες για τις νέες θυγατρικές όπως η Διώρυγα της Κορίνθου.

Οπως αναφέρουν αρμόδια στελέχη, το μεγάλο στοίχημα είναι η αναδιαμόρφωση της εικόνας της Ελλάδας και η δημιουργία ενός νέου, σύγχρονου success story. «Η στρατηγική αυτή θα επιφέρει οφέλη τόσο στους επενδυτές όσο και στην κοινωνία», ανέφερε προ ημερών η κυρία Αικατερινάρη. Για τις ΔΕΚΟ οι νόρμες του Υπερταμείου προβλέπουν, μεταξύ άλλων, την επέκταση των δικτύων και των υποδομών, την προσέλκυση επενδύσεων για τη δημιουργία νέων και καλύτερων θέσεων εργασίας και τις συνέργειες με εξωτερικούς στρατηγικούς εταίρους.Εξάλλου, όπως ανέφερε σε πρόσφατη συνέντευξή του στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Διαμαντόπουλος, «οι ΔΕΚΟ δεν είναι προς πώληση, ούτε ο στόχος ήταν ή είναι να πουληθούν. Ο στόχος για τις δημόσιες επιχειρήσεις είναι να γίνουν βιώσιμες και ανταγωνιστικές στον κλάδο τους. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να καταρτιστούν επιχειρησιακά σχέδια, η εφαρμογή των οποίων θα οδηγήσει στην εξυγίανσή τους και εντέλει σε θετικά καθαρά αποτελέσματα (κερδοφορία). Αυτό ωστόσο δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να συνεργαστούμε με τον ιδιωτικό τομέα (ΣΔΙΤ) προκειμένου να βελτιώσουμε τις παρεχόμενες υπηρεσίες, να φέρουμε τεχνογνωσία και να εξασφαλίσουμε χρηματοδότηση».

Ως γνωστόν, το Υπερταμείο ελέγχεται ουσιαστικά από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς μέσω του πενταμελούς εποπτικού συμβουλίου. Με βάση τον ισχύοντα νόμο οι θεσμοί έχουν τη δυνατότητα άσκησης βέτο στο εποπτικό συμβούλιο του Υπερταμείου, το οποίο αποτελείται από τρεις Ελληνες και δύο Ευρωπαίους, ενώ πρόεδρος του εν λόγω συμβουλίου είναι ο Γάλλος Ζακ Λε Παπ. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με πλειοψηφία τεσσάρων πέμπτων, άρα απαιτείται συμφωνία και των δύο πλευρών.