Ασύμμετρη η ανάκαμψη της αγοράς εργασίας αφήνει… εκτός τους νέους

10:18 5/8/2021 - Πηγή: Fortune

Τα στοιχεία της Ελλ.Στατ. και του Υπουργείου Εργασίας δείχνουν ότι η αγορά εργασίας στη χώρα μας σταδιακά ανακάμπτει από τις δυσμενείς επιπτώσεις της πανδημικής κρίσης αλλά η ανάκαμψη αποδεικνύεται ασύμμετρη ως προς την ηλικία, το φύλο και το επίπεδο εκπαίδευσης.

Έτσι για παράδειγμα ενώ το ποσοστό της ανεργίας διαμορφώθηκε, τον Μάιο του 2021, σε 15,9% (εποχικά προσαρμοσμένες εκτιμήσεις), χαμηλότερα από το αντίστοιχο ποσοστό του Μαΐου του 2020 (16,8%), αλλά και του προηγούμενου μήνα (17,1%), η απασχόληση

των νέων μειώνεται.

Πρόκειται για παγκόσμια τάση που έχει αποτύπωμα και στην τοπική αγορά. Σύμφωνα με στοιχεία του International Labor Organization (ILO) που επικαλούνται σε σχετικό report οι αναλυτές τηςAlpha Bank, η τρέχουσα κρίση είχε σοβαρό αντίκτυπο στην απασχόληση παγκοσμίως, αλλά και στη χώρα μας, επηρεάζοντας περισσότερο τους νέους συγκριτικά με τις άλλες ηλικιακές ομάδες. Ενδεικτικά, σε παγκόσμιο επίπεδο, η απασχόληση των νέων μειώθηκε κατά 8,7% το 2020. Στην Ελλάδα, το αποτύπωμα της πανδημικής κρίσης για τους νέους ήταν έντονο, καθώς η ανεργία αυξήθηκε, έναντι πτώσης σε άλλες ηλικιακές ομάδες και παράλληλα η απασχόληση σημείωσε εντονότερη μείωση. Επιπρόσθετα, αρκετοί νέοι οδηγήθηκαν εκτός εργατικού δυναμικού, ή στην ανεργία με αποτέλεσμα την άνοδο του ποσοστού όσων δεν εργάζονται, ούτε σπουδάζουν, ή παρακολουθούν προγράμματα κατάρτισης (neither in employment nor in education or training, NEET).

Η απασχόληση στους νέους ηλικίας από 15 έως και 29 ετών μειώθηκε σε όλα τα τρίμηνα από το β’ τρίμηνο του 2020 και μετά και μάλιστα περισσότερο σε σύγκριση με την επόμενη ηλικιακή ομάδα (30-44 ετών). Σύμφωνα με τις τριμηνιαίες εκτιμήσεις της Ελλ.Στατ. (χωρίς εποχική διόρθωση), το α’ τρίμηνο του 2021 οι απασχολούμενοι έως 29 ετών μειώθηκαν κατά 13,9% σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης κατά 10,8% για τις ηλικίες μεταξύ 30 και 44 ετών. Επιπρόσθετα, ενώ οι άνεργοι των ηλικιακών ομάδων 30-44 ετών και άνω των 45 ετών μειώθηκαν, σε όλα τα τρίμηνα από το β’ τρίμηνο του 2020 έως και το α΄ τρίμηνο του 2021, η ανεργία στους νέους έως 29 ετών, αυξήθηκε στο ίδιο χρονικό διάστημα. Το α’ τρίμηνο του 2021, η άνοδος της ανεργίας των νέων ήταν της τάξης του 16,4%, σε ετήσια βάση.

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, στις χώρες του ΟΟΣΑ (OECD Employment Outlook 2021: «Navigating the Covid-19 Crisis and Recovery», July 2021), ο αντίκτυπος της πανδημικής κρίσης στους νέους ήταν έντονος, με το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 15-29 ετών που δεν εργάζονται, ούτε σπουδάζουν (NEET) να αυξάνεται το 2020, αντιστρέφοντας την καθοδική τάση που ακολούθησε κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας. Το ποσοστό αυτό στην Ελλάδα, αν και μειώθηκε σημαντικά, από 23% του πληθυσμού το 2011, σε 17,7% το 2019, εξακολουθούσε να είναι αρκετά υψηλότερο από το μέσο όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (12,6%). Το ποσοστό των NEET αυξήθηκε έντονα το β’ τρίμηνο του 2020, δηλαδή στο πρώτο διάστημα της πανδημικής κρίσης, τόσο στην Ελλάδα (+2,2 ποσοστιαίες μονάδες, σε ετήσια βάση), όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση (+2,1 π.μ.). Οι νέοι που δεν εργάζονται, ούτε σπουδάζουν συνέχισαν να αυξάνονται μέχρι το τέλος του 2020, με μικρότερο ρυθμό και στις δύο περιπτώσεις, ενώ το α’ τρίμηνο του τρέχοντος έτους σημειώθηκε εκ νέου σημαντική άνοδος, η οποία στη χώρας μας ήταν της τάξης των 3,4 π.μ..

Στην Ελλάδα, η κατά 2,2 π.μ. άνοδος του ποσοστού των ΝΕΕΤ στο β’ τρίμηνο του 2020, προήλθε σχεδόν εξ ολοκλήρου από το γεγονός ότι οι νέοι ηλικίας 15-29 ετών παρέμειναν εκτός εργατικού δυναμικού. Αντίστοιχα, η αύξηση του εν λόγω ποσοστού, κατά το δ’ τρίμηνο του 2020, εξηγείται σε ποσοστό 30%, από την ανεργία των νέων αυτής της ηλικιακής ομάδας.

Οι προτάσεις

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η μείωση της απασχόλησης κατά τη διάρκεια της πανδημίας ειδικά για τους νέους προήλθε, ως ένα βαθμό, από τη μετακίνηση των απασχολουμένων στον οικονομικά μη ενεργό πληθυσμό, οι οικονομολόγοι εφιστούν την προσοχή στην προσεκτική αξιολόγηση τυχόν επιπτώσεων στο μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο διάστημα.

Ως εκ τούτου, απαιτείται να εφαρμοστούν πολιτικές για να αποφευχθεί η μετατροπή της βραχυπρόθεσμης εξόδου από την αγορά εργασίας, σε μακροπρόθεσμο αποκλεισμό των νέων, ή άλλων ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, που αντιμετωπίζουν τώρα μεγαλύτερες προκλήσεις για να εισέλθουν και πάλι σε αυτήν. Στην προσπάθεια αυτή, σύμφωνα με τους αναλυτές της Alpha Bank, θα πρέπει να ληφθεί επιπλέον υπόψη η “διπλή διαταραχή” που προκλήθηκε εξαιτίας της πανδημίας από την επιτάχυνση της αυτοματοποίησης της παραγωγής αγαθών και παροχής υπηρεσιών, σε συνδυασμό με την οικονομική συρρίκνωση, κατά το προηγούμενο έτος. Σημειώνεται επίσης ότι το ποσοστό των θέσεων εργασίας που αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο αυτοματοποίησης (δηλαδή εκεί που η πιθανότητα αυτοματοποίησης είναι τουλάχιστον 70%) ήταν ήδη υψηλό στην Ελλάδα κατά την προ-πανδημική περίοδο (23%, έναντι 14% κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ, βλ. Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων της 29.1.2021).

Συμπερασματικά, δεδομένης και της αβεβαιότητας για την πορεία της ανάκαμψης, απαιτείται περαιτέρω κρατική στήριξη, συμπεριλαμβανομένων μέτρων που στοχεύουν στις πιο ευάλωτες ομάδες της αγοράς εργασίας όπως δράσεις που εστιάζουν όχι τόσο στη στήριξη του εισοδήματος, αλλά στην τόνωση της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας, ενθάρρυνση για παρακολούθηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και προγραμμάτων κατάρτισης, επέκταση των πολιτικών κοινωνικής προστασίας, τουλάχιστον για όσο διαρκεί η πανδημική κρίση, συμπεριλαμβανομένων και των επιδομάτων ανεργίας κ.α..

To άρθρο Ασύμμετρη η ανάκαμψη της αγοράς εργασίας αφήνει… εκτός τους νέους δημοσιεύθηκε αρχικά στο Fortunegreece.com.