H «επίδραση της γιαγιάς»: Πώς οι πιο ηλικιωμένες φάλαινες όρκες βοηθούν τα μικρά να επιβιώνουν

12:28 10/12/2019 - Πηγή: Huffington Post Greece

Οι...γιαγιάδες φάλαινες όρκες αυξάνουν τα ποσοστά επιβίωσης των εγγονιών τους, σύμφωνα με νέα έρευνα.

Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του BBC, τα ποσοστά επιβίωσης ήταν ακόμα υψηλότερα εάν οι γιαγιάδες όρκες έχουν περάσει εμμηνόπαυση.

Τα ευρήματα αυτά ρίχνουν φως

στο μυστήριο της εμμηνόπαυσης- γιατί τα θηλυκά κάποιων ειδών ζουν για πολύ αφού χάσουν τη δυνατότητα αναπαραγωγής τους. Μόνο πέντε γνωστά είδη τη βιώνουν: Η φάλαινα όρκα, το τροπικό μαυροδέλφινο, η φάλαινα μονόκερος (ναρβάλ), η φάλαινα μπελούγκα και ο άνθρωπος.

Στους ανθρώπους υπάρχουν κάποια στοιχεία πως οι γιαγιάδες συμβάλλουν στην επιβίωση των παιδιών και εγγονιών τους, κάτι που χαρακτηρίζεται ως «επίδραση της γιαγιάς» (grandmother effect). Τα ευρήματα αυτά υποδεικνύουν πως το ίδιο συμβαίνει και στις όρκες.

«Αν μια γιαγιά πεθάνει, στα χρόνια μετά τον θάνατό της, τα εγγόνια της είναι πολύ πιο πιθανό να πεθάνουν» είπε ο Νταν Φρανκς του Πανεπιστημίου του Γιορκ, lead author της συγκεκριμένης έρευνας.

Όπως είπε, η επίδραση είναι ακόμα μεγαλύτερη όταν πεθαίνει μια γιαγιά η οποία έχει περάσει την ηλικία αναπαραγωγής της.

«Μπορεί να εξηγήσει τα οφέλη του να ζουν θηλυκά για πολύ καιρό μετά την αναπαραγωγή» είπε. «Από εξελικτικής άποψης, μπορούν ακόμα να περάσουν τα γονίδιά τους και τη γενετική τους κληρονομιά, βοηθώντας τα εγγόνια τους».

Με άλλα λόγια, μη συνεχίζοντας να αναπαράγονται, οι φάλαινες- γιαγιάδες ίσως να συμβάλλουν περισσότερο στη συνέχιση των γονιδίων τους από ό,τι αν συμμετείχαν στη διαδικασία αναπαραγωγής.

Οι ερευνητές ανέλυσαν φωτογραφικά δεδομένα απογραφής 36 ετών σχετικά με δύο πληθυσμούς φαλαινών στα ανοιχτά των ακτών του Καναδά και των ΗΠΑ στον βόρειο Ειρηνικό. Ο κάθε πληθυσμός αποτελούνταν από πολλαπλές αγέλες, με διάφορες οικογένειες.

Η σχετική μελέτη δημοσιεύτηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences USA.

Εξηγώντας το γιατί οι γιαγιάδες μπορεί να επηρεάζουν τόσο πολύ τους βαθμούς επιβίωσης των φαλαινών, ο Φρανκς είπε πως προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει πως οι γιαγιάδες έχουν σημαντικό ηγετικό ρόλο: Τείνουν να βρίσκονται μπροστά από την ομάδα κατά την αναζήτηση τροφής, χάρη στη μεγάλη εμπειρία και γνώση τους. Όπως πρόσθεσε, το ότι δεν μπορούν πλέον να αναπαραχθούν ίσως να σημαίνει πως είναι σε καλύτερη θέση να ηγούνται της ομάδας.

Όπως τόνισε, η επίδραση των γιαγιάδων στα εγγόνια φαίνεται να είναι πιο έντονη σε δύσκολες περιόδους, όπως όταν υπάρχει έλλειψη τροφής: Σε πολλές περιπτώσεις μεγαλύτερης ηλικίας όρκες έχουν παρατηρηθεί να ταΐζουν απευθείας παιδιά και εγγόνια.

Ακόμη, οι ερευνητές θεωρούν πως οι γιαγιάδες φάλαινες ίσως να αναλαμβάνουν και έναν ρόλο που παρατηρείται και στους ανθρώπους- αυτόν της «μπέιμπι σίτερ»: «Όταν μια μητέρα βουτάει για να πιάσει ψάρια, η γιαγιά μένει με τα εγγόνια» είπε ο Φρανκς.

Άλλος ένας λόγος που η εμμηνόπαυση ίσως βοηθά τις γιαγιάδες να συμβάλλουν πολύ στην επιβίωση της οικογένειάς τους είναι η μείωση του ανταγωνισμού: Εάν οι γιαγιάδες και οι κόρες τους έκαναν παιδιά ταυτόχρονα, αυτά θα ανταγωνίζονταν για πόρους- μεταξύ των οποίων και η προσοχή των γιαγιάδων. Κατά τον Φρανκς αυτό θα μπορούσε να εξηγεί γιατί οι γιαγιάδες δεν συνεχίζουν να αναπαράγονται και επίσης βοηθούν στη φροντίδα των εγγονιών τους.

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ... Γιατί πρέπει πάντα να καταστρέφουμε τις κάρτες επιβίβασης μετά από κάθε πτήση Τσενγκίζ Ακτάρ: Το βίαιο παρελθόν της Τουρκίας εξηγεί το παρόν και το μέλλον της Πού οφείλεται η άνοδος και η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας