«Διάδοχοι» της ανθρωπότητας; Ποια ζώα έχουν μπει στη δική τους «Λίθινη Εποχή»

07:33 18/1/2023 - Πηγή: Huffington Post Greece

Η χρήση πετρών ως εργαλείων δεν είναι αποκλειστικότητα του ανθρώπου, καθώς πολλά είναι τα ζώα που το κάνουν- ωστόσο μέχρι τώρα μόνο άνθρωποι και οι ανθρωπίνοι «συγγενείς» μας είχαν αναπτύξει αρχαιολογικό ιστορικό χρήσης πέτρινων εργαλείων. Αυτό όμως φαίνεται να αλλάζει, καθώς η επιστημονική κοινότητα αναγνωρίζει ότι υπάρχουν και άλλα είδη.

Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Live Science, χιμπατζήδες, καπουτσίνοι πίθηκοι και μακάκοι είναι στο «κλαμπ», με αρχαιολογικά ευρήματα

να δείχνουν πως χρησιμοποιούσαν στο παρελθόν λίθινα εργαλεία. Επόμενο «μέλος» ίσως είναι η θαλάσσια ενυδρίδα.

Στο κάθε είδος πρωτεύοντος θηλαστικού, η χρήση εργαλείων είναι μια συμπεριφορά που μαθαίνεται κοινωνικά. «Έχει γίνει μέρος της κουλτούρας τους» είπε η Καταρίνα Αλμέιντα Γουόρεν, αρχαιολόγος πρωτευόντων στο University of Oxford, που μελετά τους χιμπατζήδες. Διαφορετικές ομάδες χρησιμοποιούν διαφορετικά εργαλεία. Κάποιες ομάδες χιμπατζήδων, για παράδειγμα, χρησιμοποιούν έναν βράχο «σφυρί» σε έναν βράχο «αμόνι» για να σπάνε καρύδια.

Οι χιμπατζήδες χρησιμοποιούν εργαλεία ως «σφυριά» και «αμόνια» εδώ και χιλιετίες. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2007 στο Proceedings of the National Academy of Sciences, οι χιμπατζήδες στην Ακτή Ελεφαντοστού είχαν τέτοια εργαλεία πριν 4.300 χρόνια. «Η “Λίθινη Εποχή των Χιμπατζήδων” είναι προγενέστερη της εμφάνισης χωριών αγροτών σε αυτό το τμήμα του αφρικανικού δάσους της βροχής» έγραψαν οι ερευνητές.

Οι καπουτσίνοι στη Βραζιλία χρησιμοποιούν επίσης λίθινα εργαλεία για να σπάνε ξηρούς καρπούς: Ερευνητές ανακάλυψαν τέτοιες πέτρες που χρησιμοποιούνταν από καπουτσίνους μέχρι και 3.000 χρόνια πριν. Τα στυλ εργαλείων τους άλλαξαν στο πέρασμα των αιώνων, προσαρμοζόμενα σε διαφορετικές τροφές, σύμφωνα με ευρήματα στο Nature Ecology and Evolution.

Μετά, σε μια παραλία στην Ταϊλάνδη, μια ομάδα βρήκε λίθινα εργαλεία που χρησιμοποιούνταν κάποτε από ένα είδος μακάκων (Macaca fascicularis aurea) για να ανοίγουν όστρακα. Αυτά τα εργαλεία χρησιμοποιούνταν πιθανώς μεταξύ του 1950 και του 2004, σύμφωνα με επιστημονικό άρθρο του 2016 στο Journal of Human Evolution.

Είναι άγνωστο πώς αυτά τα πρωτεύοντα έφτασαν στο σημείο να χρησιμοποιούν πέτρινα εργαλεία. Στην περίπτωση των χιμπατζήδων, τα πρώιμα λίθινα εργαλεία υποδεικνύουν πως η «κρουστική υλική κουλτούρα» τους κληρονομήθηκε από έναν κοινό πρόγονο ανθρώπων και χιμπατζήδων, όπως γράφουν οι ερευνητές. Ωστόσο είναι επίσης πιθανό άνθρωποι και χιμπατζήδες να έμαθαν να χρησιμοποιούν λίθινα εργαλεία ανεξάρτητα: Αυτό φαίνεται ότι ισχύει σε άλλες περιπτώσεις ζώων.

«Τα λίθινα εργαλεία έχουν αυτή τη γοητεία» λέει ο Τιάγκο Φαλότικο, βιολόγος και ειδικός στα πρωτεύοντα από το University of Sao Paulo. Ωστόσο, όπως είπε στο Live Science, η είσοδος σε μια «λίθινη εποχή» δεν σημαίνει ότι μια ομάδα θα ακολουθήσει την πορεία των ανθρώπων σύντομα, ούτε δείχνει απαραίτητα ότι οι χρήστες λίθινων εργαλείων είναι εξυπνότεροι από άλλα ζώα που χρησιμοποιούν εργαλεία.

Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, τα λίθινα εργαλεία είναι πολύτιμα για την επιστημονική κοινότητα για έναν απλό λόγο: Αντέχουν στον χρόνο. Το να ξέρεις πως εργαλεία πρωτευόντων μπορεί να εμφανιστούν σε ανασκαφές είναι σημαντικό για αρχαιολόγους και ανθρωπολόγους. «Υπάρχουν πολλές διαφωνίες ως προς το ποιος έκανε τι» είπε η Αλμέιντα Γουόρεν.

Πηγαίνοντας σε ένα άλλο είδος, ερευνητές στην Καλιφόρνια έχουν δει θαλάσσιες ενυδρίδες να ανοίγουν όστρακα σε βράχους. Σύμφωνα με μελέτη του 2019 στο Science Reports, ερευνητές ήταν σε θέση να διακρίνουν ίχνη στους βράχους- «αμόνια» των ενυδρίδων από ίχνη που άφησαν άνθρωποι.

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ...Μοσχάτο: Βίντεο ντοκουμέντο με τη γυναίκα που σκότωσε τον λογιστή λίγο πριν το έγκλημαΝεπάλ: Ο άνθρωπος που κατέγραψε σε βίντεο την συντριβή του αεροπλάνου και το τέλος της ζωής τουForbes: Πώς αλλάζει ο συσχετισμός δυνάμεων στο Αιγαίο υπέρ της Ελλάδας