Ένα ποίημα και ένα παράδειγμα για τις σχέσεις με την Τουρκία

05:38 29/12/2024 - Πηγή: Huffington Post Greece

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης υπήρξε θερμός πατριώτης και μοναδικός καλλιτέχνης. Βαθιά ανθρωπιστής αλλά και οξυδερκής παρατηρητής των γεγονότων, έδειχνε να κατανοεί τους κινδύνους της εποχής που έζησε, μια εποχή αναταραχών και αυξανόμενων απειλών. Το 1932 ο Καβάφης έγραψε το ποίημα Αγέλαος.

Ο Αγέλαος ο Ναυπάκτιος ήταν στρατηγός της Αιτωλικής Συμπολιτείας. Το 217 π.Χ οι Έλληνες (Αχαιοί και Αιτωλοί) ήταν αντιμαχόμενοι και με την παρέμβαση του Φίλιππου Ε της Μακεδονίας  έγινε διάσκεψη των αντιπάλων στη Ναύπακτο. Εκεί ο ιστορικός Πολύβιος κατέγραψε τον λόγο του Αγέλαου (ετυμολογία: άγω + λαός = αυτός

που οδηγεί τον λαό) που μεταξύ άλλων προειδοποίησε τους Έλληνες ότι ο νικητής ανάμεσα στους Καρχηδόνιους και τους Ρωμαίους θα στραφεί προς την Ελλάδα και για αυτό οι Έλληνες πρέπει να σταματήσουν τις μεταξύ τους έριδες και μάχες και να ομονοήσουν. Πόσο προφητικός υπήρξε πραγματικά ο Αγέλαος για την εποχή του. Πόσο δεν εισακούσθηκε. Το ποίημα του Καβάφη κατέγραψε το γεγονός και πρέπει να λειτουργεί αφυπνιστικά σε όλους μας. Η εποχή μας αναδεικνύει νέους γίγαντες που ετοιμάζονται να εφορμήσουν. Η Ελλάδα θα πρέπει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.

Το ποίημα είναι το ακόλουθο.

«Στην συνεδρίασιν της Ναυπάκτου ο Αγέλαος

μίλησε τα σωστά. Μη πολεμάτε πια

οι Έλληνες τους Έλληνας. Κοντά μας ο αγών

γίνεται που μας απειλεί. Είτε η Καρχηδών

νικήσει είτε η Ρώμη, προς ημάς

κατόπιν θα στραφεί. Ω βασιλεύ

Φίλιππε, να θεωρείς όλους τους Έλληνας δικούς σου.

Εάν επιθυμείς πολέμους, ετοιμάσου

τον νικητήν της Ιταλίας ν’ αντικρύσεις.

Δεν είναι πια καιρός να πολεμούμε ο ένας τον άλλον.

Ω βασιλεύ, Φίλιππε, σώσε την Ελλάδα.

Λόγια σοφά. Μα δεν έπιασαν τόπο.

Στες φοβερές, επάρατες ημέρες

των Κυνός Κεφαλών, της Μαγνησίας, της Πύδνας,

πολλοί εκ των Ελλήνων θα θυμήθηκαν

τα λόγια τα σοφά, που δεν έπιασαν τόπο.» 

Ακόλουθα, θα αναφερθεί ένα παράδειγμα που έρχεται από την ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Το 1473 ο μεγάλος Τούρκος σουλτάνος Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής είχε αποδοθεί σε ένα κυνήγι εξόντωσης του σημαντικότερου αντιπάλου του του Ουζούν Χασάν. Τότε ο σουλτάνος κάλεσε την Ουγγαρία σε διαπραγματεύσεις προκειμένου να συνάψουν ειρήνη (η Οθωμανική αυτοκρατορία και η Ουγγαρία βρίσκονταν σε εμπόλεμες συγκρούσεις για πολλά χρόνια). Οι Ούγγροι απεσταλμένοι από την πρώτη στιγμή που έφθασαν στο ραντεβού τους στην Κωνσταντινούπολη γίνονταν αποδεχτοί με μεγάλες τιμές και χρονοβόρες τελετές.

Ωστόσο, κάθε φορά ήταν αδύνατο να συναντηθούν με το σουλτάνο. Η δικαιολογία ήταν πάντοτε η ίδια και αφορούσε το κυνηγητό του σουλτάνου για τον εχθρό του. Εντωμεταξύ ο χρόνος πέρναγε και οι συναντήσεις συνεχώς ανανεώνονταν ενώ άλλαζαν και οι τοποθεσίες τους. Εντέλει, μετά τη νίκη του σουλτάνου επί του Ουζούν Χασάν, πραγματοποιήθηκε η συνάντηση αλλά με απογοητευτικά αποτελέσματα καθώς οι όροι που έθεσε ο σουλτάνος ήταν υπερβολικοί και απραγματοποίητοι.

Αυτό που είχε επιτύχει ο Μεχμέτ ο Κατακτητής ήταν να αποπροσανατολίσει τους Ούγγρους και να μην τους επιτρέψει να δουν την ευκαιρία που δημιουργούνταν για επίθεση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, της οποίας οι δυνάμεις είχαν δεσμευθεί για το κυνήγι του Ουζούν Χασάν. Ο σουλτάνος στην κυριολεξία περιέπαιξε τους Ούγγρους.  

Το παράδειγμα και αυτό θα πρέπει να λειτουργήσει εξίσου αφυπνιστικά στη χώρα μας για την παρούσα περίοδο.