Ο Αγγλικός Πύργος του Άιφελ

08:39 10/3/2018 - Πηγή: Huffington Post Greece

Από τον Μεσαίωνα μέχρι τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Άγγλοι και οι Γάλλοι βρίσκονταν σε μια κατάσταση μόνιμης αντιπαλότητας. Ο ένας λαός συναγωνίζονταν τον άλλον σε όλους τους τομείς: στον πόλεμο και την διπλωματία, στο εμπόριο και την οικονομία, στις τέχνες και τα γράμματα… Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, ο ανταγωνισμός των δύο λαών θα επεκτεινόταν και στους… πύργους.

Το 1889 πραγματοποιήθηκαν στο Παρίσι τα εγκαίνια ενός κτίσματος, το οποίο έμελλε να γίνει το διασημότερο σύμβολο της Γαλλίας.

Ήταν ο περίφημος Πύργος του Άιφελ. Η ολοκλήρωση της κατασκευής του αποτέλεσε βαρύ πλήγμα για την εθνική υπερηφάνεια των Άγγλων. Ο νέος πύργος που είχαν χτίσει οι Γάλλοι, ήταν πέντε φορές ψηλότερος από το πιο γνωστό μνημείο της Βρετανίας: την Στήλη του Νέλσον, στην Πλατεία Τραφάλγκαρ του Λονδίνου.

Την θιγμένη τιμή της Αγγλίας ανέλαβε αυτόκλητα να αποκαταστήσει ο Σερ Έντουαρντ Ουότκιν, ένας πετυχημένος επιχειρηματίας, ο οποίος ασχολείτο με την κατασκευή σιδηροδρόμων. Οι επαγγελματικές του δραστηριότητες δεν περιορίζονταν μόνο στην Βρετανία, αλλά επεκτείνονταν στην Ινδία και το Βελγικό Κογκό, αποφέροντάς του πολλά κέρδη.

«Οτιδήποτε κάνει το Παρίσι, το Λονδίνο μπορεί να το κάνει ακόμα καλύτερα», είπε ο Ουότκιν και προκήρυξε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για να επιλέξει το σχέδιο του πύργου που θα επισκίαζε εκείνον του Άιφελ. Ιδρύθηκε μάλιστα και μια κατασκευαστική εταιρεία ειδικά για την υλοποίηση του φιλόδοξου αυτού έργου. Σε μια κίνηση που άγγιζε τα όρια της κακοήθειας, ο Ουότκιν πρότεινε ακόμα και στον ίδιο τον Γουστάβο Άιφελ να λάβει μέρος στον διαγωνισμό, αλλά ο Γάλλος αρχιτέκτονας φυσικά αρνήθηκε.

Αρχικά, όλα έδειχναν ότι οι Άγγλοι θα αποκτούσαν τον πύργο που τόσο διακαώς επιθυμούσαν. Η ανταπόκριση στον διαγωνισμό που προκήρυξε ο Ουότκιν ήταν μεγάλη. O φιλόδοξος επιχειρηματίας έλαβε συνολικά 68 αρχιτεκτονικά σχέδια, όχι μόνο από την Βρετανία αλλά και από την Ιταλία, την Σουηδία και την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Τα περισσότερα δεν αποτελούσαν παρά ανεδαφικές προτάσεις για κτίσματα που έφεραν εντυπωσιακές ονομασίες, αλλά ήταν αδύνατον να κατασκευαστούν με τα μέσα εκείνης της εποχής. Ο «Χορτοφαγικός Πύργος», για παράδειγμα, θα ήταν ένα μικρό αντίγραφο της τεράστιας Πυραμίδας του Χέοπα, σε κλίμακα 1/12, διαθέτοντας μέχρι και κρεμαστούς λαχανόκηπους. Ο δε εξωφρενικά τεράστιος «Πύργος της Βαβέλ», θα είχε εξωτερικά μια σπειροειδή σιδηροδρομική οδό, προκειμένου οι επισκέπτες να φθάνουν στην κορυφή του. Τελικά τον διαγωνισμό κέρδισε το σχέδιο υπ’ αριθμόν 37, το οποίο προέβλεπε την ανέγερση ενός πύργου όμοιου με εκείνον του Άιφελ, αλλά πιο στενόμακρου. Στους ορόφους του θα υπήρχαν κήποι, εστιατόρια, ατμόλουτρα, θέατρα, αίθουσες για την διοργάνωση εκθέσεων και χοροεσπερίδων, αλλά και ένα ξενοδοχείο 90 δωματίων. Το εντυπωσιακό κτίσμα του Ουότκιν θα ήταν 26,5 μέτρα ψηλότερο από τον Πύργο του Άιφελ, ενώ ο κόσμος θα μπορούσε να ανέβει στην κορυφή του χρησιμοποιώντας έναν ανελκυστήρα. Το δε συνολικό βάρος του οικοδομήματος θα έφθανε τους 3.000 τόνους.

Οι εργασίες κατασκευής του Πύργου του Ουότκιν ξεκίνησαν το 1891, στο Πάρκο του Γουέμπλεϋ και η πρόοδός τους ήταν εντυπωσιακή. Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα το υπό ανέγερση οικοδόμημα είχε φθάσει τα 18 μέτρα. Ο Ουότκιν ήταν απόλυτα πεπεισμένος ότι ο πύργος του θα ήταν έτοιμος μέχρι το 1894. Με την πάροδο του χρόνου όμως, το κόστος της κατασκευής άρχισε να ξεφεύγει επικίνδυνα. Την αρχική αισιοδοξία διαδέχτηκε ο σκεπτικισμός και τον σκεπτικισμό η απελπισία. Η χρηματοδότηση του έργου γινόταν ολοένα και πιο δύσκολη.

Το 1894 το ύψος του πύργου βρισκόταν ακόμα στα 48 μέτρα. Την ίδια χρονιά, ο Ουότκιν αποφάσισε να ανοίξει το Πάρκο του Γουέμπλεϋ για το κοινό, παρόλο που το οικοδόμημά του δεν είχε ακόμα ολοκληρωθεί. Έλπιζε πως τα πράγματα θα διορθώνονταν με τα έσοδα από τα εισιτήρια όσων θα πλήρωναν για να ανέβουν στον πύργο. Οι προσδοκίες του Ουότκιν όμως, διαψεύσθηκαν οικτρά. Από τους 100.000 περίπου επισκέπτες του πάρκου, μόνο οι 18.500 πλήρωσαν για να ανέβουν στο υπό κατασκευή κτίσμα. Οι υπόλοιποι αρκέστηκαν απλώς στο να το δουν από κοντά. Μετά από αυτό το φιάσκο, η κατάσταση επιδεινώθηκε. Οι εργάτες, σταμάτησαν να δουλεύουν, έχοντας μείνει για πολλούς μήνες απλήρωτοι.

Το 1899 η κατασκευαστική εταιρεία του Πύργου του Ουότκιν τέθηκε υπό καθεστώς εκούσιας εκκαθάρισης. Ήταν το άδοξο τέλος ενός φιλόδοξου εγχειρήματος. Το 1901 ο Ουότκιν πέθανε. Το ημιτελές και εγκαταλελειμμένο κτίσμα του κρίθηκε επικίνδυνο για την δημόσια ασφάλεια και ανατινάχτηκε με δυναμίτιδα, το 1907. Έτσι κι αλλιώς Αγγλία και Γαλλία είχαν πλέον συνάψει συμμαχία και ο μεταξύ τους ανταγωνισμός δεν «πουλούσε» όσο παλιότερα. Οι δύο χώρες έπρεπε να ασχοληθούν με πολύ πιο σοβαρά προβλήματα από το να τσακώνονται για το ποιος έχει τον πιο ψηλό πύργο. Ο μεγάλος ανταγωνιστής τους, η Γερμανική Αυτοκρατορία, είχε ισχυροποιηθεί ανησυχητικά. Σε λίγα χρόνια θα ξεσπούσε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος.