«Οι αστραπές»: Η πολυτάραχη ζωή του κοσμοπολίτη δανδή και «τρελού» επιστήμονα Νίκολα Τέσλα

«Οι αστραπές»

«Οι αστραπές», το «παιγνιώδες δράμα» σε τέσσερις πράξεις του Φιλίπ Ερσάν, ακολουθούν τη μοίρα του Νίκολα Τέσλα -που στην όπερα ονομάζεται Γκρέγκορ-, η οποία ακροβατεί μεταξύ παραμυθιού και δράματος. Φθάνοντας στη Νέα Υόρκη το 1884, ο Γκρέγκορ είναι στοιχειωμένος από τα οράματά του. Θέλει να αναπτύξει τις χρήσεις του ηλεκτρισμού με επαναστατικό τρόπο, κάνει όμως το «λάθος» να έχει ως προτεραιότητα την επιστήμη και όχι το κέρδος. Όταν οι βιομήχανοι τον λεηλατούν και παρεκκλίνουν από τις εφευρέσεις

του, βρίσκει καταφύγιο στο θέαμα των αστραπών και στην παρέα των πουλιών.

Ο Τέσλα γεννιέται τo 1856 στην τότε Αυστριακή Αυτοκρατορία. Μέχρι τον θάνατό του στη Νέα Υόρκη το 1943 επιχειρήσεις και κοινό διχάζονται για την αμφιλεγόμενη χρήση των εφευρέσεών του, την ώρα που εκείνος έχει μόνο έναν στόχο: την ευρύτερη εφαρμογή των ανακαλύψεών του ώστε να ευεργετηθούν οι άνθρωποι.

Το 2010, επτά χρόνια μετά την ένταξη των αρχείων και των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας του Τέσλα στον Διεθνή Κατάλογο της Μνήμης του Κόσμου της UNESCO, ο Γάλλος συγγραφέας Ζαν Εσνόζ εκδίδει τη βιογραφία του Τέσλα με τίτλο Αστραπές [Des éclairs].

Το 2016 ο συγγραφέας, μετά από παραγγελία της Κωμικής Όπερας του Παρισιού, γράφει ένα νέο λιμπρέτο με τίτλο Οι αστραπές [Les Éclairs], βασισμένο στο βιβλίο του για τον Τέσλα. Πρόκειται για ένα μάλλον σπάνιο φαινόμενο όπου το λιμπρέτο έχει προηγηθεί της μουσικής σύνθεσης χωρίς μάλιστα να έχει βρεθεί ο συνθέτης.

Τρία χρόνια αργότερα η Κωμική Όπερα αναθέτει στον συνθέτη Φιλίπ Ερσάν να γράψει μια νέα όπερα πάνω στο λιμπρέτο του Εσνόζ. Το 2021 δημιουργείται η παραγωγή, την οποία διευθύνει η Αριάν Ματιάκ και σκηνοθετεί ο Κλεμάν Ερβιέ-Λεζέ με μια ομάδα νέων καλλιτεχνών της Κωμικής Όπερας.

Οι αστραπές, δεύτερη συμπαραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με την Κωμική Όπερα του Παρισιού, ένα από τα σημαντικότερα λυρικά θέατρα της Ευρώπης, παρουσιάζεται σε πανελλήνια πρώτη για τρεις παραστάσεις στις 16, 19 και 21 Νοεμβρίου 2023 στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος στο ΚΠΙΣΝ και μας ταξιδεύει στη Νέα Υόρκη της βιομηχανικής επανάστασης, ακολουθώντας την πολυτάραχη ζωή του σερβικής καταγωγής κοσμοπολίτη δανδή και «τρελού» επιστήμονα Νίκολα Τέσλα.

Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Κλεμάν Ερβιέ-Λεζέ. Διευθύνει ο καταξιωμένος Έλληνας αρχιμουσικός της ΕΛΣ Ηλίας Βουδούρης.

Την αναβίωση της σκηνοθεσίας έχει αναλάβει η ταλαντούχα Γαλλίδα σκηνοθέτρια Κλαιρ Πασκιέ, ενώ καλλιτεχνική συνεργάτιδα της παραγωγής είναι η Φρεντερίκ Πλαιν. Τα σκηνικά υπογράφει η Ωρελί Μαέστρ και τα κοστούμια η Καρολίν ντε Βιβαίζ. Τους φωτισμούς έχει επιμεληθεί ο Μπερτράν Κουντέρ και τον ήχο έχει σχεδιάσει ο Ζαν-Λυκ Ριστόρ. Τη Χορωδία της ΕΛΣ διευθύνει ο Αγαθάγγελος Γεωργακάτος.

Η συνεργασία της ΕΛΣ με την Κωμική Όπερα του Παρισιού εγκαινιάστηκε τον Ιούλιο του 2023 με την επιτυχημένη παρουσίαση του Ταξιδιού στη Σελήνη του Ζακ Όφενμπαχ.

Σύνοψη του έργου

A΄ Πράξη

Ταξιδεύοντας στο κατάστρωμα ενός υπερατλαντικού, ο νεαρός μηχανικός Γκρέγκορ φτάνει στην Αμερική με μια συστατική επιστολή για τον ισχυρό βιομήχανο Θωμά Έντισον. Στο τέλος του ταξιδιού τού δίνεται η ευκαιρία να επιδείξει τα ταλέντα του: επισκευάζει το δυναμό του πλοίου, που έχει καταστραφεί από μια καταιγίδα.

Σε συνέντευξη από την Μπέττυ, την πρώτη γυναίκα δημοσιογράφο της New York Herald, ο Έντισον φαίνεται άνθρωπος βουτηγμένος στη φιλοδοξία και τον κυνισμό. Είναι πρόθυμος να δεχθεί τον Γκρέγκορ, αλλά μονάχα για να του θέσει ως πρόκληση τη βελτίωση της αρχής της γεννήτριάς του. Παρότι ο Γκρέγκορ καταφέρνει να δεκαπλασιάσει τη δύναμη της μηχανής, ο Έντισον τον απολύει αντί να τον πληρώσει και ορκίζεται να εμποδίσει την καριέρα του.

Λίγο καιρό αργότερα, η Μπέττυ ανακαλύπτει ότι ο Γκρέγκορ έχει γίνει εργάτης προκειμένου να επιβιώσει. Τον συστήνει ως μοναδική ιδιοφυΐα στον Πάρκερ, έναν πλούσιο επιχειρηματία που αναζητά καλές επενδύσεις. Ο Πάρκερ παίρνει τον Γκρέγκορ υπό την προστασία του.

Β΄ Πράξη

Χάρη στον Πάρκερ, ο Γκρέγκορ ζει πλέον στην πολυτέλεια και μπορεί να αναπτύξει την έρευνά του, ενώ συχνάζει στην υψηλή κοινωνία της Νέας Υόρκης. Σε μια δεξίωση, γνωρίζει τον φιλάνθρωπο Νόρμαν Άξελροντ και τη σύζυγό του Έθελ: ανάμεσα στο ζευγάρι και τον Γκρέγκορ δημιουργείται αμέσως αμοιβαία φιλία και εκτίμηση.

Ο Έντισον αποφασίζει να κηλιδώσει τη φήμη των εφευρέσεων του Γκρέγκορ, ιδιαίτερα αυτή του εναλλασσόμενου ρεύματος. Διοργανώνει δημόσιες ηλεκτροπληξίες ζώων και στη συνέχεια το πρώτο τεστ ηλεκτρικής καρέκλας σε θανατοποινίτη, προσκαλώντας δημοσιογράφους, συμπεριλαμβανομένης της Μπέττυς, να καταγράψουν το γεγονός.

Ωστόσο, στην κοινή γνώμη, ο Γκρέγκορ κερδίζει τον πόλεμο του ηλεκτρικού ρεύματος. Όμως, οι εκδηλώσεις ευγνωμοσύνης τον βαραίνουν και έτσι ο Γκρέγκορ φεύγει για να συνεχίσει το έργο του στο Κολοράντο.

Γ΄ Πράξη

Πεπεισμένος ότι μπορεί να πιάσει επαφή με εξωγήινους πολιτισμούς, ο Γκρέγκορ επιστρέφει από το Κολοράντο με την επιθυμία να αναπτύξει ενέργεια για ελεύθερη χρήση, προς όφελος της ανθρωπότητας. Όσα πρεσβεύει τον κάνουν να φαίνεται εκκεντρικός – παρά την προστασία της Έθελ, η οποία τον υπερασπίζεται στον τύπο, όπου μόνο η Μπέττυ πιστεύει ότι τον καταλαβαίνει.

Όμως, η αναταραχή που προκαλείται και ο αλτρουισμός του Γκρέγκορ είναι επιβλαβείς για τις επιχειρήσεις, κι έτσι ο Πάρκερ αποσύρει την υποστήριξή του και σπάει το συμβόλαιό τους.

Δ΄ Πράξη

Ο Γκρέγκορ κάνει παρέα μόνο με το ζεύγος Άξελροντ. Ο Νόρμαν εξακολουθεί να βλέπει στο πρόσωπό του έναν άνθρωπο του μέλλοντος. Η Έθελ τού δηλώνει την αγάπη της και θέλει να τον πάει στην Ευρώπη προκειμένου να ξαναρχίσει την καριέρα του. Όμως ο Γκρέγκορ αρνείται να προδώσει τον Νόρμαν.

Η έρευνά του δεν του αποφέρει πλέον τίποτα. Επικεντρώνεται μόνο στο να ταΐζει τα περιστέρια της γειτονιάς του, ενώ ο Έντισον κάνει την τεχνολογική του αυτοκρατορία να ευημερεί.

Η Έθελ εξομολογείται τον έρωτά της για τον Γκρέγκορ στον Νόρμαν και τον εγκαταλείπει. Αλλά στο άθλιο δωμάτιο του ξενοδοχείου του ο Γκρέγκορ δεν υπάρχει πια για κανέναν.

Όπερα - Νέα παραγωγή

Συμπαραγωγή με την Κωμική Όπερα του Παρισιού

Οι αστραπές / Les Éclairs

Φιλίπ Ερσάν

Γκρέγκορ: Χάρης Ανδριανός

Έθελ Άξελροντ: Νεφέλη Κωτσέλη

Νόρμαν Άξελροντ: Γιάννης Καλύβας

Μπέττυ: Χρύσα Μαλιαμάνη

Έντισον: Γιάννης Σελητσανιώτης

Πάρκερ: Μάριος Σαραντίδης

Καπετάνιος / Υπηρέτης / Βοηθός του Έντισον: Μιχάλης Πλατανιάς

Δεύτερος καπετάνιος / Ιατροδικαστής: Γιάννης Σταματάκης

Υπηρέτες: Παναγιώτης Παντούλιας, Βασίλης Κωτσικογιάννης

Βοηθοί του Έντισον: Νεκτάριος Σαμαρτζής, Χρήστος Λάζος, Θεόδωρος Μωραΐτης

Με την Ορχήστρα και τη Χορωδία της ΕΛΣ.

Info

16, 19, 21 Νοεμβρίου 2023

Ώρα έναρξης: 19.30 (Κυριακή: 18.30)

Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής – ΚΠΙΣΝ

Τιμές εισιτηρίων: €15, €20, €25, €30, €35, €40, €45, €60 | Φοιτητικό, παιδικό: €12 | Περιορισμένης ορατότητας: €10

Προπώληση: Ταμεία ΕΛΣ (2130885700 | καθημερινά 9.00-21.00) και www.ticketservices.gr

Related...Τι διαβάζουμε τώρα: 15 + 1 βιβλία για το φθινόπωροΑνέτ Μπένινγκ και Τζόντι Φόστερ στην ταινία «Nyad»: Η αληθινή ιστορίαΕκκληση 55 καλλιτεχνών του Χόλιγουντ για εκεχειρία στη Λωρίδα της Γάζας
Keywords
Τυχαία Θέματα
Νίκολα Τέσλα,nikola tesla