Ποιοι θησαυρίζουν στην ΕΕ από τα ουκρανικά σιτηρά

07:13 10/5/2023 - Πηγή: Huffington Post Greece

Ένα τεράστιο «φαγοπότι» έχει στηθεί στην Ευρώπη γύρω από την παραγωγή και μεταφορά σιτηρών, με την αγορά να έχει κλονιστεί μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, τις τιμές να βρίσκονται στα ύψη και την αισχροκέρδεια να κυριαρχεί. 

Μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τον σιτοβολώνα της Ευρώπης και την τρίτη σε παραγωγή σιτηρών χώρα στον κόσμο, οι τιμές στην παγκόσμια αγορά εκτοξευτήκανε για προσγειωθούν σημαντικά λίγους μήνες αργότερα.

Στο διάστημα αυτό, κυβερνήσεις ανατολικών χωρών όπως της Πολωνίας, προέτρεψαν τους αγρότες τους να συνεχίσουν τη σοδειά τους, με την ελπίδα να ανακάμψει

γρήγορα η αγορά και να έχουν καλύτερες αποδόσεις.

Όπως φαίνεται όμως, το στοίχημα απέτυχε άσχημα για τους αγρότες παραγωγούς. Όχι όμως και για τους μεσάζοντες και μεταφορείς που χρεώνουν απίστευτα ποσά που αναγκάζουν τους αγρότες να βλέπουν τα σιτηρά τους να μουχλιάζουν στις αποθήκες. 

Τόνοι σιτηρών μουχλιάζουν στις αποθήκες

Ο Πολωνός αγρότης Artur Konarski μιλώντας στο Reuters, υποστηρίζει ότι ένα χρόνο μετά την έναρξη του πολέμου έχει ακόμα 150 τόνους σιτηρών στις αποθήκες του όπως και πολλοί άλλοι.

Ο λόγος είναι ότι αρχικά, η μεγάλη άνοδος των εξαγωγών από τη Βραζιλία και τη Ρωσία βοήθησε να μειωθούν οι παγκόσμιες τιμές των σιτηρών, αλλά όταν η ΕΕ άνοιξε τα σύνορά της σε αδασμολόγητες εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών -σε ένδειξη αλληλεγγύης όταν η Ρωσία μπλόκαρε τα λιμάνια της στη Μαύρη Θάλασσα- η κατάσταση ξέφυγε.

Ο στόχος της ΕΕ ήταν να δώσει στους Ουκρανούς αγρότες μια διέξοδο για να μεταφέρουν σιτηρά και ελαιούχους σπόρους στις παραδοσιακές τους αγορές στην Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Ασία - και να βοηθήσει στην ανακούφιση μιας παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης που ήταν προ των πυλών. 

HRUBIESZOW - Πολωνία. Αγρότες διαμαρτύρονται για την μεταφορά ουκρανικών σιτηρών με τρένα στην Ευρώπη. 

Όμως, τα φτηνά ουκρανικά σιτηρά πλημμύρισαν τις ευρωπαϊκές αγορές με αποτέλεσμα τα σιτηρά από τις άλλες ανατολικές χώρες να ξεμείνουν στις αποθήκες.

Τα σιτηρά, που αντιπροσωπεύουν το 38% των εξαγωγών της Ουκρανίας, πήγαν στην ανατολική Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς τα σύνορα της Ουκρανίας με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία έχουν κλείσει.

Ακόμη και οι Πολωνοί μυλωνάδες και κτηνοτρόφοι στράφηκαν στα ουκρανικά σιτηρά που μεταφέρονταν στην ΕΕ με φορτηγά και τρένα που επιδοτούνται από την ΕΕ με αποτέλεσμα οι άλλοι αγρότες να μην μπορούν να πληρώσουν τα ακριβά μεταφορικά το κόστος των οποίων αυξήθηκε κατά 70% σε σχέση με πριν από τον πόλεμο.   

 «Σε όλη την ΕΕ και την αλυσίδα εφοδιασμού, οι μικροπωλητές, οι έμποροι, οι μεταποιητές τροφίμων έχουν ωφεληθεί», δήλωσε ο Cezar Gheorghe στη συμβουλευτική εταιρεία AGRIColumn. 

Από την έναρξη του πολέμου, πάνω από 17 εκατομμύρια τόνοι μεγάλων γεωργικών προϊόντων έχουν μεταφερθεί από την Ουκρανία οδικώς, σιδηροδρομικώς ή με φορτηγίδες στον ποταμό Δούναβη, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Γεωργίας της Ουκρανίας.

 Τα παιχνίδια αισχροκέρδειας

Οι κυβερνήσεις της Ανατολικής Ευρώπης έχουν ρίξει τις ευθύνες για τα δεινά των αγροτών τους στην Ουκρανία, αλλά ο Adrian Wawrzyniak, εκπρόσωπος της Πολωνικής Συνδικαλιστικής Ένωσης Μεμονωμένων Αγροτών, υποστηρίζει ότι μεγάλο μέρος της ευθύνης ανήκει και στους πολιτικούς που ενθάρρυναν τους αγρότες να αυξήσουν την παραγωγή τους και να πουλήσουν όταν οι τιμές είναι και πάλι ψηλά.

Την ίδια περίοδο, η Πολωνία άνοιξε τα σύνορά της στα ουκρανικά σιτηρά, εισάγοντας 2,08 εκατομμύρια τόνους αραβόσιτου και 579.315 τόνους σίτου το 2022 όταν μια χρονιά νωρίτερα ε΄χε εισάγει μόλις  6.269 τόνους αραβόσιτου και 3.033 τόνους σίτου.

Μονομερείς απαγορεύσεις εισαγωγών

Τον Απρίλιο, η κυβέρνηση της Πολωνίας απαγόρευσε τις εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών για να καθησυχάσει τις έντονες αντιδράσεις των αγροτών που είναι μια μεγάλη ομάδα ψηφοφόρων του κυβερνώντος Κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS).

Γρήγορα το παράδειγμα ακολούθησαν οι Ουγγαρία, Σλοβακία και Βουλγαρία, πυροδοτώντας μια διαμάχη με τις Βρυξέλλες σχετικά με την εμπορική πολιτική και τα αιτήματα για αποζημίωση από τα κονδύλια της ΕΕ που έχουν καταθέσει οι εξοργισμένοι αγρότες τους. 

Οι μονομερείς απαγορεύσεις εισαγωγών άρθηκαν την περασμένη εβδομάδα, αλλά μόνο όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμφώνησε να μπλοκάρει τις πωλήσεις ουκρανικού σίτου, καλαμποκιού, ελαιοκράμβης και ηλιόσπορου σε αυτά τα τέσσερα κράτη μέλη και στη Ρουμανία από τις 2 Μαΐου έως τις 5 Ιουνίου.

Όμως εάν οι διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία για την παράταση της συμφωνίας για  εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών μέσω των λιμανιών στην Μαύρη Θάλασσας ναυαγήσουν, τότε η Ουκρανία θα πρέπει να μεταφέρει τα προϊόντα μέσω της Ανατολικής Ευρώπης.

Οι τιμές του ευρωπαϊκού σιταριού έφθασαν στα 350 ευρώ τον τόνο μετά τη συγκομιδή τον Οκτώβριο του 2022, με τις τιμές να υποχωρούν στη συνέχεια στα προ πολέμου επίπεδα, δηλαδή στα περίπου 235 ευρώ τον τόνο.

Αυτό απέχει πολύ από το ανώτατο όριο των 450 ευρώ ανά τόνο για το ευρωπαϊκό σιτάρι που επιβλήθηκε μετά την επίθεση της Ρωσίας.

Όμως οι αγρότες της Ουκρανίας λαμβάνουν πολύ λιγότερο από την τιμή της αγοράς, καθώς τα 100 ευρώ ο τόνος πάνε στα μεταφορικά ένα κόστος πολύ μεγαλύτερο από αυτό που είχαν με τις θαλάσσιες μεταφορές από τη Μαύρη Θάλασσα.

Παράλληλα, οι περιορισμοί της ΕΕ στις εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών ανάγκασαν τους αγρότες στην εμπόλεμη χώρα να μειώσουν απότομα την ποσότητα των καλλιεργειών τους σε καλαμπόκι και σιτάρι. 

Κι όλα αυτά, όταν οι τιμές των προιόντων σίτου στα ράφια των σούπερ μάρκετ παραμένουν στα ύψη και οι Ευρωπαϊοι αδυνατούν να τα αγοράσουν.

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕBραβεία Πούλιτζερ: Η «Αποκάλυψη της Μαριούπολης» σε εννέα φωτογραφίες του Associated PressΠούλιτζερ στο Associated Press και τους New York Times για την κάλυψη του πολέμου στην ΟυκρανίαΖαπορίζια: Αναστέλλεται η λειτουργία του πυρηνικού σταθμού για λόγους ασφαλείας