Πώς γεννιούνται οι πραγματικά δημιουργικές ιδέες

12:10 6/5/2018 - Πηγή: Huffington Post Greece

Ένα από τα πράγματα που μου αρέσει να κάνω είναι να ανακαλύπτω την αληθινή ιστορία πίσω από μεγάλες και σημαντικές καινοτομίες και να βλέπω τι συμβαίνει πραγματικά σε αντίθεση με εκείνα που πιστεύουν οι περισσότεροι άνθρωποι.

Για να το κάνω αυτό σήμερα θα χρησιμοποιήσω κάτι που διάβασα πρόσφατα και αφορά το πώς μια βαφλιέρα αποτέλεσε την έμπνευση για τη δημιουργία των αθλητικών παπουτσιών Nike.

Ας δούμε, λοιπόν, πώς πραγματικά γεννιούνται οι πολύ καλές δημιουργικές ιδέες…

Business Insider:“Ο

συνιδρυτής της Nike Bill Bowerman έτρωγε με τη σύζυγό του ένα πρωινό του 1971, όταν του ήρθε η επιφοίτηση πως οι ραβδώσεις της βαφλιέρας που η σύζυγός του χρησιμοποιούσε θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα εξαιρετικό καλούπι για αθλητικό παπούτσι.”

Κάπως έτσι ξεκίνησε η ιστορία μιας εταιρείας- κολοσσού… Ακούμε συνεχώς τέτοιες ιστορίες και νομίζουμε πως οι εξαιρετικές αυτές ιδέες έρχονται από το πουθενά, σαν ένα μείγμα καθαρής τύχης και ευφυΐας. Ποια είναι όμως η αλήθεια;

Ο Bowerman είχε πριν την εφεύρεσή του περάσει σχεδόν μια ολόκληρη δεκαετία μελετώντας τις καλύτερες πρακτικές για jogging και βελτιώνοντας σχέδια για αθλητικό παπούτσι. Μάλιστα, έγραψε μαζί με τον W.E. Harris ένα βιβλίο για το jogging. Όλα αυτά τα έκανε χρόνια πριν του έρθει η ιδέα.

Έπειτα συνεργάστηκε με τον συνέταιρό του, ο οποίος είχε σπουδάσει οικονομικά και γνώριζε καλά την αγορά των παπουτσιών. Οι δυο τους έβγαλαν $3 εκατομμύρια πουλώντας παπούτσια, πριν καν σχεδιάσουν ένα δικό τους σχέδιο και ιδρύσουν την εταιρεία που σήμερα όλοι γνωρίζουμε ως Nike.

Η ιστορία με τη βαφλιέρα είναι πολύ καλή, αλλά εμείς βλέπουμε μόνο το αποτέλεσμα και χάνουμε τελικά όλη τη διαδικασία που οδήγησε στην επαναστατική ιδέα του Bowerman.

Πάντα υπάρχουν επαναστατικές ανακαλύψεις για όποια δημιουργική ιδέα κι αν μιλάμε. Υπάρχει όμως κάτι πολύ βαθύτερο που οδηγεί σε αυτές, πολύ πέρα από την απλή έκλαμψη δημιουργικότητας που νομίζουμε.

Οι περισσότεροι από εμάς κάνουμε διάφορους συνειρμούς όταν ακούμε τη λέξη δημιουργικότητα. Άλλοτε πρόκειται για κάποιον καλλιτέχνη που ζει κλεισμένος σε ένα εργαστήριο και παράγει μανιωδώς τέχνη. Άλλοτε πάλι πρόκειται για κάποιον τρομερά ευφυή άνθρωπο που έχει διαρκώς καινοτόμες ιδέες. Η αλήθεια όμως κρύβεται κάπου αλλού και σίγουρα δεν καθιστά τη δημιουργικότητα χαρακτηριστικό κάποιας προνομιούχου ελίτ. Αντιθέτως, είναι κάτι που, αν δεν το έχουμε, μπορούμε να εκπαιδευτούμε για να το αποκτήσουμε.

Σε αυτό το άρθρο θα επικεντρωθούμε σε τρία πράγματα που αποτελούν σημαντικές προϋποθέσεις για να είναι κανείς δημιουργικός. Πάμε λοιπόν να τα δούμε.

Ασφάλεια

Σε προηγούμενο άρθρο έχω αναφερθεί αναλυτικά στην αξία της δημιουργικότητας για τις σύγχρονες επιχειρήσεις καθώς και στο ρόλο που παίζει η ασφάλεια και η αποκλίνουσα σκέψη για το μαθησιακό και εργασιακό περιβάλλον. Το γεγονός πως συνδέω αυτά τα δύο δεν είναι καθόλου τυχαίο, καθώς το ένα αποτελεί φυσική συνέχεια του άλλου.

Πέρα από αυτά τα δύο εξαιρετικά σημαντικά κομμάτια, χωρίς τα οποία δε μπορεί να υπάρξει δημιουργικότητα, υπάρχουν και αρκετά άλλα που μπορεί κανείς να κάνει για να αρχίσει να καλλιεργεί τη δεξιότητα αυτή, ώστε να μετατραπεί σε μια «μηχανή» ιδεών που πιθανώς θα οδηγήσουν σε καινοτόμα αποτελέσματα.

Είναι, όμως, ζωτικής σημασίας το να δημιουργήσουμε πρώτα το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα μπορέσουν να ανθίσουν αυτές οι ιδέες και γι’αυτό η ασφάλεια παίζει καθοριστική σημασία.

Το επόμενο στάδιο είναι εκείνο της αποκλίνουσας σκέψης, του να αρχίσει κανείς να αμφισβητεί ακόμα και εκείνα που θεωρεί δεδομένα και να διερωτάται διαρκώς το γιατίτα πράγματα είναι έτσι όπως είναι καθώς και το τι θα γινόταν ανάρχιζαν να γίνονται με διαφορετικούς τρόπους. Δίχως ερωτήσεις δεν υπάρχουν απαντήσεις και το να θέτουμε μη συμβατικά ερωτήματα είναι προαπαιτούμενο για μη συμβατικές απαντήσεις, ανεξάρτητα από το αν είναι αποτελεσματικές τελικά.

Total Immersion

Η λέξη Immersionσημαίνει βύθιση ή απορρόφηση και αποτελεί απαραίτητο συστατικό στη συνταγή της δημιουργικότητας. Είναι μάλιστα κάτι που πολλοί δημιουργικοί άνθρωποι κάνουν από φυσικού τους. Αγαπούν ένα αντικείμενο και ενδιαφέρονται τόσο πολύ γι’ αυτό που «βυθίζονται» απόλυτα μέσα του.

Είδαμε παραπάνω το παράδειγμα του Bowerman. Είχε στις πλάτες του πάνω από δέκα χρόνια εμπειρίας πάνω στο αντικείμενο του jogging και του αθλητικού παπουτσιού, σε σημείο που το μυαλό του μπορούσε να κάνει συνδέσεις με τρόπους που κάποιος άλλος δε θα μπορούσε. Δεν αποφάσισε απλά μια μέρα να αλλάξει τα δεδομένα στον κόσμο της άθλησης. Ασχολήθηκε τόσο πολύ με το αντικείμενο που η λύση ήρθε «ως δια μαγείας» με απόλυτα φυσικό τρόπο.

Η «απόλυτη βύθιση» λοιπόν σε ένα ή περισσότερα αντικείμενα, η συνεχής μάθηση και εξερεύνηση είναι σημαντικά βήματα για να μπορέσουμε να φτάσουμε στο σημείο να παράξουμε καινοτόμες και ανατρεπτικές ιδέες. Άλλωστε, ένα «άδειο» μυαλό δε «γεννά» ιδέες.

Παιχνίδι

Ένα άλλο απαραίτητο συστατικό στη συνταγή της δημιουργικής σκέψης είναι το παιχνίδι. Είναι σημαντικό, είτε είμαστε 5 είτε 25 είτε 65, να παίζουμε, να αφήνουμε στο μυαλό χώρο και χρόνο να απολαύσει τη ζωή και να μη σκέφτεται (φαινομενικά) όσα μας απασχολούν τις υπόλοιπες ώρες.

Ένα αγαπημένο παράδειγμα που αναφέρω συχνά είναι εκείνο του γνωστού σε όλους μας Albert Eistein. Όταν ο αγαπητός Albert λοιπόν έπεφτε σε τέλμα και δε μπορούσε να βρει τη λύση σε κάποιο πρόβλημα που προσπαθούσε να λύσει, σταματούσε και έπαιζε βιολί. Πολλές φορές (αν όχι όλες) η λύση ερχόταν αβίαστα όταν το μυαλό είχε την ευκαιρία να χαλαρώσει και να ασχοληθεί με κάτι δημιουργικό. Στην προκειμένη αυτό ήταν το βιολί, αλλά θα μπορούσε να είναι κάποιο άλλο μουσικό όργανο, η ζωγραφική, ο χορός, μια βόλτα στη φύση, η απλή ονειροπόληση, οτιδήποτε τελοσπάντων αρέσει στον καθένα και αποτελεί διασκέδαση και συνάμα δημιουργική ενασχόληση.

Με λύπη διαπιστώνω πόσο λίγο χρόνο έχει ο μέσος μαθητής ή εργαζόμενος μέσα στη μέρα για να κάνει κάτι δημιουργικό που να του δίνει ευχαρίστηση, όχι μόνο γιατί είναι κρίμα το να μη βρίσκουμε χρόνο για τον εαυτό μας, αλλά και επειδή κάτι τέτοιο μπορεί να έχει τεράστια επίδραση στο πόσο δημιουργικό και παραγωγικό μπορεί να γίνει το μυαλό.

Το δυστυχές είναι πως εκπαιδευόμαστε με τρόπους που μας κάνουν να πιστεύουμε πως όλα αυτά τα «δημιουργικά» αποτελούν χάσιμο χρόνου και πως δεν τα έχουμε ανάγκη μεγαλώνοντας, πως πρέπει να σοβαρευτούμε και να αφήσουμε το παιχνίδι στα παιδιά. Αν από την άλλη γνωρίζαμε εξ αρχής την αξία τους, θα φροντίζαμε σίγουρα να βρούμε τον απαραίτητο χρόνο για ανάπαυλα και παιχνίδι.

Η δημιουργικότητα, λοιπόν, δεν είναι απλά το να ζωγραφίσει κανείς μια όμορφη εικόνα ή το να παίξει κιθάρα. Είναι μία ζωτικής σημασίας δεξιότητα, απαραίτητη για κάθε τομέα της ζωής.

Θα ήθελα τώρα να μάθω για εσάς.

Τι λειτουργεί καλύτερα και τι όχι τόσο καλά στο κομμάτι δημιουργικότητα; Είστε δημιουργικός όταν συνεργάζεστε με άλλους ή μόνος; Μήπως σας βοηθά το να δουλεύετε μέσα σε συγκεκριμένα χρονικά πλαίσια;

Ποιο είναι το δικό σας μυστικό για δημιουργική σκέψη;

Θα ήθελα να μάθω περισσότερα και θα χαρώ να συζητήσουμε αναλυτικότερα επί του θέματος εδώ.