Πρόγραμμα Icarus: Μελετώντας το αν και το πώς τα ζώα μπορούν να «προβλέπουν» φυσικές καταστροφές

15:52 31/7/2017 - Πηγή: Huffington Post Greece

Δεν είναι λίγες οι λαϊκές παραδόσεις/ μύθοι που προσδίδουν σε ζώα «μαντικές» δυνατότητες – όπως πχ αυτό που λένε ότι τα σκυλιά γαβγίζουν πριν γίνει σεισμός κ.α. Ωστόσο, ίσως να υπάρχει βάση σε όλα αυτά, αν σκεφτεί κανείς πως οι αντιδράσεις και οι κινήσεις των ζώων σε τέτοιες περιπτώσεις αποτελούν αντικείμενο επιστημονικής μελέτης και παρατήρησης.

Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Bloomberg, ο Μάρτιν Βικέλσκι, 51 ετών, είναι ειδικός σε θέματα μεταναστευτικών

ζώων του Ινστιτούτου Ορνιθολογίας Μαξ Πλανκ- παρακολουθεί τις κινήσεις των ζώων, και μελετά εάν απότομες αλλαγές στη συμπεριφορά τους, όπως η μετανάστευση μιας αγέλης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πρόγνωση σεισμών και άλλων γεγονότων. Για τους σκοπούς αυτούς τοποθέτησε αισθητήρες σε πολλά ζώα σε σεισμόπληκτες περιοχές, όπως η ιταλική πόλη Βίσο. Το ζητούμενο ήταν ο εντοπισμός «δυναμικής επιτάχυνσης σώματος»- και αυτό ευόδωσε, καθώς κάποια στιγμή διαπιστώθηκε ότι τα ζώα ξόδευαν περισσότερη ενέργεια από ό,τι συνήθως, 14 ώρες πριν χτυπήσουν οι μετασεισμοί, σε ώρες κατά τις οποίες κανονικά είτε κοιμόντουσαν είτε ηρεμούσαν.

Ο ίδιος ολοκληρώνει μια έρευνα, που πρόκειται να δημοσιευτεί αργότερα μέσα στο έτος στο Science και ασχολείται με την οικολογία κίνησης- τους λόγους και τις επιπτώσεις της κίνησης των οργανισμών στο περιβάλλον τους. Οι αισθητήρες μετατρέπουν τα ζώα σε κινητούς «πομπούς», χρησιμοποιώντας τα για τη μελέτη πραγμάτων πέρα από τους σεισμούς. Τα Big Data που συλλέγονται από τα ζώα μπορούν να κάνουν «τρελά πράγματα».

Σύντομα, το καλύτερο παράδειγμα θα είναι ο το πρόγραμμα Icarus, μια ανοικτή online βάση δεδομένων σχεδιασμένη να παρακολουθεί ζώα ανά τον κόσμο, μέσω συσκευών παρακολούθησης, που θα μεταδίδουν τις θέσεις τους σε δορυφόρο που προορίζεται να εκτοξευτεί τον Οκτώβριο. Όπως λέει ο Βικέλσκι, το 16ετές εγχείρημα, στο οποίο συμμετέχουν το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ, το Γερμανικό Αεροδιαστημικό Κέντρο και η Ρωσική Ομοσπονδιακή Διαστημική Υπηρεσία, έχει «μαρκάρει» δεκάδες θηλαστικά, πουλιά, ψάρια, ακόμη και έντομα, με μικροσκοπικούς αισθητήρες, συνήθως κολλημένους με σούπερ κόλλα. Με βοήθεια από εθελοντές, ελπίζει να ανέλθουν σε μερικές χιλιάδες μέχρι τα τέλη του επόμενου έτους.

Οι προσπάθειες να καταγραφούν περιπτώσεις όπου ζώα αντιλαμβάνονταν πράγματα πολύ πριν τους ανθρώπους ανάγονται στο παρελθόν: Ο Βικέλσκι έχει καταγράψει ελέφαντες στην Ινδονησία οι οποίοι απομακρύνθηκαν σε απόσταση ασφαλείας πριν το πλήγμα από τσουνάμι το 2004, και το διάστημα 2012-2014 παρακολουθούσε κατσίκια και πρόβατα στην Αίτνα, με σκοπό την καλύτερη πρόβλεψη ηφαιστειακών εκρήξεων. Επίσης, πέρα από φυσικές καταστροφές, το πρόγραμμα αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει και στον έγκαιρο εντοπισμό ξεσπασμάτων ασθενειών, και – προφανώς – στην περαιτέρω μελέτη των συνηθειών των ζώων, για σκοπούς εκτροφής, αναπαραγωγής κλπ .