Ρωγμές στο πλέγμα των οφθαλμών

10:33 22/6/2021 - Πηγή: Huffington Post Greece

Του Σταύρου Γεωργίου

Οι όροι «5 Οφθαλμοί», «9 Οφθαλμοί» και «14 Οφθαλμοί» αναφέρονται σε διεθνείς συμμαχίες επιτήρησης και κατασκοπίας που συγκροτούνται από διάφορα κράτη της Δύσης. Αυτές οι συμμαχίες συνεργάζονται στον τομέα της συλλογής και του διαμοιρασμού στοιχείων μαζικής παρακολούθησης και έχουν ξεκινήσει να λειτουργούν αμέσως μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η συμμαχία των «5 Οφθαλμών» περιλαμβάνει την Αυστραλία, τον Καναδά, τη Νέα Ζηλανδία, τις ΗΠΑ

και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η συμμαχία αυτή που αποτελεί τη βάση όλων, ξεκίνησε να λειτουργεί από το 1946 μετά την Συμφωνία ΗΠΑ-ΗΒ. Η συμμαχία επιβλέπεται από το Five Eyes Intelligence Oversight and Review Council (FIORC).

Η συμμαχία των «9 Οφθαλμών» περιλαμβάνει τις χώρες των «5 Οφθαλμών», καθώς και τις Δανία, Γαλλία, Ολλανδία και Νορβηγία.

Η συμμαχία των «14 Οφθαλμών» περιλαμβάνει τις χώρες των «9 Οφθαλμών» και επιπλέον τη Γερμανία, το Βέλγιο, την Ιταλία, τη Σουηδία και την Ισπανία.

Το σύστημα Echelon δεν περιλαμβάνεται στις παραπάνω δομές και δεν συνεργάζεται μαζί τους. Επισήμως, το σύστημα Echelon δεν υφίσταται και οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και Ηνωμένου Βασιλείου αρνούνται την ύπαρξή του.

Το καλοκαίρι του 2020, ο Ιάπωνας υπουργός Άμυνας αναφέρθηκε στις στενές σχέσεις συνεργασίας της χώρας του με τους «5 Οφθαλμούς». Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίελιο δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον για το ενδεχόμενο προσχώρησης της Ιαπωνίας στην υπάρχουσα δομή και τον σχηματισμό των «6 Οφθαλμών». Ο λόγος αυτού του ενδιαφέροντος είναι η αύξηση της έντασης στις σχέσεις της Δύσης με την Κίνα.

Ρωγμές στο σύστημα

Τα τελευταία χρόνια η συμμαχία των «5 Οφθαλμών» έχει αλλάξει στρατηγικό προσανατολισμό. Έχει παύσει πλέον να επικεντρώνεται στις μυστικές υπηρεσίες και στα συστήματα παρακολούθησης άλλων χωρών και έχει στρέψει την προσοχή της στην Κίνα.

Το σύστημα των «5 Οφθαλμών» παρακολουθεί συστηματικά τον νέο νόμο εθνικής ασφάλειας που επέβαλε το 2020 η Κίνα στο Χονγκ Κονγκ και τις εξελίξεις στην τεχνολογία 5G που σχετίζονται με τη Huawei και άλλες εταιρίες υψηλής τεχνολογίας.

Οι πέντε χώρες της συμμαχίας εκτός από την έκφραση της ανησυχίας τους για την εφαρμογή του νόμου εθνικής ασφάλειας στο Χονγκ Κονγκ, έχουν χαλαρώσει τους περιορισμούς για την είσοδο προσφύγων από τη χώρα αυτή.

Η Κίνα κατανοεί αυτή τη στροφή της συμμαχίας και τη στοχοποίησή της και τον Νοέμβριο 2020, ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Zhao Lijian προειδοποίησε χρησιμοποιώντας λογοπαίγνιο, ότι ανεξαρτήτως του αριθμού των οφθαλμών, όποιος θίξει τα ζωτικά συμφέροντα της Κίνας «…θα πρέπει να είναι προσεκτικός για να μην δεχτεί γροθιά στο μάτι».

Όμως, τα τελευταίο διάστημα έχουν παρατηρηθεί ρήγματα στη συμμαχία των «5 Οφθαλμών». Ο Καναδάς είναι η μόνη από τις 5 χώρες που δεν έχει επιβάλλει επίσημo αποκλεισμό στη Huawei από τα δίκτυα 5G.

Παράλληλα και η Νέα Ζηλανδία εμφανίζει προβλήματα. Η υπουργός Εξωτερικών της χώρας Nanaja Mahuta δήλωσε τον Απρίλιο ότι η Νέα Ζηλανδία δεν αισθάνεται άνετα με την επέκταση των εξουσιών των «5 Οφθαλμών». Η κυβέρνηση της χώρας φαίνεται διστακτική να αποδεχτεί την υιοθέτηση της στρατηγικής της συμμαχίας απέναντι στην Κίνα. Η πρωθυπουργός Jacinda Ardern, διευκρίνισε ότι η Νέα Ζηλανδία εφαρμόζει μία πολιτική αρχών για το εμπόριο και τα ανθρώπινα δικαιώματα, απέναντι στην Κίνα.

Η Κίνα αποτελεί τον κυριότερο εμπορικό εταίρο της Νέας Ζηλανδίας, επομένως η τελευταία δεν έχει κανέναν λόγο να χειροτερεύσει τις σχέσεις της με το Πεκίνο. Τον Απρίλιο η πρωθυπουργός Ardern δήλωσε ότι οι «5 Οφθαλμοί» παραμένουν ο πιο σημαντικός θεσμός για την επιτήρηση και την ασφάλεια, αλλά η Νέα Ζηλανδία έχει τη δική της ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική. Όσο όμως βαθαίνει η αντιπαλότητα μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, τόσο θα αυξάνονται οι πιέσεις που ασκούνται στη Νέα Ζηλανδία.

Επειδή το θέμα των πιέσεων δεν αφορά μόνο τη Νέα Ζηλανδία, αλλά και άλλες μικρές χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας, έχουν εμφανιστεί κοινά στοιχεία στην εξωτερική τους πολιτική.

Η Νέα Ζηλανδία και οι άλλες μικρές χώρες προτιμούν την επονομαζόμενη «σιωπηλή διπλωματία», σε σχέση με τη «διπλωματία του μεγάφωνου» που προτιμούν οι Μεγάλες Δυνάμεις. Την ίδια επιλογή σε ό,τι αφορά την Κίνα, έχει κάνει και η Αυστραλία.

Η Κίνα και η Ρωσία έσπευσαν να εκμεταλλευτούν το περιστατικό παρακολούθησης της Άνγκελα Μέρκελ από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ με τη βοήθεια της Δανίας. Οι εκπρόσωποι του κινεζικού και του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Wang Wenbin και Maria Zakharova, κατηγόρησαν τις ΗΠΑ ως τη μοναδική υπεύθυνη χώρα για τις παρακολουθήσεις ακόμα και απέναντι στους συμμάχους της.

Όντως, η συνεργασία ΗΠΑ-Δανίας για παρακολούθηση συμμάχων μπορεί να φαίνεται παράδοξη, αλλά είναι απόλυτα φυσιολογική. Δεν πρέπει να ξεχαστεί το γεγονός ότι από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου μέχρι το 2018, οι μυστικές υπηρεσίες της Γερμανίας και των ΗΠΑ παρακολουθούσαν όλους τους συμμάχους τους, σύμφωνα με όσα ανέδειξε η υπόθεση CRYPTO.

Με βάση τα σημερινά δεδομένα, η προσοχή των ΗΠΑ για τη λειτουργία του πλέγματος των «Οφθαλμών», επικεντρώνεται κυρίως στην αντιμετώπιση της Κίνας, στον χώρο της Νοτιοανατολικής Ασίας, όπου εμφανίζονται και οι περισσότερες εμπλοκές. Περιπτώσεις, όπως αυτή της Γερμανίας, δηλαδή στην Ευρώπη, θεωρούνται δεύτερης προτεραιότητας.

Πρώτη δημοσίευση στο Geoeurope.org

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕΈνας πολυπολικός, απρόβλεπτος κόσμοςΟ Μπάιντεν στην Ευρώπη: Η σημασία της επίσκεψής του για τη Δύση