Συλλογικό vs ατομικό συμφέρον

14:57 23/5/2016 - Πηγή: Huffington Post Greece

Γιατί βάζουμε πάντα το ατομικό συμφέρον πάνω από το συλλογικό; Σαν κοινωνία, σαν πολίτες, σαν πρόσωπα, σαν καταναλωτές. Σε όλα. Ακόμα και τώρα θα αναρωτηθεί κάποιος; Ναι, ακόμα και τώρα μετά από 6 συναπτά έτη μνημονίων και σφικτής οικονομικής πολιτικής. Σε μια κοινωνία η ιεράρχηση των προτεραιοτήτων την καθορίζει. Αλλά και η ιεράρχηση του καθενός από εμάς.

Ποιος είναι ο διαχωρισμός που κάνουμε σήμερα; Διαχωρίζουμε το ατομικό, το στενό, του εαυτού μας το συμφέρον από το συλλογικό, της κοινότητας, της κοινωνίας. Είναι κάτι έμφυτο, το είχαμε εκ γενετής και δεν μπορούμε να

αλλάξουμε; Όχι. Το κάνουμε επειδή έτσι μάθαμε αφού κάποιοι μας έμαθαν να συμπεριφερόμαστε με αυτόν τον τρόπο. Η οικογένεια, το σχολείο, το στενό μας περιβάλλον λειτουργούν ατομικά και άρα κι εμείς λειτουργούμε ατομικά. Αν - υπόθεση εργασίας - λειτουργούσαν συλλογικά δε θα είχαμε άλλη αντίληψη, συμπεριφορά, πρακτική στην καθημερινή μας ζωή; Επομένως δεν μπορούμε αρχικά να υποθέσουμε ότι ευθύνεται κάποιος αλλογενής παράγοντας έξω και πέρα από εμάς. Οι παράγοντες που μας καθορίζουν όπως η οικογένεια, το σχολείο, το στενό μας περιβάλλον βρίσκεται σε άμεση σύνδεση μαζί μας, με το δικό μας «εγώ». Θεωρητικά μπορούμε να το αλλάξουμε, αλλά και πάλι εξαρτάται από εμάς κάθε φορά.

Ίσως πολλοί να θεωρούν ότι αυτό είναι ένα ψυχολογικό ζήτημα που πρέπει να λυθεί. Όμως είναι και πολιτικό, κοινωνικό, πολιτισμικό. Η γνώση, η σκέψη όταν μπει σε τροχιά μας δείχνει τι να επιλέξουμε και πώς να ανταποκριθούμε στα κοινωνικά μας καθήκοντα. Σκεφτόμαστε το καλό και δρούμε σύμφωνα με αυτό. Ακούγεται πολύ θεωρητικό αλλά πρακτικά κάπως έτσι δε λειτουργούμε; Το καλό ταυτίζεται συνήθως με το συλλογικό καλό παρά με το ατομικό. Σ' αυτό θα πρέπει να συμφωνήσουμε. Το αν το επιδιώκουμε ή όχι είναι ζήτημα δικό μας, προσωπικό. Και μια ιδέα (πολιτική, πολιτιστική κλπ) να το επιβάλλει για να γίνει γεγονός, να το δούμε στ' αλήθεια πρέπει να κάνουμε πράγματα που οδηγούν στην εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Για παράδειγμα, αν μια ιδέα που ξέρουμε μας υποδηλώνει να μην ρυπαίνουμε, η πράξη η δική μας θα την κάνει πραγματικότητα. Το συμφέρον της κοινωνίας λοιπόν δεν είναι φιλοσοφικό, αίολο, απροσδιόριστο αλλά υλοποιείται από εμάς. Όπως συμβαίνει με το ατομικό μας συμφέρον που μόνο από μας μπορεί να οριστεί. Είναι δυνατόν άλλος να επιδιώκει το ατομικό μας συμφέρον; Όχι χωρίς να έχει ο ίδιος συμφέρον.

Η συλλογική διάσταση του συμφέροντος ωφελεί και το προσωπικό. Αν ευνομεί η χώρα μου θα το εισπράξω κι εγώ στην καθημερινή μου ζωή. Αν όμως δυστυχεί, οι πιθανότητες να είμαι ευτυχισμένος είναι λίγες και εξαρτώνται από τη δική μου συγκυριακή κατάκτηση της καλής ζωής, ακόμα και με αθέμιτα μέσα. Ίσως με εξαπάτηση και εκμετάλλευση τρίτων προσώπων που σχετίζονται με μένα, όπως συμβαίνει παγκόσμια. Η σημερινή κοινωνική οργάνωση δεν έχει καμία σχέση με τη σωστή λογική και κατά συνέπεια, έτσι όπως είναι, πρέπει να υποστεί ριζικές αλλαγές ώστε να τιθασευτούν τα φοβερά στοιχεία που την παρακμάζουν. Ένα από αυτά αναλύεται στο παραπάνω κείμενο και είναι η στυγνή επιδίωξη του ατομικού συμφέροντος αδιαφορώντας για το συμφέρον των υπολοίπων και τελικά όλης της κοινωνίας.

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.