Τα διδάγματα του Ουκρανικού στις ελληνοτουρκικές σχέσεις

07:41 13/5/2022 - Πηγή: Huffington Post Greece

Μια από τις πιο επίκαιρες συζητήσεις που έρχονται στο τραπέζι είναι ποια θα είναι η επικείμενη πολιτική της Τουρκίας μετά τα γεγονότα που εκτυλίσσονται στην Ουκρανία. Έπειτα από μια προσπάθεια εκεχειρίας μεταξύ των δυο - Ρωσίας και Ουκρανίας- στην Κωνσταντινούπολη, η γείτονα επανέρχεται με μια διττή ρητορική μεν πολιτική δε. 

Από τα παραπάνω μπορούμε να αντλήσουμε τα κάτωθι συμπεράσματα. Αρχικά σε επίπεδο εντός του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης η θέση τόσο της Ελλάδας

όσο και της Τουρκίας οδεύει προς  ”αχαρτογράφητα νερά“. Αυτό δικαιολογείται ως εξής.

Πρώτον, μια χώρα μη μέλος της ένωσης κρατάει διπλή στάση απέναντι στους δύο. Έτσι λοιπόν, πως θα μπορούσε να γίνει μια συζήτηση για ένα μέλος με δική του ατζέντα και αυτόνομη πολιτική όταν η πλειοψηφία καταδικάζει τις ενέργειες της Ρωσίας. Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ευρώπη καλείται να ασκήσει ενιαία εξωτερική πολιτική και εκεί έγκειται η αδυναμία της.

Δεύτερον, εντός της Βορειοατλαντικής συμμαχίας πλην των προαναφερθέντων τίθεται και το ζήτημα της άμυνας και ασφάλειας. Ο πόλεμος ο οποίος συμβαίνει στην Ουκρανία θέτει τις βάσεις για το ποιες τελικά είναι οι επιδιώξεις της δυτικής συμμαχίας. Στην γειτονιά μας μέλη της συμμαχίας αλλά και πιθανά εκφράζουν έντονες ανησυχίες οι οποίες στην πράξη μεταφράζονται ποικίλως. Επανερχόμενοι λοιπόν, αυτό που θα αξίζει να σημειωθεί είναι η ανάγκη ευθυγράμμισης πολιτικών και πράξεων.  

Η επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην παρούσα φάση στην Ουάσιγκτον σε συνδυασμό με τις δύο αυτές παραμέτρους θέτουν τα διδάγματα στις σχέσεις ημών. Από την πλευρά της Τουρκίας στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής διαπιστώνεται μια ασταθής και αδιευκρίνιστη πολιτική. Συνδυαστικά λοιπόν με τα γεγονότα στην Ουκρανία σε περιοχές όπως του Ντονμπάς και του Λουγκάνσκ εντοπίζεται το πρώτο σημείο προς αξιολόγηση. Προς υπεράσπιση των εκεί πληθυσμών έχουμε μια έμμεση καταπάτηση και αμφισβήτηση του διεθνούς δικαίου. Το ζήτημα το οποίο τίθεται και έχει ενδιαφέρον είναι πως θα κινηθεί η κυβέρνηση Ερντογάν στα δυο φλέγοντα ζητήματα που αφορούν την γείτονα που είναι αυτό της Κύπρου και της Δυτικής Θράκης. Η ανησυχία της Άγκυρας ιδίως το τελευταίο διάστημα είναι έντονη και συνδυαστικά με την επίσκεψη Μητσοτάκη κρίσιμο θα είναι το ζήτημα της ρητορικής και των ενδεχομένων ενεργειών. 

Από την πλευράς της Ελλάδας, το μείζον ζήτημα το οποίο πρέπει να κρατά τη χώρα μας σε συνεχή επαγρύπνηση είναι η προάσπιση του διεθνούς δικαίου και η ανάδειξη της Ελλάδος στα διεθνή φόρα και οργανισμούς Η διπλωματία της Ελλάδας δεν θα πρέπει να είναι αντιδραστική δηλαδή να είναι αποτέλεσμα ή επακόλουθη των εξελίξεων. Αντιθέτως ωφείλει και πρέπει να είναι προδραστική και να εστιάζει μακροπρόθεσμα, ενιαία και στοχευμένα. Ακόμα και στην Τουρκία ιδέες όπως η Γαλάζια Πατρίδα «mavi vatan» δεν εμφανίστηκαν πρόσφατα αλλά αποτελούν την συνέχεια μιας ενιαίας πολιτικής.

Το δεύτερο στοιχείο είναι η διαρκής παρουσία της Ελλάδας όχι μονάχα στα της περιοχής της τεκταινόμενα αλλά και η εντονότερη δραστηριοποίηση στο εξωτερικό. Η ανάγκη για μια εξωτερική πολιτική που βασικό στοιχείο της θα είναι η Τουρκία πρέπει να επανεξεταστεί. Ως γείτονες τα κοινά στα τόσα χρόνια συνύπαρξης και συμβίωσης ίσως είναι μια εκ νέου άλλη αναγκαία πολιτική.  

Κλείνοντας, η γεωστρατηγική θέση τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας πρόκειται να βρεθεί εκ νέου στο επίκεντρο. Με τις πρόσφατες αυτές διαπιστώσεις από την κατάσταση στην Ουκρανία αυτό που πρέπει να γίνει διακρίνεται σε δύο φάσεις. Αφενός μια επιτέλους εποικοδομητική συζήτηση με την γείτονα. Αυτό δεν σημαίνει παραχωρήσεις αλλά ειλικρινή διάλογο. Και δεύτερον, μια εκ νέου επαναπροσέγγιση του ρόλου της Ελλάδας στα Βαλκάνια, την Ανατολική Μεσόγειο και την Ευρώπη. Με αυτόν τον τρόπο προλαμβάνει η χώρα για το μέλλον και δεν θα βρεθεί προ εκπλήξεων.