Τα όρια του πολέμου

09:22 14/4/2024 - Πηγή: Huffington Post Greece

Ιρανοί πανηγυρίζουν για τις επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ - 14 Απριλίου 2024

Μετά από έξι μήνες πολέμου στη Γάζα, η Μέση Ανατολή βρίσκεται στα πρόθυρα μιας νέας ανάφλεξης που μπορεί να βυθίσει την περιοχή σε μια σύγκρουση με ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Η απόφαση του Ισραήλ να χτυπήσει το ιρανικό προξενείο στην Δαμασκό είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο υψηλόβαθμων αξιωματικών των Ιρανών Φρουρών της Επανάστασης και την απότομη κλιμάκωση μιας κατάστασης που βρισκόταν ήδη σε σημείο τήξης. Εξάλλου, από την έναρξη του πολέμου τον περασμένο Οκτώβριο, η περιοχή ανάμεσα στη Γάζα, τον Λίβανο και τη Συρία έχει

μετατραπεί σε μια γεωγραφία του τρόμου όπου ο ισραηλινός στρατός, η Χεζμπολά και οι Ιρανοί Φρουροί της Επανάστασης δοκιμάζουν νέους κανόνες εμπλοκής και συγχρόνως τα όρια της άλλης πλευράς.

Το ισραηλινό πλήγμα στο ιρανικό προξενείο της Δαμασκού άλλαξε εκ νέου τους κανόνες εμπλοκής και έθεσε ένα κρίσιμο δίλημμα στο Ιράν. Την επιλογή μιας νέας μετατόπισης των ορίων του, δηλαδή την υποχώρηση μπροστά στον κίνδυνο μιας ευθείας σύγκρουσης με το Ισραήλ, ή την επιλογή μιας στρατιωτικής απάντησης που θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για ανάλογα ισραηλινά πλήγματα στο άμεσο μέλλον. Εδώ και κάποιους μήνες, το Ισραήλ ήθελε να εγκλωβίσει το Ιράν σε αυτό το δίλημμα με επιλεγμένα χτυπήματα, κυρίως στον Λίβανο κατά της Χεζμπολά και στη Συρία κατά ιρανικών στόχων. Το ισλαμικό καθεστώς έχει αποφασίσει να απαντήσει στρατιωτικά σε αυτό το δίλημμα, κυρίως λόγω ενός υπολογισμού που χαρακτηρίζει εδώ και χρόνια την ιρανική παρουσία στις εύφλεκτες ζώνες της Μέσης Ανατολής.

Το καθεστώς της Τεχεράνης θεωρεί την παρουσία των Ιρανών Φρουρών της Επανάστασης και των σιιτικών παραστρατιωτικών οργανώσεων στη Μέση Ανατολή ως μια εμπροσθοφυλακή που απορροφά την πίεση που ασκούν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ και την κρατούν μακριά από το ισλαμικό καθεστώς στο Ιράν. Υπό αυτό το πρίσμα, η Τεχεράνη θεωρεί την παρουσία των Φρουρών και των σιιτικών οργανώσεων στον Λίβανο, τη Συρία και το Ιράκ ως μια μορφή επιθετικής άμυνας που λειτουργεί προστατευτικά ως προς τον κύριο στόχο του καθεστώτος, που δεν είναι άλλος από την επιβίωσή του. Αυτή η περιφερειακή στρατηγική του Ιράν κινείται, την τελευταία δεκαετία, μεταξύ της αποφασιστικής στρατιωτικής απάντησης και της αποφυγής μιας ευθείας πολεμικής αναμέτρησης. Πρόκειται για μια δύσκολη ισορροπία που εμπεριέχει τον κίνδυνο ενός λάθους υπολογισμού. Με το χτύπημα στο ιρανικό προξενείο της Δαμασκού, η ισραηλινή κυβέρνηση υπό τον πρωθυπουργό Νετανιάχου αποφάσισε να δοκιμάσει τα νέα όρια του ιρανικού καθεστώτος και να το ωθήσει σε μια αντίδραση που θα μπορούσε να δικαιολογήσει μια μεγάλη ανάφλεξη στον Λίβανο και τη Συρία.

Ο κυβερνητικός συνασπισμός στο Ισραήλ εμφανίζεται διατεθειμένος, όπως ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 1980 η κυβέρνηση Λικούντ υπό τον πρωθυπουργό Μπέγκιν και υπουργό Αμύνης Σαρόν, να αλλάξει ριζικά το γεωπολιτικό περιβάλλον της περιοχής. Αυτός ο στόχος προϋποθέτει, πέρα από τη νέα πραγματικότητα στη Γάζα, μια ακόμη σκληρή σύγκρουση με τη Χεζμπολά στον Λίβανο, αλλά και με τις φιλοϊρανικές δυνάμεις στη Συρία. Ο κυβερνητικός συνασπισμός του Ισραήλ, αποτελούμενος κυρίως από το Λικούντ και μικρότερα ακροδεξιά και εθνικιστικά κόμματα, έχει θέσει στο προσκήνιο ιδέες που για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες έχουν βρεθεί στην αιχμή της κυβερνητικής πολιτικής και οι οποίες, σύμφωνα με αυτά τα κόμματα, διασφαλίζουν την επιβίωση του κράτους του Ισραήλ. Οι ηγεσίες αυτών των κομμάτων, που μέχρι πριν από κάποια χρόνια ήταν στο ισραηλινό πολιτικό περιθώριο, θεωρούν πως με τη συμμετοχή τους στον κυβερνητικό συνασπισμό έχουν τώρα την ευκαιρία να εφαρμόσουν αυτές τις ιδέες από τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη έως τον Λίβανο και το Ιράκ.

Η στρατιωτική αναδιαμόρφωση της Γάζας και της Δυτικής Όχθης, μια νέα εκστρατεία στον Λίβανο και συντριπτικά πλήγματα κατά ιρανικών και φιλοϊρανικών στόχων από τη Συρία έως το Ιράκ βρίσκονται στην αιχμή της πολιτικής του ισραηλινού κυβερνητικού συνασπισμού. Όμως η εκπλήρωση μιας ισραηλινής ριζικής αναδιαμόρφωσης της Μέσης Ανατολής σημαίνει τη συντριβή της ιρανικής στρατηγικής που αποτελεί προϋπόθεση, σύμφωνα με τους απόγονους του Χομεϊνί στην Τεχεράνη, την επιβίωση του θεοκρατικού καθεστώτος που εκπροσωπούν. Υπό αυτό το πρίσμα, η επίθεση του Ισραήλ στο ιρανικό προξενείο της Δαμασκού ήταν η έναρξη μιας νέας κλιμάκωσης που φέρνει σε ευθεία σύγκρουση αυτές τις δύο αντίθετες οπτικές για το μέλλον της Μέσης Ανατολής.