Τα ρίσκα του κ.Σαμαρά

20:36 23/12/2014 - Πηγή: Huffington Post Greece

Έπειτα και από την ολοκλήρωση της δεύτερης ψηφοφορίας για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, το μέλλον της κυβέρνησης Σαμαρά είναι εξαιρετικά αβέβαιο. Παρά τα δυσμενή δεδομένα, κανένας δεν μπορεί να προεξοφλήσει την έκβαση της τρίτης ψηφοφορίας. Ο Πρωθυπουργός εξακολουθεί να έχει κάποια περιθώρια κινήσεων. Ο κ. Σαμαράς στο παρελθόν έχει επιδείξει την ικανότητα να λαμβάνει ριψοκίνδυνες αποφάσεις που οδηγούν σε απότομη αλλαγή στρατηγικής.

Κάπως έτσι, άλλωστε, αποφάσισε την επίσπευση της εκλογής Προέδρου, αλλά και την πρότασή του για διεύρυνση του κυβερνητικού σχήματος και εκλογές στο τέλος του 2015.

Κάποιες φορές βγήκε ενισχυμένος, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της διεκδίκησης της αρχηγίας της ΝΔ τον Νοέμβριο 2009 όταν πίεσε να συγκροτηθεί ένα ευρύτερο εκλογικό σώμα (οπότε παρέκαμψε την κοινοβουλευτικής ομάδα στην οποία δεν επικρατούσε). Ή στην επιλογή της αντι-μνημονιακής στάσης από τον Ιούνιο 2010 όταν το ΠΑΣΟΚ δεν απαίτησε πλειοψηφία 180 ψήφων για το μνημόνιο (οπότε διατήρησε πολιτική επιρροή). Ακόμη, στην απόρριψη της κυβέρνησης συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ τον Ιούνιο 2011 (οπότε αναδείχθηκε εγγυητής της σταθερότητας τον Νοέμβριο 2011 όταν κατέρρευσε η κυβέρνηση Παπανδρέου).

Σε άλλες περιπτώσεις, όμως, η ανάληψη ρίσκου από τον κ. Σαμαρά οδήγησε σε απώλειες. Όπως η μεταστροφή του από τον Ιανουάριο 2012 στην εκπλήρωση των στόχων του μνημονίου δίχως να προετοιμάσει το κομματικό κοινό του και η επιμονή του για περιορισμένη εντολή στην κυβέρνηση Παπαδήμου και άμεση προσφυγή στις κάλπες (όταν η ΝΔ έλαβε το ιστορικά χαμηλό 18,85% τον Μάιο 2012 και απέκτησαν αυτόνομη κοινοβουλευτική εκπροσώπηση κόμματα της εθνο-λαϊκιστικής δεξιάς και του ακροδεξιού εξτρεμισμού).

Έπειτα από την τελευταία πρωτοβουλία του κ. Σαμαρά, τα δεδομένα δεν είναι υπέρ του, δίχως αυτό να προεξοφλεί την εξέλιξη των πραγμάτων. Τα «παλαιά» κόμματα εξακολουθούν να βρίσκονται στο στόχαστρο μεγάλης μερίδας των πολιτών, ο ΣΥΡΙΖΑ και ο κ. Τσίπρας είναι ωριμότεροι (μαθαίνοντας από τα δικά τους λάθη), η οικονομία εξακολουθεί να δίνει ασθενή σήματα ανάταξης και η ευρωπαϊκή συγκυρία είναι δυσμενής.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, το μεγαλύτερο όφελος για τον κ. Σαμαρά θα είναι μία ηρωική έξοδος. Δηλαδή, να χάσει την εξουσία λόγω μίας κοινοβουλευτικής μάχης (και όχι μίας εκλογικής μάχης) ολοκληρώνοντας τη θητεία του σε μία συγκυρία που φέρνει τη χώρα σε καλύτερη μοίρα σε σχέση με τον Ιούνιο 2012 (με προφανή οφέλη για την υστεροφημία του). Με τον τρόπο αυτό, ασκεί πίεση στην αντιπολίτευση για έλλειψη συναίνεσης και την υποχρεώνει να εκθέσει σε εκλογική αξιολόγηση το πρόγραμμά της σε μία συγκυρία που εξακολουθεί να επικρατεί αβεβαιότητα για την προοπτική της χώρας.

Αν υποθέσουμε ότι ο κ. Σαμαράς διεκδικήσει μία νέα εντολή σε περίπτωση εκλογών, ενδεχομένως να επιδιώκει να αποτελέσει το δεύτερο βασικό πυλώνα για σχηματισμό κυβέρνησης. Μία τέτοια εξέλιξη έχει κάποιες πιθανότητες ανάλογα με την κατανομή των εδρών στις κοινοβουλευτικές ομάδες που θα προκύψουν.

Για αδιευκρίνιστους λόγους η κυβέρνηση Σαμαρά έχασε με δική της υπαιτιότητα την πρωτοβουλία των κινήσεων ήδη από τις παραμονές των ευρω-εκλογών 2014 τόσο στην εγχώρια πολιτική διαμάχη, όσο και στις επαφές της με τους ευρωπαίους εταίρους. Το πιθανότερο είναι ότι θα είναι και η ίδια θύμα του οικονομικού αδιεξόδου της χώρας που έχει ήδη οδηγήσει στην κατάρρευση άλλες τρεις κυβερνήσεις (Καραμανλή, Παπανδρέου, Παπαδήμου).

Κατά συνέπεια, αυτό που πρέπει να απασχολήσει τους πολίτες δεν είναι απλώς η εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία, αλλά ο σχηματισμός μίας κυβέρνησης με ισχυρή διακομματική υποστήριξη, ικανά στελέχη και ένα συνεκτικό κυβερνητικό πρόγραμμα για τη δυναμική διεκδίκηση της αξιοπρέπειας και της ευημερίας της χώρας. Το σημαντικότερο δημοκρατικό ρίσκο για τον Πρωθυπουργό θα είναι, κατά τη γνώμη μου, να επιδιώξει δυναμικά την συναίνεση πέρα από την εκλογή Προέδρου στην κατεύθυνση του σχηματισμού μίας κυβέρνησης με αυτά τα χαρακτηριστικά. Ο ίδιος το υπανίχθηκε ήδη στο διάγγελμα της 21/12. Ωστόσο, η μεγαλύτερη μεταστροφή του κ. Σαμαρά (και το μεγαλύτερο ρίσκο του) θα ήταν η έμπρακτη επιδίωξη της συνεννόησης με τον κ. Τσίπρα πριν ή μετά τις εκλογές. Μία τέτοια πρωτοβουλία θα αποτελούσε τη μεγαλύτερη ωφέλεια για τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος. Αλλά δεν εξαρτάται μόνον από εκείνον..