Τα τρία «όχι» του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρύσανθου

10:44 28/10/2021 - Πηγή: Huffington Post Greece

Το ΟΧΙ του Ιωάννου Μεταξά και του ελληνικού λαού κατά της Φασιστικής Ιταλίας ήταν μόνον η αρχή. Ακολούθησαν πολλά ΟΧΙ από επώνυμα πρόσωπα και από απλούς Έλληνες αγωνιστές. Μία μορφή, που δεν προβάλλεται όσο θα έπρεπε από τα σχολικά βιβλία και από τα τηλεοπτικά δίκτυα, υπήρξε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος, ο οποίος κράτησε στάση εθνικώς αξιοπρεπή, όπως αρμόζει σε Ορθόδοξο Έλληνα Ιεράρχη. Ας θυμηθούμε τα τρία ΟΧΙ που εκστόμισε κατά την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα.

Ο

Χρύσανθος Φιλιππίδης γεννήθηκε στην Κομοτηνή το 1881 και σε ηλικία 32 ετών εξελέγη Μητροπολίτης Τραπεζούντος του Πόντου. Μετά τη σφαγή του Ποντιακού Ελληνισμού από τους Τούρκους ήλθε στην Αθήνα και ορίσθηκε εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Με σπουδές στη Χάλκη και σε γερμανικά και ελβετικά πανεπιστήμια διακρίθηκε ως κληρικός και ως λόγιος και εξελέγη το 1938 Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος.

Στις 28.11.1939 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Κατά την τελετή της επίσημης υποδοχής του χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον όρο «η καθ’ ημάς Ανατολή», ο οποίος χρησιμοποιείται από τότε στην εκκλησιαστική ορολογία για να υποδηλώσει την παρουσία και την πολιτιστική συμβολή της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού στη Μικρά Ασία και στη Μέση Ανατολή.

Τον αγώνα των στρατιωτών μας στα βουνά της Βορείου Ηπείρου στήριξε και ο ίδιος και η Εκκλησία της Ελλάδος με κάθε τρόπο, ηθικό και υλικό. Αμέσως μόλις εκδηλώθηκε η ιταμή ιταλική επίθεση ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος απηύθυνε ραδιοφωνικό και γραπτό Διάγγελμα εκφράζοντας την απόλυτη συμπαράσταση της Εκκλησίας στη μάχη του Έθνους. Το κείμενο άρχιζε με μία φράση που θύμιζε τον όρκο των Αρχαίων Αθηναίων Εφήβων:”Η Εκκλησία ευλογεί όπλα τα ιερά”.

Στις 27 Απριλίου 1941 οι Γερμανοί του Χίτλερ εισήλθαν στην Αθήνα ως κατακτητές. Ο Χρύσανθος εκλήθη να μετάσχει της επιτροπής, η οποία θα παρέδιδε επισήμως την πόλη στον Γερμανό Διοικητή. Ο Αρχιεπίσκοπος αρνήθηκε και απήντησε: «Οι Έλληνες Ιεράρχες δεν παραδίδουν τας πόλεις εις τον εχθρόν, αλλά καθήκον των είναι να εργασθούν δια την απελευθέρωσιν αυτών». Ήταν το πρώτο ΟΧΙ του Χρυσάνθου.

Ο Δήμος Αθηναίων τον ειδοποίησε ότι θα τελεσθεί Δοξολογία στον Μητροπολιτικό Ναό και τον καλούσαν να προσέλθει. Ο Αρχιεπίσκοπος αρνήθηκε και πάλι λέγοντας: «Δοξολογία δεν έχει θέσιν επί τη υποδουλώσει της Πατρίδος μας. Η ώρα της Δοξολογίας θα είναι άλλη». Ήταν το δεύτερο ΟΧΙ του Χρυσάνθου.

Υπήρξε στη συνέχεια άλλη απαίτηση: Να ορκίσει τη γερμανοπρόβλητη κυβέρνηση Τσολάκογλου. Και ο Αρχιεπίσκοπος απήντησε: «Δεν μπορώ να ορκίσω κυβέρνησιν προβληθείσαν υπό του εχθρού. Ημείς γνωρίζομεν ότι τας Κυβερνήσεις ορίζει ο Λαός και ο Βασιλεύς. Εδώ τώρα ούτε ο Λαός εψήφισεν την Κυβέρνησιν ούτε ο Βασιλεύς την ώρισεν. Πώς μου ζητείτε να ορκίσω Κυβέρνησιν υποδειχθείσαν υπό του εχθρού δια να είναι άβουλον όργανόν του;». Ήταν το τρίτο ΟΧΙ του Χρυσάνθου.

Αντικαταστάθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό, ο οποίος διαφύλαξε τα εθνικά συμφέροντα κατά την Κατοχή. Ο Χρύσανθος Φιλιππίδης απέβίωσε στις 28.9.1949. Το 1991 τα οστά του μεταφέρθηκαν από το Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών στη Μονή της Παναγίας Σουμελά στο Βέρμιο, τόπο προσκυνήματος των Ποντίων Ελλήνων.

Τα ΟΧΙ του και το ήθος του εμψύχωσαν την αγωνιστικότητα των Ελλήνων.

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕΚατοχή και αποζημιώσεις: Τέσσερις Γερμανοί και ένας επιζήσας του Διστόμου μιλούν στη HuffPostΓερμανικές οφειλές: η διαιώνιση μιας εκκρεμότητας